آموزش صرافی یونی سواپ

صرافی یونی سواپ (Uniswap) دروازه ای جذاب به دنیای هیجان انگیز مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است که به شما اجازه می دهد بدون واسطه و بدون نیاز به احراز هویت، ارزهای دیجیتال مختلف رو با هم معاوضه کنید و حتی با تامین نقدینگی، از این فضا درآمد کسب کنید. در این مقاله جامع، قرار است با هم قدم به قدم پیش بریم تا از صفر تا صد کار با این صرافی رو یاد بگیرید و مثل یک حرفه ای در اون فعالیت کنید.

درک یونی سواپ: مفاهیم بنیادی

اول از همه بیایید ببینیم اصلا یونی سواپ چیه و چه فرقی با بقیه صرافی ها داره. شاید اسم صرافی های متمرکز مثل بایننس یا کوکوین به گوشتون خورده باشه. اونجا شما پولتون رو می ریزید تو حساب صرافی و اونها براتون معامله انجام میدن. ولی یونی سواپ کلا فرق می کنه!

یونی سواپ چیست؟ تاریخچه، فلسفه و مزایا

یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز یا به قول معروف DEX (Decentralized Exchange) هست. یعنی چی؟ یعنی هیچ شرکت یا فرد خاصی پشتش نیست که اون رو کنترل کنه. همه چیز روی بلاکچین و با استفاده از قراردادهای هوشمند اتفاق میفته. Uniswap سال 2018 روی بلاکچین اتریوم شروع به کار کرد و کم کم با به روزرسانی هاش، کلی قابلیت جدید به دنیای کریپتو اضافه کرد.

تفاوت اصلی یونی سواپ با صرافی های متمرکز اینه که:

• نیازی به احراز هویت (KYC) نداره: شما می تونید ناشناس بمونید و لازم نیست مدارک هویتی تون رو جایی ثبت کنید.
• کنترل کامل دارایی ها با خودتونه: ارزهای دیجیتالتون همیشه تو کیف پول خودتون میمونه و هیچوقت به صرافی منتقل نمیشه.
• شفافیت بالا: همه تراکنش ها روی بلاکچین قابل مشاهده هستن.
• دسترسی به توکن های جدید: توکن هایی که تازه میان بازار، اول تو صرافی های غیرمتمرکز مثل یونی سواپ لیست میشن.

یونی سواپ یک توکن بومی به اسم UNI هم داره. این توکن برای حاکمیت پروتکل استفاده میشه، یعنی کسایی که UNI دارن، می تونن تو تصمیم گیری های مربوط به آینده یونی سواپ رای بدن. یادمه سال ۲۰۲۰، یونی سواپ یک ایردراپ تاریخی داشت و به هر کسی که قبلاً با این صرافی کار کرده بود، ۴۰۰ توکن UNI داد که اون موقع کلی ارزش داشت!

مکانیسم جادوئی یونی سواپ: بازارساز خودکار (AMM) و استخرهای نقدینگی

حالا شاید بپرسید وقتی هیچ سفارش خرید و فروشی نیست، چطور توکن ها معامله میشن؟ اینجا جادوی بازارساز خودکار (AMM – Automated Market Maker) و استخرهای نقدینگی به کار میاد.

ببینید، تو صرافی های سنتی، شما برای خرید یا فروش، باید منتظر یک نفر دیگه باشید که قصد عکس شما رو داره. اما تو یونی سواپ، شما با یک استخر نقدینگی معامله می کنید. هر استخر نقدینگی شامل دو توکن مختلفه که به نسبت مشخصی تو اون استخر قفل شدن. مثلاً یک استخر ممکنه شامل ETH و DAI باشه. معامله گرها توکن های خودشون رو به این استخر میدن و در عوض، توکن دیگه رو از استخر می گیرن.

قیمت ها هم با یک فرمول ریاضی ساده اما کاربردی به اسم x * y = k تعیین میشه. این فرمول میگه که حاصل ضرب مقدار دو توکن تو استخر همیشه باید یک عدد ثابت (k) باشه. وقتی شما یک توکن رو از استخر برمی دارید، مقدار اون توکن کم میشه و برای اینکه k ثابت بمونه، قیمت اون توکن نسبت به توکن دیگه میره بالا. برعکسش هم صادقه.

افرادی که سرمایه شون رو تو این استخرها میذارن (یعنی جفت توکن رو به نسبت مساوی به استخر اضافه می کنن)، بهشون میگن تامین کننده نقدینگی یا LP (Liquidity Provider). این LPها بابت زحمتی که می کشن و نقدینگی رو فراهم می کنن، از هر معامله ای که تو اون استخر انجام میشه، مقداری کارمزد دریافت می کنن. اما این کار هم ریسک های خاص خودش رو داره که مهم ترینش افت ناپایدار یا Impermanent Loss هست که جلوتر بهش می رسیم.

شبکه ها و توکن های پشتیبانی شده در یونی سواپ

یونی سواپ از اول روی اتریوم بود، ولی الان دیگه خیلی گسترده تر شده و روی شبکه های مختلفی فعالیت می کنه. این یعنی شما می تونید توکن ها رو تو شبکه های مختلفی معامله کنید و فقط به اتریوم محدود نیستید. الان یونی سواپ رو شبکه های زیادی مثل اینها فعاله:

• اتریوم (Ethereum)
• پالیگان (Polygon)
• آربیتروم (Arbitrum)
• آپتیمیزم (Optimism)
• بیس (Base)
• زیکِی سینک (ZKsync)
• آوالانچ (Avalanche)
• بی ان بی چین (BNB Chain)
• بلست (Blast)
• ورلد چین (World Chain)
• سلو (Celo)
• و…

یه نکته خیلی مهم اینه که برای پرداخت کارمزد تراکنش ها (Gas Fee) تو هر شبکه، باید توکن بومی همون شبکه رو تو کیف پولتون داشته باشید. مثلاً برای اتریوم ETH، برای پالیگان MATIC و برای BNB Chain هم BNB نیاز دارید. اگه می خواید شبکه ای رو به کیف پولتون اضافه کنید (مثل متامسک)، کافیه اطلاعات شبکه رو از سایت های معتبر بگیرید و به صورت دستی اضافه کنید.

آماده سازی برای استفاده از یونی سواپ

قبل از اینکه بخوایم شیرجه بزنیم تو دنیای معامله با یونی سواپ، باید چند تا کار اولیه رو انجام بدیم. این مرحله ها مثل گرم کردن قبل از ورزشه؛ لازمه و کلی کمکتون می کنه.

انتخاب و اتصال کیف پول ارز دیجیتال (Wallet) به یونی سواپ

یونی سواپ مستقیماً با کیف پول شما کار می کنه و به همین خاطر، اولین قدم انتخاب و اتصال یک کیف پول امن و مناسبه. معروف ترین کیف پول هایی که می تونید استفاده کنید، اینها هستن:

• متامسک (MetaMask): یک افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل که خیلی محبوبه.
• تراست والت (Trust Wallet): یک کیف پول موبایلی که توسط بایننس پشتیبانی میشه.
• کوین بیس والت (Coinbase Wallet): کیف پول اختصاصی کوین بیس.
• ولت کانکت (WalletConnect): یک پروتکل که به شما اجازه میده کیف پول های موبایلی رو به اپلیکیشن های غیرمتمرکز وصل کنید.

اگه هنوز کیف پول ندارید، متامسک یا تراست والت گزینه های خوبی برای شروع هستن. بعد از نصب، حتماً Seed Phrase یا همون کلمات بازیابی رو تو جای امنی یادداشت کنید و هیچوقت اون رو به کسی ندید. اون ۱۲ یا ۲۴ کلمه، کلید دارایی های شماست. اگه گم بشه یا دست کسی بیفته، دارایی هاتون از دست رفته!

برای اتصال کیف پول به یونی سواپ، کافیه وارد سایت app.uniswap.org بشید. معمولاً یک گزینه Connect Wallet یا اتصال کیف پول تو گوشه بالا سمت راست صفحه می بینید. روی اون کلیک کنید و کیف پول خودتون رو از لیست انتخاب کنید. بعدش تو کیف پولتون یک پیام تایید میاد که باید اون رو قبول کنید.

تامین ارز مورد نیاز برای کارمزد (Gas Fee)

همون طور که قبلاً گفتم، هر تراکنش تو بلاکچین یه کارمزدی داره که بهش میگن گس فی (Gas Fee). این کارمزد با توکن بومی همون شبکه پرداخت میشه. مثلاً اگه تو شبکه اتریوم معامله می کنید، باید مقداری ETH تو کیف پولتون داشته باشید. اگه تو شبکه پالیگان هستید، MATIC لازمه. بدون گس، هیچ تراکنشی انجام نمیشه و پولتون تو کیف پولتون گیر می کنه.

مقدار گس به شلوغی شبکه و پیچیدگی تراکنش شما بستگی داره. هر چی شبکه شلوغ تر باشه، گس گرون تر میشه. واحد گس گِوی (Gwei) نام داره. سایت های مختلفی هستن که نرخ لحظه ای گس رو نشون میدن و می تونید قبل از معامله، یه تخمین از هزینه ها داشته باشید. همیشه سعی کنید مقداری توکن بومی شبکه رو برای کارمزد تو کیف پولتون نگه دارید تا وسط کار به مشکل نخورید.

همیشه قبل از انجام هر تراکنش در یونی سواپ، مطمئن بشید که مقدار کافی توکن بومی شبکه (مثلاً ETH برای شبکه اتریوم) رو برای پرداخت کارمزد (Gas Fee) در کیف پولتون دارید. بدون گس کافی، تراکنش شما انجام نمیشه و ممکنه حتی مقداری از گس هم بسوزه.

آموزش عملی کار با یونی سواپ (گام به گام)

حالا که آماده شدیم، وقتشه بریم سر اصل مطلب و یاد بگیریم چطور با یونی سواپ کار کنیم.

آموزش سواپ (Swap) ارز دیجیتال در یونی سواپ

سواپ یعنی معاوضه یک توکن با توکن دیگه. این ساده ترین و پرکاربردترین عملیاتیه که تو یونی سواپ انجام میدیم. مراحلش اینه:

1. اتصال کیف پول: مطمئن بشید که کیف پولتون به سایت app.uniswap.org وصله.
2. رفتن به بخش Swap: تو منوی بالا، گزینه Swap رو انتخاب کنید.
3. انتخاب توکن ها:
   • تو کادر From (از)، توکنی که می خواید بفروشید رو انتخاب کنید.
   • تو کادر To (به)، توکنی که می خواید بخرید رو انتخاب کنید.
4. وارد کردن مقدار: مقدار توکنی که می خواید بفروشید رو وارد کنید. یونی سواپ به صورت خودکار مقدار توکن دریافتی رو بهتون نشون میده.
5. تنظیم لغزش قیمت (Slippage Tolerance):

   اینجا یه نکته خیلی مهم وجود داره: Slippage Tolerance یا لغزش قیمت. این گزینه نشون میده که حاضرید قیمت نهایی معامله تون چقدر با قیمت فعلی بازار تفاوت داشته باشه. مثلاً اگه Slippage رو روی ۰.۵٪ تنظیم کنید، یعنی اگه قیمت توکن تا ۰.۵٪ بعد از ثبت سفارش تغییر کنه، تراکنش شما انجام میشه. اگه بیشتر تغییر کنه، تراکنش Fail میشه. تو بازار شلوغ و برای توکن های با نقدینگی کم، Slippage بالاتری ممکنه لازم باشه. ولی مراقب باشید، Slippage بالا می تونه باعث بشه با قیمت بدتری معامله کنید.

6. تایید تراکنش:
   • اول یک بار تو یونی سواپ Swap رو تایید می کنید.
   • بعدش تو کیف پولتون (مثلاً متامسک) یک پنجره باز میشه که باید تراکنش و کارمزد رو تایید کنید.
   • بعد از تایید نهایی، تراکنش شما تو بلاکچین ثبت میشه. می تونید تو Etherscan یا Block Explorer مربوط به اون شبکه، وضعیت تراکنش رو پیگیری کنید.

آموزش ثبت سفارش محدود (Limit Order) در یونی سواپ

سفارش محدود یا Limit Order به شما این امکان رو میده که سفارشتون رو با یک قیمت مشخص ثبت کنید و منتظر بمونید تا بازار به اون قیمت برسه و سفارشتون به صورت خودکار اجرا بشه. این قابلیت برای کسانی که نمی خوان مدام پای چارت باشن، عالیه.

1. اتصال کیف پول: باز هم مطمئن بشید که کیف پولتون وصله.
2. رفتن به بخش Limit: تو منوی بالا، گزینه Limit رو انتخاب کنید.
3. انتخاب جفت ارز: توکن های مبدا و مقصد رو مثل سواپ انتخاب کنید.
4. تعیین قیمت مورد نظر: قیمتی که می خواید سفارشتون تو اون اجرا بشه رو وارد کنید.
5. تعیین مقدار: مقدار توکنی که می خواید بخرید یا بفروشید رو مشخص کنید.
6. تنظیم تاریخ انقضا (Expiry): می تونید یک تاریخ برای انقضای سفارشتون تعیین کنید.
7. تایید و ثبت سفارش:
   • سفارش رو تو یونی سواپ تایید کنید.
   • بعدش تو کیف پولتون، تراکنش رو امضا (Sign) می کنید. (اینجا کارمزد گس برای ثبت سفارش اولیه پرداخت میشه، نه برای اجرای کامل معامله.)
   • سفارش شما ثبت میشه و تا زمانی که به قیمت مورد نظر برسه یا منقضی بشه، فعال میمونه. می تونید تو بخش Open Orders یا سفارشات باز وضعیتش رو ببینید.

آموزش تامین نقدینگی (Provide Liquidity) و کسب درآمد در یونی سواپ

یکی از راه های جذاب برای کسب درآمد تو دیفای، تامین نقدینگی (Liquidity Provision) تو استخرهای یونی سواپه. شما با تامین نقدینگی، به معامله گرها کمک می کنید تا راحت تر معامله کنن و در ازای این کمک، کارمزد تراکنش ها رو به عنوان پاداش دریافت می کنید.

توضیح جامع نسخه های V2، V3 و V4 یونی سواپ

یونی سواپ تا الان چند تا نسخه مختلف داشته که هر کدوم پیشرفت هایی نسبت به قبلی داشتن:

• Uniswap V2: این نسخه نقدینگی رو به صورت یکنواخت تو کل بازه قیمتی (از صفر تا بی نهایت) پخش می کرد. یعنی اگه قیمت ها از یک بازه خاص دور میشدن، بخش زیادی از سرمایه شما بیکار می موند.
• Uniswap V3: اینجا بود که قابلیت انقلابی نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) معرفی شد. تو این نسخه، شما می تونید یک بازه قیمتی مشخص برای سرمایه گذاری نقدینگی تون تعیین کنید. این کار باعث میشه سرمایه شما خیلی کارآمدتر استفاده بشه و درآمد بیشتری کسب کنید. البته، ریسک افت ناپایدار هم تو این حالت بیشتر میشه.
• Uniswap V4: این نسخه که هنوز به صورت کامل راه اندازی نشده، قراره قابلیت های هیجان انگیزتری مثل Hooks (قلاب ها) و Singleton (تک نمونه) رو معرفی کنه. این قابلیت ها اجازه میدن توسعه دهنده ها استخرهای نقدینگی با ویژگی های خیلی خاص بسازن و هزینه های گس رو هم کمتر کنن.

راهنمای گام به گام برای تامین نقدینگی (تمرکز بر V3/V4)

1. اتصال کیف پول: باز هم تکرار می کنم، اتصال کیف پول اولین قدمه.
2. رفتن به بخش Pool: تو منوی بالا، گزینه Pool رو انتخاب کنید و بعد New Position یا Create Position رو بزنید.
3. انتخاب جفت ارز: توکن های مورد نظرتون رو برای تامین نقدینگی انتخاب کنید. (مثلاً ETH و USDC).
4. تعیین سطح کارمزد (Fee Tier): یونی سواپ برای هر استخر، سطوح کارمزد مختلفی داره (مثلاً ۰.۰۵٪، ۰.۳۰٪، ۱٪). شما باید یک سطح کارمزد انتخاب کنید. سطوح کارمزد بالاتر، معمولاً برای جفت ارزهایی با نوسان بیشتر مناسبن.
5. ویژگی کلیدی: نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity):

   اینجاست که قضیه یکم پیچیده تر و البته پربازده تر میشه. شما باید یک بازه قیمتی (Price Range) برای نقدینگی تون تعریف کنید. این بازه قیمتی، شامل حداقل و حداکثر قیمتیه که می خواید نقدینگی تون توش فعال باشه. اگه قیمت توکن از این بازه خارج بشه، نقدینگی شما خارج از بازه میشه و دیگه کارمزدی دریافت نمی کنید تا وقتی که قیمت برگرده تو بازه.

   • Custom Range: خودتون حداقل و حداکثر قیمت رو تعیین می کنید.
   • Full Range: (مثل V2) نقدینگی تو کل بازه قیمتی فعال میشه. (معمولاً بازدهی کمتری داره).

   یونی سواپ از مفهوم تیک (Tick) برای این بازه ها استفاده می کنه. هر تیک یک گام قیمتی خیلی کوچیکه. انتخاب بازه قیمتی درست، یک هنر و استراتژیه که نیاز به تحقیق و تحلیل داره.

6. تامین توکن ها: مقداری مساوی از هر دو توکن رو تو استخر واریز می کنید.
7. تایید تراکنش:
   • ابتدا یک تاییدیه اولیه (Approve) تو کیف پول برای اجازه دسترسی پروتکل به توکن های شما (فقط یک بار اول نیاز داره).
   • بعدش تاییدیه نهایی برای Add Liquidity رو تو کیف پول انجام میدید و کارمزد گس رو پرداخت می کنید.
8. دریافت LP NFT: بعد از تامین نقدینگی، به جای توکن های LP قدیمی، یک NFT به کیف پولتون واریز میشه. این NFT نشون دهنده موقعیت نقدینگی شماست و تمام اطلاعات مربوط به اون (مثل بازه قیمتی، کارمزدهای جمع آوری شده) رو تو خودش داره.

ریسک بزرگ تامین نقدینگی: Impermanent Loss (افت ناپایدار)

تامین نقدینگی فقط سود نیست، یک ریسک بزرگ هم داره به اسم Impermanent Loss یا افت ناپایدار. این افت وقتی اتفاق میفته که قیمت توکن های شما بعد از واریز به استخر، نسبت به وقتی که اونها رو تو کیف پولتون نگه داشته بودید، تغییر می کنه. این تغییر می تونه به ضرر شما تموم بشه.

مثلاً فرض کنید شما ۱ ETH و ۱۰۰۰ USDC رو به یک استخر اضافه می کنید (قیمت ETH = ۱۰۰۰ USDC). حالا اگه قیمت ETH بره بالا و بشه ۲۰۰۰ USDC، استخر به صورت خودکار ETHهای شما رو میفروشه و USDC می خره تا نسبت x*y=k رو حفظ کنه. وقتی شما نقدینگی رو خارج می کنید، ممکنه کمتر از ۱ ETH و بیشتر از ۱۰۰۰ USDC دریافت کنید. اگه این دارایی ها رو بیرون از استخر نگه داشته بودید، سود بیشتری کسب کرده بودید. این تفاوت میشه Impermanent Loss. این ضرر تا وقتی که دارایی ها رو از استخر خارج نکنید ناپایدار باقی میمونه.

راهکارهایی برای کاهش ریسک Impermanent Loss:

• انتخاب جفت ارزهایی با نوسان کمتر (مثل استیبل کوین ها).
• تامین نقدینگی در بازه های قیمتی محدود (فقط در V3/V4).
• استفاده از استخرهایی با کارمزد بالا برای جبران ضرر احتمالی.
• زیر نظر گرفتن بازار و مدیریت فعال موقعیت نقدینگی.

نحوه مشاهده، مدیریت و برداشت نقدینگی

برای دیدن موقعیت های نقدینگی تون، می تونید دوباره به بخش Pool تو سایت یونی سواپ برید. اونجا تمام NFTهای مربوط به نقدینگی تون رو می بینید. با کلیک روی هر موقعیت، می تونید:

• کارمزدهای جمع آوری شده رو ببینید و اونها رو دریافت کنید (Claim Fees).
• مقداری یا تمام نقدینگی رو از استخر خارج کنید (Remove Liquidity).
• بازه های قیمتی رو تغییر بدید (Adjust Price Range – فقط برای V3/V4).

جستجو و مقایسه استخرها (Pools) برای بهترین بازدهی

قبل از اینکه کورکورانه تو هر استخری سرمایه بذارید، بهتره یکم تحقیق کنید. یونی سواپ یک بخش Explore داره که می تونید توش استخرها رو بر اساس معیارهای مختلفی بررسی کنید:

• TVL (Total Value Locked): کل ارزش دارایی های قفل شده تو اون استخر. TVL بالا نشون دهنده محبوبیت و نقدینگی زیاد استخره.
• Volume (حجم معاملات): حجم معاملاتی که تو یک بازه زمانی خاص (مثلاً ۲۴ ساعت) تو اون استخر انجام شده. حجم بالا یعنی کارمزد بیشتری برای LPها تولید میشه.
• APY (Annual Percentage Yield): سود سالیانه تخمینی.
• Fee Tier (سطح کارمزد): کارمزدی که LPها از هر معامله دریافت می کنن.
• Impermanent Loss Potential: پتانسیل افت ناپایدار.

با بررسی این معیارها و مقایسه استخرهای مختلف، می تونید بهترین گزینه رو با توجه به میزان ریسک پذیری و استراتژی خودتون پیدا کنید. می تونید تو بخش Pools از منوی Explore، استخرها رو فیلتر و تحلیل کنید.

نکات پیشرفته، امنیتی و عیب یابی

خب تا اینجا با کلیات و عملیات اصلی یونی سواپ آشنا شدیم. حالا بریم سراغ چند تا نکته مهم تر، امنیتی و یه سری مشکلات رایج که ممکنه براتون پیش بیاد.

یونی سواپ ورژن ۴ (Uniswap V4): آینده DEXها

همونطور که قبلاً اشاره کردم، ورژن ۴ یونی سواپ قراره یک جهش بزرگ تو دنیای صرافی های غیرمتمرکز باشه. هدف اصلی این نسخه، افزایش کارایی، کاهش هزینه ها و ارائه امکانات سفارشی سازی بیشتره. چند تا از ویژگی های کلیدی V4:

• قلاب ها (Hooks): اینها قطعات کد قابل توسعه ای هستن که به توسعه دهنده ها اجازه میدن تو هر مرحله از چرخه حیات استخر نقدینگی، قابلیت های خاصی رو اضافه کنن. مثلاً میشه استخرهایی ساخت که قبل از هر سواپ، یک کار خاصی انجام بدن.
• سینگلتون (Singleton): به جای اینکه هر جفت توکن یک قرارداد هوشمند جداگانه برای استخر داشته باشه (مثل V3)، تو V4 همه استخرها زیر چتر یک قرارداد هوشمند بزرگ (Singleton) قرار می گیرن. این کار هزینه های گس رو برای کاربران کم می کنه.
• حسابداری فلش (Flash Accounting): این ویژگی اجازه میده تراکنش های متعدد و پیچیده تو یک تراکنش بلاکچینی انجام بشن که باز هم منجر به کاهش هزینه های گس و افزایش سرعت میشه.

این تغییرات باعث میشه یونی سواپ V4 هم برای معامله گرها (با کارمزدهای کمتر و سرعت بالاتر) و هم برای تامین کننده های نقدینگی (با ابزارهای سفارشی سازی بیشتر برای مدیریت نقدینگی) جذاب تر بشه.

نحوه قیمت گذاری توکن ها در یونی سواپ (جزئیات بیشتر AMM)

اگه یادتون باشه، گفتیم که یونی سواپ از مدل بازارساز خودکار (AMM) برای تعیین قیمت ها استفاده می کنه. اما دقیقاً چطور؟

برخلاف صرافی های متمرکز که از دفتر سفارشات (Order Book) استفاده می کنن، AMMها از فرمول x * y = k کمک می گیرن. x و y به ترتیب مقدار توکن های اول و دوم تو استخر هستن و k یک عدد ثابته. وقتی یک توکن رو از استخر برمیداریم، x یا y تغییر می کنه و برای ثابت موندن k، نسبت توکن ها و در نتیجه قیمتشون تغییر می کنه.

این سیستم یک مکانیسم جالبی هم داره به اسم آربیتراژ (Arbitrage). وقتی قیمت یک توکن تو یونی سواپ با قیمت اون تو صرافی های دیگه متفاوت میشه (مثلاً یونی سواپ ارزون تره)، آربیتراژگرها وارد عمل میشن. اونها توکن رو از یونی سواپ ارزون می خرن و تو صرافی گرون می فروشن (یا برعکس) و از این تفاوت سود می کنن. این کار باعث میشه قیمت ها تو یونی سواپ با بقیه بازار متعادل بشه. پس آربیتراژگرها نقش مهمی تو تثبیت قیمت ها دارن.

اگه می خواید توکن جدیدی رو به یونی سواپ اضافه کنید (لیست کنید)، باید مقداری از اون توکن و مقداری از یک توکن دیگه (معمولاً ETH یا یک استیبل کوین) رو به یک استخر نقدینگی اولیه واریز کنید. مثلاً اگر ۱۰۰ توکن جدید XYZ و ۱ ETH رو به استخر اضافه کنید، قیمت اولیه هر XYZ برابر با ۰.۰۱ ETH میشه. هرچی این استخر اولیه بزرگ تر باشه، توکن شما نقدینگی بهتری خواهد داشت و تغییرات قیمت بر اثر معاملات کوچک، کمتر خواهد بود.

نکات امنیتی حیاتی برای کاربران یونی سواپ (و هر DEX دیگر)

در دنیای کریپتو و به خصوص دیفای، امنیت حرف اول رو میزنه. چون شما کنترل کامل روی دارایی هاتون دارید، مسئولیت امنیت اونها هم با خودتونه. چند تا نکته حیاتی:

1. برای ایرانی ها: VPN/VPS با IP ثابت، حتماً!

   متاسفانه به خاطر تحریم ها، دسترسی کاربران ایرانی به بسیاری از پلتفرم های بین المللی کریپتو محدوده. یونی سواپ ممکنه به صورت مستقیم آی پی ایران رو بلاک نکنه، اما برای حفظ امنیت دارایی هاتون و جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده، حتماً از یک VPN یا VPS با آی پی ثابت و معتبر استفاده کنید. این یعنی همیشه با یک آی پی از یک کشور مشخص وارد بشید و آی پی تون مدام تغییر نکنه. یک اشتباه کوچیک می تونه باعث مسدود شدن دسترسی شما به دارایی هاتون بشه. اینو خیلی جدی بگیرید!

2. مراقب توکن های کلاهبرداری باشید (Honey Pot, Scam Tokens):

   تو یونی سواپ، هر کسی می تونه توکن خودش رو بسازه و لیست کنه. خیلی از این توکن ها کلاهبرداری هستن. بعضی هاشون بهشون هانی پات (Honey Pot) میگن، یعنی می تونید بخرید ولی نمی تونید بفروشید! همیشه قبل از خرید یک توکن جدید و ناشناخته، آدرس قرارداد (Contract Address) اون رو تو سایت هایی مثل Etherscan یا BSCScan بررسی کنید تا مطمئن بشید معتبره. حجم معاملات، تعداد هولدرها و وب سایت پروژه رو هم چک کنید. اگه چیزی زیادی خوب به نظر میاد، احتمالاً کلاهبرداریه.

3. هرگز Seed Phrase و کلید خصوصی تون رو به کسی ندید:

   این مهم ترین قانون امنیتیه. این عبارات تنها راه دسترسی به کیف پول شماست. هیچ پلتفرمی از شما نمی خواد که اینها رو وارد کنید. اگه سایتی ازتون خواست، بدون شک کلاهبرداریه!

4. لغو دسترسی های اضافی (Revoke Approvals):

   وقتی برای اولین بار توکن رو تو یونی سواپ سواپ می کنید یا نقدینگی تامین می کنید، باید به قرارداد هوشمند یونی سواپ اجازه دسترسی به توکن هاتون رو بدید. گاهی اوقات این دسترسی نامحدود (Unlimited) داده میشه. ممکنه پلتفرم های دیگه یا قراردادهای کلاهبرداری از این دسترسی سوءاستفاده کنن. به صورت دوره ای، از ابزارهایی مثل Revoke.cash استفاده کنید و دسترسی های اضافی رو لغو کنید تا کیف پولتون امن بمونه.

5. استفاده از پروتکل های امنیتی اضافی: اگه کیف پولتون از 2FA (احراز هویت دو مرحله ای) پشتیبانی می کنه، حتماً فعالش کنید.

عیب یابی و رفع مشکلات رایج در یونی سواپ

ممکنه در حین کار با یونی سواپ به چند تا مشکل رایج بر بخورید. نگران نباشید، بیشترشون راه حل دارن:

• خطای کمبود Gas (Insufficient Funds for Gas):

  این خطا یعنی مقدار توکن بومی شبکه (مثلاً ETH یا MATIC) تو کیف پولتون برای پرداخت کارمزد تراکنش کافی نیست. راه حل اینه که مقداری از توکن بومی رو به کیف پولتون واریز کنید. یادتون باشه، گس برای هر تراکنش (حتی تایید اولیه) لازمه.

• تراکنش های ناموفق یا معلق (Failed/Pending Transactions):

  ممکنه تراکنشتون ناموفق بشه یا برای مدت طولانی معلق بمونه. دلایل احتمالی:

  • Gas Limit کم: شاید مقدار گسی که برای تراکنش تعیین کردید کافی نبوده.
  • Slippage پایین: اگه توکن نوسان زیادی داره و Slippage رو کم تنظیم کردید، تراکنش ممکنه Fail بشه.
  • شلوغی شبکه: گاهی اوقات شبکه خیلی شلوغه و تراکنش ها گیر می کنن.

  راهکار: می تونید تو کیف پولتون تراکنش معلق رو لغو (Cancel) کنید یا گس (Gas) رو بیشتر کنید تا سریع تر پردازش بشه. برای تراکنش های ناموفق، باید دوباره با تنظیمات مناسب تر امتحان کنید.

• مشکل N/A برای نمایش ارزش توکن ها در کیف پول:

  بعضی اوقات، کیف پول ها برای توکن های جدید یا توکن هایی که خیلی شناخته شده نیستن، قادر به نمایش قیمت یا ارزش اونها نیستن و N/A (Not Applicable) نشون میدن. این لزوماً به معنی کلاهبرداری نیست، بلکه یعنی کیف پول شما دیتا و قیمت اون توکن رو نداره. می تونید آدرس قرارداد توکن رو به صورت دستی تو کیف پول اضافه کنید یا تو سایت های مثل CoinGecko یا CoinMarketCap قیمتش رو چک کنید.

• رمز بازیابی وارد کن در هنگام سواپ:

  وقتی تو یونی سواپ تراکنشی رو انجام میدید، کیف پول شما ازتون می خواد که اون رو امضا (Sign) کنید. این امضا با رمز عبور کیف پولتون انجام میشه (نه Seed Phrase). پس اگر چنین پیامی دیدید، منظور رمز کیف پولتون هست، نه کلمات بازیابی. این یک اقدام امنیتی عادی برای تایید هویت شماست.

صرافی های غیرمتمرکز، گزینه ای امن برای دنیای کریپتو

یونی سواپ یک ابزار قدرتمند و فوق العاده کاربردی تو دنیای DeFi و صرافی های غیرمتمرکزه. اگه به دنبال فضایی هستید که کنترل کامل دارایی هاتون رو داشته باشید، نیازی به احراز هویت نباشه و به جدیدترین توکن ها دسترسی پیدا کنید، یونی سواپ قطعاً یکی از بهترین انتخاب هاست.

با اینکه کارمزدها (گس فی) گاهی اوقات ممکنه بالا باشه و ریسک هایی مثل افت ناپایدار وجود داشته باشه، اما با یادگیری درست و احتیاط کافی، می تونید از این پلتفرم برای سواپ، معامله و حتی کسب درآمد استفاده کنید. فقط یادتون باشه، تو دنیای کریپتو، خودت بانک خودت باش یعنی مسئولیت کامل با شماست. پس با آگاهی کامل قدم بردارید و همیشه دنبال یادگیری باشید.

امیدوارم این راهنمای جامع بهتون کمک کرده باشه تا با صرافی یونی سواپ حسابی آشنا بشید و مثل یک حرفه ای تو این دنیای جذاب فعالیت کنید. موفق باشید!