حکم چک ثبت نشده

اگه یه چک صیادی دستتون اومده و صادرکننده اون رو تو سامانه ثبت نکرده یا شما خودتون بعد از دریافت تاییدش نکردید، حتماً این سوال براتون پیش اومده که حکم چک ثبت نشده چیه و حالا باید چیکار کرد؟ رک و پوست کنده بگم، طبق قانون جدید، این چک فقط یه سند عادی محسوب می شه، یعنی مثل یه قول نامه یا رسید دست نویسه و دیگه اون امتیازات ویژه یه چک واقعی رو نداره. اما ناامید نشید، چون هنوز می تونید حق وحقوقتون رو پیگیری کنید، فقط مسیرش کمی فرق می کنه.

مدتیه که با اومدن قانون جدید چک و سامانه صیاد، خیلی ها هنوز با چم وخم کار آشنا نیستن و گاهی اوقات همین موضوع باعث میشه چک هایی دست به دست بشه که تو سامانه صیاد ثبت نشده. خب، طبیعتاً وقتی یه چک ثبت نشده باشه، مشکلاتی برای دارنده ایجاد می کنه و اون رو از کلی از مزایای قانونی محروم می کنه. تو این مقاله قراره گام به گام و به زبان خودمونی بهتون بگیم که حکم چک ثبت نشده دقیقاً چیه، چه فرقی با چک های عادی داره، اصلاً ثبت نکردن چک جرمه یا نه، و مهم تر از همه، اگه یه همچین چکی دستتون افتاد، چطور پول چک ثبت نشده رو بگیرید و از چه مسیر قانونی ای باید اقدام کنید. پس با ما همراه باشید تا از ابهامات این موضوع حسابی سر دربیارید و بدونید که اگه خدای نکرده با این مشکل روبه رو شدید، باید چیکار کنید.

چک ثبت نشده صیادی یعنی چی؟

قبل از اینکه بریم سراغ حکم چک ثبت نشده، اول باید ببینیم اصلاً منظور از چک صیادی ثبت نشده چیه. قانون جدید چک، تغییرات خیلی مهمی رو تو سیستم صدور و انتقال چک ایجاد کرده. یادتونه که قبلاً چک ها هر جور و با هر فرمتی صادر می شدن؟ الان اما یه فرمت یکپارچه و بنفش رنگ به اسم چک صیادی داریم که یه شناسه ۱۶ رقمی یکتا هم روش حک شده.

چک صیادی: یه نگاه سریع

این چک های بنفش رنگ که میگن صیادی، در واقع یه سیستم جدید برای افزایش امنیت و شفافیت تو معاملات با چکه. با این سیستم، اطلاعات هر چک باید تو یه سامانه مرکزی ثبت بشه و هر کسی که چک رو صادر می کنه، باید مشخصات گیرنده، مبلغ و تاریخ چک رو تو سامانه صیاد وارد کنه. اینجوری یه جور شفافیت ایجاد میشه که قبلاً نداشتیم.

چک ثبت نشده چیست؟

حالا چک ثبت نشده دقیقاً یعنی چی؟ به زبان ساده، چک ثبت نشده در سامانه صیاد به چکی میگن که یکی از این دو حالت براش پیش اومده:

1. صادرکننده چک، اطلاعات مهمی مثل مبلغ، تاریخ و مشخصات دارنده رو تو سامانه صیاد وارد نکرده. یعنی چک رو دستی نوشته و داده، ولی تو سیستم بانکی هیچ ردی ازش نیست.
2. صادرکننده اطلاعات رو تو سامانه ثبت کرده، ولی گیرنده چک (یعنی شما) اون رو تو سامانه تایید نکرده. یادتون باشه برای اینکه چک اعتبار کامل قانونی داشته باشه، هم صادرکننده باید ثبتش کنه و هم گیرنده باید تاییدش کنه. اگه هر کدوم از این مراحل ناقص بمونه، چک تو دسته ثبت نشده قرار می گیره.

خیلی مهمه که بدونید این ثبت و تایید تو سامانه صیاد، نقش حیاتی تو اعتبار قانونی چک ایفا می کنه. بدون این مراحل، چک از اون سند تجاری بودنش میفته و تبدیل به یه چیز دیگه میشه که الان توضیح میدم.

حکم قانونی چک ثبت نشده: سند عادی و نه تجاری!

شاید مهمترین سوالی که برای شما پیش میاد این باشه که خب، حالا حکم چک ثبت نشده چیه؟ یعنی از نظر قانون چه وضعیتی داره؟ بذارید رک و راست بگم:

چک ثبت نشده، سند عادی است

طبق ماده ۲۱ مکرر قانون اصلاح قانون صدور چک، اگر چکی تو سامانه صیاد ثبت و تایید نشده باشه، مشمول قانون صدور چک نیست و بانک ها هم مکلفند از پرداخت وجه اون خودداری کنن. این یعنی چی؟ یعنی چک شما دیگه اون مزایای ویژه ای که یک سند تجاری مثل چک های قبلی یا چک های صیادی ثبت شده داره رو نداره و فقط به عنوان یه سند عادی شناخته میشه. دقیقاً مثل یه نوشته معمولی که نشون میده شما از کسی پول طلبکارید.

تفاوت بین سند عادی و سند تجاری خیلی زیاده و دونستن اون خیلی مهمه. چک به عنوان یه سند تجاری، امتیازات خاصی مثل قابلیت پیگیری از طریق اداره ثبت، مراجعه به ظهرنویسان (کسانی که چک رو پشت نویسی کردن)، یا امکان تامین خواسته بدون نیاز به گذاشتن خسارت احتمالی رو داشت. اما وقتی چک تبدیل به سند عادی میشه، دیگه از این امتیازات خبری نیست و روابط شما با صادرکننده چک، تابع عمومات قانون مدنی میشه؛ یعنی همون قوانینی که برای همه معاملات و بدهی های معمولی اجرا میشه.

آیا ثبت نکردن چک، جرم محسوب میشه؟

این هم یه سوال داغ و مهم دیگه: آیا ثبت نکردن چک جدید جرم است؟ پاسخ قاطعانه اینه: خیر. ثبت نکردن چک تو سامانه صیاد، یه جرم کیفری محسوب نمیشه و هیچ مجازات حبس یا جریمه ای برای صادرکننده نداره. چرا؟ چون تو قانون صدور چک جدید و حتی قانون مجازات اسلامی، هیچ ماده ای این عمل رو جرم انگاری نکرده. یادتون باشه، تو قانون ما، برای اینکه یه عملی جرم محسوب بشه، باید صراحتاً تو قانون به عنوان جرم شناخته شده باشه. پس اگه کسی چک رو ثبت نکرد، شما نمی تونید با شکایت کیفری از چک ثبت نشده دنبال مجازاتش باشید.

تبعات و عواقب حقوقی عدم ثبت چک صیادی

حالا که فهمیدیم حکم چک ثبت نشده چیه و جرم هم نیست، بریم ببینیم چه عواقبی برای دارنده و صادرکننده داره. این جدول مقایسه ای حسابی کمک می کنه تا فرق این دو نوع چک رو بهتر متوجه بشید:

ویژگی	چک صیادی ثبت شده و تایید شده	چک صیادی ثبت نشده
وضعیت حقوقی	سند تجاری و لازم الاجرا	سند عادی
امکان وصول از بانک	بله (در صورت موجودی)	خیر (بانک از پرداخت خودداری می کند)
گواهی عدم پرداخت	بله (در صورت بلامحل بودن)	خیر (بانک گواهی عدم ثبت صادر می کند)
پیگیری کیفری (جرم صدور چک بلامحل)	بله (تحت شرایط خاص)	خیر (جرم انگاری نشده)
پیگیری از طریق اداره ثبت	بله (تقاضای اجراییه)	خیر
مراجعه به ظهرنویسان	بله (در صورت پشت نویسی صحیح)	خیر (ظهرنویسی اعتبار تجاری ندارد)
تامین خواسته بدون تودیع خسارت	بله	خیر (نیاز به تودیع خسارت احتمالی)

همونطور که می بینید، اعتبار چک ثبت نشده خیلی کمتر از چک ثبت شده است و مزایای قانونی زیادی رو از دست میده. پس حواستون باشه.

چطور پول چک ثبت نشده رو بگیریم؟ (مراحل حقوقی)

حالا که فهمیدیم حکم چک ثبت نشده چیه و نمی تونیم از طریق کیفری یا ثبت اقدام کنیم، تنها راهی که برامون می مونه، پیگیری حقوقی چک ثبت نشده است. یعنی باید یه دعوای حقوقی مطالبه وجه سند عادی تو دادگاه مطرح کنیم. این مسیر، شبیه بقیه دعاوی حقوقی مطالبه پوله و باید مراحل خاصی رو طی کنه. نگران نباشید، گام به گام بهتون توضیح میدم:

گام اول: جمع آوری و آماده سازی مدارک لازم

برای شروع هر دعوای حقوقی، داشتن مدارک کامل و درست، نون شب محسوب میشه. اینجا هم باید حسابی حواستون به این موضوع باشه:

• اصل برگه چک صیادی ثبت نشده: این مهمترین مدرک شماست. حتماً مطمئن بشید که شماره سریال، مبلغ، تاریخ و امضای صادرکننده به وضوح مشخص باشه.
• گواهی عدم ثبت چک در سامانه صیاد از بانک: این یکی خیلی مهمه و خیلی ها اشتباه می کنن. وقتی چک شما تو سامانه ثبت نشده، بانک گواهی عدم پرداخت صادر نمی کنه. در عوض، یه گواهی عدم ثبت چک بهتون میده. این گواهی نشون میده که بانک به دلیل ثبت نشدن اطلاعات چک تو سامانه صیاد، از پرداخت وجه اون خودداری کرده. طبق بخشنامه بانک مرکزی (شماره ۱۱۷۵۳۳ مورخ ۱۴۰۱/۵/۱۱)، این گواهی صادر میشه و متمایز از گواهی عدم پرداخت معمولیه. پس وقتی میرید بانک، ازشون گواهی عدم ثبت چک صیادی رو بخواید.
• مدارک هویتی خواهان: اگه شخص حقیقی هستید، کارت ملی و شناسنامه تون رو نیاز دارید. اگه شرکت یا موسسه هستید، شناسه ملی و مدارک ثبتی شرکت.
• سایر مستندات: هر مدرکی که نشون بده صادرکننده به شما بدهکاره و اون چک بابت چی صادر شده، خیلی بهتون کمک می کنه. مثلاً قرارداد اولیه، فاکتور خرید و فروش، رسید پرداخت، یا حتی پیامک ها و مکالماتی که نشون دهنده وجود دین باشه. این مدارک تو دادگاه حقوقی برای اثبات طلب شما خیلی حیاتی هستن.

گام دوم: ثبت نام در سامانه ثنا و احراز هویت

برای اینکه بتونید هر اقدام حقوقی ای رو انجام بدید و دادخواست ثبت کنید، باید تو سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید. این کار هم آنلاین از طریق سایت ثنا (sana.adliran.ir) و هم با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قابل انجامه. بدون ثبت نام تو این سامانه، نمی تونید دادخواست بدید و ابلاغیه ها رو هم دریافت نمی کنید.

گام سوم: تنظیم دادخواست مطالبه وجه سند عادی

حالا که مدارکتون کامله و تو سامانه ثنا هم ثبت نام کردید، نوبت به تنظیم دادخواست مطالبه وجه چک ثبت نشده می رسه. این دادخواست باید شامل اطلاعات زیر باشه:

• خواهان: مشخصات کامل شما (یا شرکت شما).
• خوانده: مشخصات کامل صادرکننده چک.
• خواسته: مطالبه وجه یک فقره چک به عنوان سند عادی به مبلغ [مبلغ چک] ریال به انضمام خسارت تاخیر تادیه و کلیه خسارات دادرسی. اینجا مهمه که صراحتاً بگید به عنوان سند عادی تا دادگاه هم بدونه قضیه چیه.
• شرح خواسته: تو این قسمت باید به زبان ساده و واضح توضیح بدید که چه اتفاقی افتاده. مثلاً بنویسید: اینجانب در تاریخ [تاریخ چک] یک فقره چک صیادی به شماره [شماره سریال چک] به مبلغ [مبلغ چک] از آقای/خانم [نام صادرکننده] دریافت کردم. متاسفانه چک مذکور توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت نشده و به همین دلیل بانک از پرداخت وجه آن خودداری و گواهی عدم ثبت صادر کرده است. لذا اینجانب با تقدیم این دادخواست، مطالبه وجه چک ثبت نشده را به عنوان سند عادی و پرداخت خسارت تاخیر تادیه و کلیه هزینه های دادرسی را از محضر دادگاه محترم خواستارم.
• دلایل و منضمات: اینجا همون مدارکی رو که تو گام اول آماده کردید، لیست می کنید: اصل برگه چک صیادی، گواهی عدم ثبت چک، مدارک هویتی، [و هر مدرک دیگری مثل قرارداد، فاکتور و…].

یادتون باشه که تو نمونه دادخواست چک صیادی ثبت نشده، تاکید روی سند عادی بودن چکه و نه سند تجاری. این نکته کلیدیه که روند حقوقی رو مشخص می کنه.

گام چهارم: ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

بعد از تنظیم دادخواست، باید با فایل ورد (Word) اون و اسکن تمامی مدارکتون، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. اونجا دادخواستتون رو ثبت می کنن. تو این مرحله، مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به پرونده هم مشخص میشه:

• شورای حل اختلاف: اگه مبلغ چک تا ۲۰ میلیون تومان باشه (البته این مبلغ ممکنه تغییر کنه، پس حتماً استعلام بگیرید)، پرونده شما میره شورای حل اختلاف.
• دادگاه حقوقی: اگه مبلغ چک بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشه، پرونده به دادگاه حقوقی ارجاع میشه.

در مورد صلاحیت مکانی هم باید بدونید که معمولاً دادگاه محل اقامت خوانده (صادرکننده چک) یا دادگاهی که چک تو حوزه قضایی اون صادر شده، صلاحیت رسیدگی رو داره. دفاتر خدمات قضایی تو این زمینه بهتون راهنمایی می کنن.

گام پنجم: پیگیری پرونده در مرجع قضایی

بعد از اینکه دادخواستتون ثبت شد و به شعبه مربوطه ارجاع داده شد، مراحل زیر پیش میاد:

• ابلاغ وقت رسیدگی: از طریق سامانه ثنا، زمان جلسه دادگاه به شما و صادرکننده چک ابلاغ میشه.
• حضور در جلسه دادرسی: حتماً خودتون یا وکیلتون تو جلسه دادگاه حاضر بشید و توضیحات لازم رو به قاضی ارائه بدید.
• صدور رای: اگه مدارک شما برای قاضی کافی باشه و بدهی صادرکننده اثبات بشه، حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت وجه چک (به عنوان سند عادی) صادر میشه.
• تجدیدنظرخواهی و اجرا: بعد از صدور رای بدوی، طرفین ۲۰ روز فرصت دارن که به اون اعتراض کنن. اگه اعتراضی نشد یا رای تو مرحله تجدیدنظر قطعی شد، میتونید از طریق واحد اجرای احکام دادگاه، برای اجرای حکم چک ثبت نشده اقدام کنید و پولتون رو وصول کنید.

هزینه های پیگیری و مطالبه وجه چک ثبت نشده: چقدر آب می خوره؟

مطمئناً یکی از سوالات مهمی که تو ذهنتون میاد، مربوط به هزینه های این پیگیری حقوقی چک ثبت نشده است. باید بگم که این هزینه ها شامل چند بخشه:

هزینه های دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

وقتی می خواید دادخواستتون رو ثبت کنید، باید یه سری هزینه ها رو تو این دفاتر پرداخت کنید:

• هزینه ثبت دادخواست: یه مبلغ ثابت داره که هر سال ممکنه تغییر کنه (حدود ۴۰-۵۰ هزار تومان).
• هزینه تایپ و اسکن مدارک: اگه خودتون مدارک رو اسکن و آماده نکرده باشید، دفاتر این کار رو براتون انجام میدن و مبلغی رو دریافت می کنن.
• هزینه ثبت نام و احراز هویت ثنا: اگه هنوز تو سامانه ثنا ثبت نام نکردید، این هزینه رو هم باید بپردازید.

هزینه دادرسی

این مهمترین و معمولاً سنگین ترین بخش هزینه هاست و بر اساس مبلغی که تو دادخواستتون مطالبه می کنید، محاسبه میشه:

• اگه مبلغ چک تا ۲۰ میلیون تومان باشه، هزینه دادرسی ۲.۵ درصد از مبلغ چک میشه.
• اگه مبلغ چک بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشه، هزینه دادرسی ۳.۵ درصد از مبلغ کل چک خواهد بود.

مثلاً اگه چک شما ۱۰۰ میلیون تومانه، ۳.۵ درصد از این مبلغ رو باید به عنوان هزینه دادرسی بپردازید. علاوه بر این، می تونید تو دادخواستتون خسارت تاخیر تادیه رو هم مطالبه کنید که بر اساس نرخ شاخص بانک مرکزی محاسبه میشه و صادرکننده باید اون رو هم پرداخت کنه.

سایر هزینه های احتمالی

• حق الوکاله وکیل: اگه تصمیم گرفتید که وکیل بگیرید (که تو پرونده های حقوقی پیچیده توصیه میشه)، باید حق الوکاله وکیل رو هم در نظر بگیرید.
• هزینه کارشناسی: تو بعضی پرونده ها ممکنه لازم باشه کارشناسی خط و امضا یا حسابداری انجام بشه که اون هم هزینه های خودش رو داره.

پس با یه حساب و کتاب سرانگشتی می تونید حدس بزنید که هزینه دادرسی چک ثبت نشده چقدر میشه.

چطور از دردسر چک ثبت نشده پیشگیری کنیم؟

همیشه میگن پیشگیری بهتر از درمانه! تو ماجرای چک ثبت نشده هم این ضرب المثل حسابی صدق می کنه. بهترین کار اینه که از همون اول حواستون رو جمع کنید تا گرفتار این مشکلات نشید. اینجا چند تا راهکار طلایی بهتون میگم:

مهمترین اقدام: استعلام و تایید چک قبل از دریافت!

اگه یادتون باشه تو جدول بالا گفتیم که مسئولیت صادرکننده چک ثبت نشده سنگینه، اما دارنده هم باید حواسش جمع باشه. مهمترین کاری که باید انجام بدید اینه که قبل از دریافت چک صیادی، حتماً و حتماً از ثبت شدن و تایید شدنش مطمئن بشید. این کار خیلی راحته و می تونید از طریق چند تا مسیر انجامش بدید:

• اپلیکیشن های بانکی: اکثر اپلیکیشن های موبایل بانک (مثل آپ، ۷۲۴ و…) قابلیت استعلام چک صیادی و تایید اون رو دارن. کافیه شناسه ۱۶ رقمی چک رو وارد کنید و وضعیتش رو ببینید.
• سامانه صیاد بانک مرکزی: از طریق وب سایت بانک مرکزی هم میشه این کار رو انجام داد.

همیشه یادتون باشه: به هیچ عنوان چک صیادی رو قبل از تایید نهایی تو سامانه صیاد، قبول نکنید! این جمله رو قاب کنید و بزنید جلوی چشمتون! تا وقتی چک به نام شما ثبت و تایید نشده، هیچ اعتباری نداره.

اگه صادرکننده از ثبت چک خودداری کرد چی؟

گاهی اوقات پیش میاد که طرف مقابل (صادرکننده) به هر دلیلی از ثبت چک تو سامانه سر باز میزنه. تو این شرایط، یه نکته مهم رو باید بدونید: از نظر قانونی، نمی تونید صادرکننده رو الزام به ثبت چک کنید. یعنی نمی تونید به دادگاه برید و بخواید که صادرکننده رو مجبور به ثبت چک کنن. آرای قضایی مختلفی هم هست که این خواسته رو رد کرده. پس راه حل چیه؟

اگه طرف مقابل حاضر به ثبت چک نشد:

• چک رو قبول نکنید: بهترین کار اینه که اصلاً اون چک رو قبول نکنید و ازش بخواید که چک رو تو سامانه ثبت و تایید کنه و بعد بهتون تحویل بده.
• توافق نامه کتبی: اگه به هر دلیلی مجبور به دریافت چک بدون ثبت شدید (که توصیه نمیشه)، حتماً یه قرارداد کتبی یا توافق نامه بنویسید که توش به وضوح قید شده باشه این چک بابت چی و چقدر صادر شده. اینجوری حداقل یه سند عادی دیگه برای اثبات طلب و بدهی تون دارید.

اهمیت تنظیم قرارداد و مکتوب کردن تعهدات

شاید خیلی ها بهش توجه نکنن، ولی همیشه برای معاملاتتون، به خصوص اونایی که شامل مبالغ بالا میشن و توش چک رد و بدل میشه، یه قرارداد کتبی تنظیم کنید. حتی اگه چک صیادی هم باشه و تو سامانه ثبت شده باشه، داشتن یه قرارداد جامع و کامل، قدرت حقوقی شما رو خیلی بیشتر می کنه.

قرارداد، یه سند پایه است که نشون میده اون چک بابت چی صادر شده و چه تعهداتی پشتش بوده. حتی اگه چک ثبت نشده باشه و مجبور بشید از طریق دعوای حقوقی اقدام کنید، وجود قرارداد خیلی بهتون کمک می کنه تا تو دادگاه طلب خودتون رو راحت تر ثابت کنید. تو دادگاه حقوقی، وجود دین و علت صدور چک خیلی مهمه و قرارداد اینجا نقش پررنگی رو ایفا می کنه.

سوالات رایج درباره حکم چک ثبت نشده

تا اینجا حسابی در مورد حکم چک ثبت نشده صحبت کردیم. حالا بریم سراغ چند تا سوال پرتکرار که ممکنه تو ذهنتون باشه و جوابشون رو به زبان ساده بهتون بدم:

آیا میشه چک ثبت نشده رو برگشت زد؟

خیر، چک ثبت نشده را نمی توان برگشت زد به معنی صدور گواهی عدم پرداخت معمول. وقتی چک تو سامانه صیاد ثبت نشده، بانک از پرداخت وجه اون خودداری می کنه و به جای گواهی عدم پرداخت، یه گواهی عدم ثبت چک صادر می کنه. این دو تا با هم فرق دارن. گواهی عدم ثبت، به شما اجازه نمیده از مزایای قانونی چک برگشتی (مثل پیگیری کیفری یا اجرای ثبت) استفاده کنید. فقط نشون میده که چک به دلیل نقص تو سامانه صیاد، پرداخت نشده.

آیا ظهرنویسی چک ثبت نشده معتبره؟

اگه چکی تو سامانه صیاد ثبت نشده باشه، ظهرنویسی (پشت نویسی) اون معتبر نیست و مزایای ظهرنویسی تجاری رو نداره. یعنی اگه شما یه چک ثبت نشده رو پشت نویسی کنید و به کس دیگه ای بدید، اون فرد نمی تونه علیه شما یا ظهرنویسان قبلی (مثل چک های ثبت شده) اقامه دعوا کنه. تو قانون جدید، انتقال چک های صیادی هم باید تو سامانه ثبت بشه، وگرنه از نظر قانونی فاقد اعتباره.

در صورت عدم ثبت چک توسط صادرکننده، گیرنده چه کاری میتونه بکنه؟

اگه صادرکننده از ثبت چک سر باز زد، بهترین کار اینه که اولاً چک رو قبول نکنید. ثانیاً، اگه به هر دلیلی قبول کردید، باید بدونید که تنها راه پیگیری، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سند عادی علیه صادرکننده است. نمی تونید اون رو مجبور به ثبت کنید یا از طریق کیفری پیگیری کنید.

اعتبار قانونی یک چک صیادی ثبت نشده چقدره؟

اعتبار چک ثبت نشده فقط در حد یک سند عادی است که اثبات کننده بدهی شماست. یعنی مثل یه رسید یا قول نامه دستی، نشون میده که صادرکننده یه مبلغی رو به شما بدهکاره. هیچکدوم از مزایا و ضمانت های قانونی چک تجاری رو نداره و فقط از طریق دادگاه حقوقی میشه پولش رو مطالبه کرد.

تفاوت شکایت کیفری از چک ثبت نشده و مطالبه وجه چک ثبت نشده چیه؟

شکایت کیفری از چک ثبت نشده اصلاً امکان پذیر نیست، چون ثبت نکردن چک جدید جرم نیست. شکایت کیفری مربوط به چک هایی میشه که ثبت شده باشن و موجودی نداشته باشن و شرایط خاص خودش رو داره. اما مطالبه وجه چک ثبت نشده، یه دعوای حقوقی هست که تو دادگاه های حقوقی مطرح میشه و هدفش فقط گرفتن پولتونه، نه مجازات صادرکننده.

آیا رأی وحدت رویه مشخصی در مورد چک ثبت نشده هست؟

تا الان رای وحدت رویه در مورد چک ثبت نشده صادر نشده. اما نظریات مشورتی قوه قضاییه در مورد چک ثبت نشده وجود داره که همون ها هم تاکید می کنن این چک ها مشمول قانون صدور چک نیستن و باید بر اساس قوانین مدنی و به عنوان سند عادی پیگیری بشن.

مدت زمان رسیدگی به پرونده چک ثبت نشده چقدره؟

این سوال بستگی به فاکتورهای زیادی داره؛ مثلاً حجم کاری دادگاه، شلوغی شعبه، پیچیدگی پرونده، و اینکه صادرکننده اعتراضی داشته باشه یا نه. اما به طور کلی، پرونده های حقوقی ممکنه چند ماه تا یک سال یا حتی بیشتر طول بکشه تا به نتیجه قطعی برسن.

نتیجه گیری: از ابهام تا اقدام آگاهانه

خب، رسیدیم به انتهای بحث شیرین حکم چک ثبت نشده. دیدید که داستان این چک ها کمی پیچیده تر از چک های معمولیه و نیاز به آگاهی دقیق داره. بذارید نکات کلیدی رو یه بار دیگه با هم مرور کنیم:

• چک ثبت نشده در سامانه صیاد، دیگه سند تجاری نیست و فقط حکم سند عادی رو داره.
• ثبت نکردن چک جدید، جرم کیفری نیست و صادرکننده بابتش مجازات نمیشه.
• تنها راه پیگیری چک ثبت نشده و گرفتن پولش، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سند عادی تو دادگاهه. خبری از پیگیری کیفری یا اجرای ثبت نیست.
• مدارک لازم برای مطالبه وجه چک ثبت نشده، شامل اصل چک و گواهی عدم ثبت چک از بانکه، نه گواهی عدم پرداخت.
• برای پیشگیری از این دردسرها، حتماً قبل از دریافت چک صیادی، اون رو تو سامانه استعلام و تایید کنید. اگه صادرکننده حاضر به ثبت نشد، بهترین کار اینه که چک رو قبول نکنید یا یه قرارداد کتبی جامع داشته باشید.

قوانین مربوط به چک، به خصوص با اومدن سامانه صیاد، حسابی تغییر کرده و آگاهی از این تغییرات برای هر کسی که با چک سر و کار داره، حیاتیه. ممکنه فکر کنید حالا که راه حقوقی داره، پس جای نگرانی نیست؛ اما یادتون باشه که مسیر حقوقی زمان بر و هزینه بره و اگه از ابتدا حواس جمع باشیم، اصلاً گرفتار این مسیر نمیشیم.

پس، اگه با این وضعیت روبرو شدید یا هنوز تو ابهاماتش هستید، توصیه می کنم حتماً با وکلای متخصص در امور اسناد تجاری و بانکی مشورت کنید. یه مشاوره کوچیک می تونه کلی از وقت و پول شما رو نجات بده و بهترین راهکار رو برای احقاق حق بهتون نشون بده.