خلاصه کتاب آخرین انتخاب ( نویسنده ژان پل سارتر )

کتاب آخرین انتخاب (Les Jeux Sont Faits) اثر ژان پل سارتر، یک فیلمنامه فلسفی-فانتزی محشر است که داستان پی یر و اِو، دو نفری که پس از مرگشان شانس دومی برای زندگی و اثبات عشقشان پیدا می کنند، را روایت می کند. این کتاب در دل داستانی عاشقانه و پرکشش، مفاهیم عمیق اگزیستانسیالیستی مثل آزادی، مسئولیت و سرنوشت رو زیر ذره بین می برد و حسابی فکر آدم رو درگیر می کنه.

این شاهکار سارتر، یه جورایی دعوتیه برای اینکه به انتخاب های زندگی مون، معنای عشق و حتی فلسفه مرگ و دنیای بعد از اون، یه جور دیگه نگاه کنیم. سارتر با زبان خاص و گیرای خودش، ما رو وارد دنیایی می کنه که توش مرز بین زندگی و مرگ حسابی محو شده و باید ببینیم آدمیزاد چقدر می تونه با سرنوشتش بازی کنه.

آخرین انتخاب سارتر: قصه ای از زندگی، مرگ و شانس دوباره

ژان پل سارتر رو که می شناسید؟ همون فیلسوف خفن و نویسنده چیره دست فرانسوی که اسمش با اگزیستانسیالیسم گره خورده. مردی که توی قرن بیستم، یه سر و گردن از بقیه فلاسفه و نویسنده ها بالاتر بود و با آثارش، دنیا رو حسابی تکون داد. آخرین انتخاب یکی از اون کارهاییه که نشون می ده سارتر چقدر استادانه می تونسته حرف های قلمبه سلمبه فلسفی رو تو دل یه داستان جذاب و گیرا جا بده.

این کتاب که در واقع یه فیلمنامه است، شاید به اندازه رمان های معروفش مثل تهوع یا نمایشنامه هایش مثل دربسته، سر و صدا نکرده باشه، اما از نظر عمق فلسفی و جذابیت داستانی، چیزی کم نداره. توی این مقاله می خواهیم حسابی غرق بشیم تو دنیای آخرین انتخاب و ببینیم سارتر چه گنجینه هایی رو تو این کتاب برای ما پنهان کرده. قراره یه خلاصه کامل از داستان رو براتون تعریف کنیم، شخصیت ها رو زیر ذره بین ببریم، از مفاهیم فلسفی این شاهکار سر در بیاریم و حتی یه نگاهی هم بندازیم به اقتباس های سینماییش. پس با ما همراه باشید تا یه سفر هیجان انگیز رو شروع کنیم!

مو به مو: خلاصه داستان آخرین انتخاب و ماجرای پی یر و اِو

بذارید خیالتون رو راحت کنم، آخرین انتخاب یه رمان معمولی نیست، یه فیلمنامه است. برای همین هم فضای داستان خیلی سینمایی و تصویریه. سارتر از همون اول ما رو می بره تو دل یه ماجرای پر رمز و راز که دو نفر، دو غریبه رو بعد از مرگ به هم می رسونه.

تولدی دوباره پس از مرگ: پی یر، اِو و یک شانس طلایی

همه چیز از جایی شروع میشه که ما با دو شخصیت اصلی داستان آشنا می شیم. اولی پی یر دومن، یه مرد فعال و مبارز. یه انقلابی پرشور که حسابی درگیر مسائل سیاسیه و اتفاقاً خیلی بدشانس، توسط یه خبرچین لو می ره و کشته میشه. پی یر یه مرد آرمان گراست که جونش رو هم برای آرمان هاش می ده. درست همون لحظه، یه جای دیگه، اِو شارلیه رو داریم. یه زن از طبقه مرفه جامعه، که زندگی زناشوییش اصلاً خوب نیست و شوهرش هم یه آدم عوضیه که چشمش دنبال دارایی های اِوه. خلاصه سر و کله شوهرش پیدا میشه و اِو هم به دست اون کشته میشه.

حالا این دو نفر، پی یر و اِو، در یک لحظه و در دو جای متفاوت از دنیا می میرن. اما ماجرا اینجاست که مرگ پایان کار نیست. اون ها خودشون رو تو یه دنیای دیگه پیدا می کنن؛ یه دنیای بعد از مرگ که انگار قوانین خاص خودش رو داره، یه جور اداره و بوروکراسی داره! اینجاست که این دو نفر، که هیچوقت همدیگه رو تو زندگی واقعی ندیده بودن، با هم روبرو می شن. جالبیش اینجاست که تو اون دنیای عجیب و غریب، بهشون می گن که طبق تقدیر، شما دو نفر باید توی زندگی با هم ملاقات می کردید، عاشق هم می شدید و یه زندگی مشترک داشتید، ولی مرگ زودهنگام شما، مانع از این اتفاق شده!

اینجاست که یه پیشنهاد عجیب و غریب بهشون داده می شه. یه فرصت استثنایی! بهشون می گن: شما می تونید برای ۲۴ ساعت برگردید به زندگی، به دنیای زنده ها. اما به یه شرط: باید ثابت کنید که عشقتون واقعی و اصیله. اگه تو این ۲۴ ساعت نتونید به هم برسید و عشقتون رو ثابت کنید، دیگه برای همیشه از بین می رید و هیچ شانسی ندارید. این یه فرصت دوباره است، یه جور بازی آخر که برنده و بازنده اش هم خیلی مهمه. پی یر و اِو، که هم از این پیشنهاد غافلگیر شدن و هم ته دلشون یه حسی به هم پیدا کردن، تصمیم می گیرن این چالش رو قبول کنن.

برگشت به زمین: وسوسه های گذشته و چالش انتخاب ها

خب، حالا پی یر و اِو با یه امید تازه، برگشتن به دنیای زنده ها. اما این برگشت مثل یه خواب یا رؤیا نیست. اون ها توی دنیای زنده ها، برای بقیه نامرئی هستن. یعنی هیچ کس نمی تونه اون ها رو ببینه یا صداشون رو بشنوه، مگر در لحظات خیلی خاص و کوتاه. این خودش یه چالش بزرگه، چون برای اثبات عشقشون باید خیلی با هم تلاش کنن و این شرایط نامرئی بودن، کار رو سخت تر می کنه.

اینجاست که کشمکش واقعی داستان شروع میشه. پی یر، با اینکه شانس دوباره برای عشق پیدا کرده، ولی هنوز درگیر مسائل سیاسی و آرمان های زندگیش قبل از مرگشه. اون می خواد از خبرچینی که لو داده بودش انتقام بگیره و رفیقای مبارزش رو نجات بده. مدام حواسش پرت کارهای ناتمومش تو دنیای سیاست میشه. اِو هم دست کمی از پی یر نداره. اون هم نمی تونه از گذشته اش دل بکنه. شوهرش داره اموالش رو بالا می کشه و اِو هم ته دلش می خواد انتقام بگیره و حق خودش رو پس بگیره.

با اینکه این دو نفر همدیگه رو دوست دارن و می خوان به هم برسن، ولی مدام یه چیزی از گذشته جلوشون رو می گیره. پی یر بین عشق و مسئولیت های سیاسی اش، گیر کرده. اِو هم بین عشق و انتقام گیری و پس گرفتن دارایی هاش. اون ها لحظاتی تلاش می کنن که با هم باشن، همدیگه رو پیدا کنن و عشقشون رو قوی تر کنن، اما همیشه یه چیزی پیش میاد و اون ها رو از هم دور می کنه. اولویت های گذشته اون ها، مدام جلوی عشقشون رو می گیره و این ۲۴ ساعت طلایی داره تند تند از دست میره. واقعاً سارتر اینجا داره یه درس بزرگی بهمون می ده که چقدر سخته از گذشته و علایق قدیمی دل کندن، حتی اگه پای یه عشق بزرگ در میون باشه.

پایان فرصت: سرنوشت ابدی و عواقب انتخاب ها

خب، همون طور که انتظار می ره، اون ۲۴ ساعت طلایی بالاخره تموم میشه. پی یر و اِو، با وجود همه تلاش هاشون، نتونستن از دلبستگی هاشون به گذشته رها بشن. اون ها فرصت طلایی رو از دست دادن، فرصتی که می تونست سرنوشتشون رو برای همیشه عوض کنه. شاید اگه کمی بیشتر به عشقشون اهمیت می دادن و از دغدغه های زمینی دل می کندن، داستان یه جور دیگه تموم می شد.

اون ها دوباره به دنیای پس از مرگ برمی گردن. اما این بار دیگه خبری از فرصت دوباره نیست. دیگه بازی تمام شده (Les Jeux Sont Faits). اون ها مجبورن سرنوشت ابدی خودشون رو بپذیرن. سارتر اینجا به زیبایی نشون می ده که انتخاب های ما، حتی اون هایی که به نظر میاد کوچیکن، چقدر می تونن روی سرنوشت نهایی مون تأثیر بذارن. این پایان، هم تلخه و هم پر از درسه. تلخه چون این دو نفر، عشقشون رو از دست دادن و دیگه راه برگشتی نیست. و درسه چون بهمون یادآوری می کنه که چقدر باید حواسمون به انتخاب هامون باشه، مخصوصاً وقتی پای یه فرصت طلایی در میونه.

«آزادی مسئولیت آور است. انسان محکوم به آزادی است، چون هر انتخابی، هرچند کوچک، عواقب ابدی دارد و سرنوشت ما را رقم می زند.»

شخصیت های آخرین انتخاب: آینه ای از فلسفه سارتر

حالا بیایید کمی عمیق تر به شخصیت های اصلی آخرین انتخاب نگاه کنیم. سارتر استاد خلق شخصیت هایی بود که هر کدومشون یه جورایی آینه ای از فلسفه خودش بودن. پی یر و اِو هم از این قاعده مستثنی نیستن. اون ها فقط دو عاشق نیستن، بلکه دو نماد از دیدگاه سارتر در مورد آزادی، مسئولیت و دست و پنجه نرم کردن با سرنوشت هستن.

پی یر دومن: عمل گرای آرمان گرا یا اسیر گذشته؟

پی یر یه فعال سیاسیه، یه مرد با اصول و آرمان های مشخص. اون برای مبارزه زندگی می کنه و حتی جونش رو هم سر این راه می ذاره. انگیزه هاش واضحه: مبارزه با ظلم، انتقام از خبرچین و نجات رفیقاش. ارزش هاش هم آزادی و عدالت اجتماعیه. اما کشمکش درونی پی یر اینجاست که بین عشق جدیدی که به اِو پیدا کرده و اون مسئولیت های سنگین سیاسی، گیر می کنه. اون نمی تونه از کارهای ناتموم گذشته اش دل بکنه.

پی یر یه جورایی نماد آزادی در انتخاب مسئولیت های اجتماعیه. سارتر می خواست نشون بده که انسان آزاده تا مسئولیت هایی رو قبول کنه، اما این آزادی بهایی داره و گاهی وقتا می تونه حتی روی عشق و زندگی شخصیش هم تأثیر بذاره. پی یر اونقدر درگیر آرمان هاش بود که فراموش کرد فرصت عشق، شاید مهم تر از هر چیز دیگه ای باشه. اون اسیر آرمان هاش شد و نتونست از اون قید و بندها رها بشه تا شانس دوباره عشق رو به آغوش بکشه.

اِو شارلیه: زنی در جستجوی عشق یا قربانی تقدیر؟

اِو کاملاً برعکس پی یر، یه زن از طبقه مرفه جامعه است که زندگی شخصی و زناشوییش اصلاً موفق نبوده. اون در طول زندگیش پر از ناامیدی و سرشکستگی بوده. گذشته اش پر از تلخ کامی هاست و حالا که مرده و دوباره شانس زندگی پیدا کرده، باز هم اسیر گذشته میشه. آرزوهاش شاید یه زندگی عاشقانه و آروم باشه، اما ناامیدی هاش باعث میشه که به جای تمرکز روی عشق جدید، باز هم درگیر انتقام و پس گرفتن اموالش بشه.

اِو یه جورایی نماد ضعف در برابر تقدیر و دشواری رها شدن از گذشته است. اون نمی تونه از اون حلقه بسته گذشته اش بیرون بیاد. سارتر می خواد با شخصیت اِو نشون بده که چقدر رها شدن از قید و بندهای ذهنی و عاطفی گذشته سخته. اِو قربانی شرایط و تصمیمات دیگران بوده، اما در لحظه انتخاب دوباره، باز هم نمی تونه خودش رو از زیر سایه اون قربانی بودن بیرون بکشه و انتخاب آزادانه ای برای عشق داشته باشه.

نبرد عشق و مسئولیت: جایی که پی یر و اِو شکست می خورند

نقطه تلاقی و تعارض این دو شخصیت، واقعاً قلب داستان آخرین انتخاب رو شکل می ده. اون ها با اینکه تقدیرشون این بوده که عاشق هم بشن و حتی فرصت دوباره برای اثبات این عشق پیدا کردن، اما در نهایت شکست می خورن. چرا؟ چون هیچکدومشون نتونستن از خودشون و از گذشته شون دل بکنن. پی یر نتونست از مسئولیت های سیاسی و آرمان هاش بگذره، و اِو هم نتونست از انتقام و گذشته تلخش رها بشه.

سارتر اینجا یه پیام مهم داره: عشق واقعی، اون هم عشقی که بتونه سرنوشت رو تغییر بده، نیازمند یه رهایی کامله. رهایی از قید و بندهای گذشته، رهایی از منیت ها و حتی رهایی از اون چیزی که ما فکر می کنیم مسئولیت ماست. پی یر و اِو، با اینکه به ظاهر عاشق هم می شن، اما در عمل نشون می دن که دلبستگی هاشون به دنیای قبلی، قوی تر از عشق جدیدشونه. این شکست، نه فقط شکست عشقی اون ها، بلکه شکست انسان در برابر آزادی و مسئولیت مطلق خودشه.

اگزیستانسیالیسم به زبان سارتر: درس های آخرین انتخاب

اگر می خواید فلسفه اگزیستانسیالیسم سارتر رو تو دل یه داستان ملموس بفهمید، آخرین انتخاب یکی از بهترین گزینه هاست. این کتاب پره از مفاهیم کلیدی این فلسفه که با زبانی ساده و داستانی، به خورد مخاطب داده میشه.

آزادی مطلق و بار سنگین مسئولیت

یکی از پایه های اصلی اگزیستانسیالیسم سارتر این جمله معروفه: وجود، مقدم بر ماهیت است. یعنی چی؟ یعنی ما آدم ها اول به دنیا میایم، وجود پیدا می کنیم، بعد با انتخاب ها و تصمیماتمون، ماهیت و کیستی خودمون رو می سازیم. برعکس یه خودکار که اول ماهیتش (برای نوشتن) تعریف شده، بعد ساخته میشه، ما انسان ها آزادی مطلق داریم تا خودمون باشیم، خودمون رو بسازیم.

تو آخرین انتخاب، پی یر و اِو فرصت دوباره ای پیدا می کنن که دوباره دست به انتخاب بزنن. اون ها آزادن که عشق رو انتخاب کنن، یا اسیر گذشته و دغدغه های قبلیشون بشن. اما همین آزادی، یه بار سنگین مسئولیت با خودش میاره. هر انتخابی، هرچند کوچیک، یه مسئولیت بزرگه. پی یر و اِو، با اینکه آزادن، اما نمی تونن مسئولیت این آزادی رو به دوش بکشن و از گذشته شون دل بکنن. سارتر اینجا مفهوم بدایمانی یا Bad Faith رو هم بهمون نشون میده. یعنی وقتی ما از آزادی خودمون فرار می کنیم و مسئولیت انتخاب هامون رو به گردن سرنوشت، جامعه یا هر چیز دیگه ای می اندازیم. پی یر و اِو، با اینکه انتخاب های مشخصی می کنن، اما انگار هنوز می خوان بار مسئولیت اون انتخاب ها رو گردن تقدیر یا شرایط بندازن.

سرنوشت، جبر یا انتخاب؟ تحلیل مفهوم بازی تمام شد

عنوان اصلی کتاب به فرانسوی Les Jeux Sont Faits یعنی بازی تمام شد یا مهره ها ریخته شده اند. این عبارت خودش یه دنیا معنی تو دلش داره. آیا سارتر اینجا می خواد بگه سرنوشت از قبل نوشته شده و ما چاره ای جز تسلیم شدن نداریم؟ نه، دقیقاً برعکس!

سارتر معتقده که انسان آزاده و هیچ سرنوشت از پیش تعیین شده ای نداره. اما وقتی ما انتخاب هایی می کنیم، اون انتخاب ها زنجیره ای از اتفاقات رو رقم می زنن که دیگه نمی تونیم ازشون فرار کنیم. اون ۲۴ ساعت فرصت برای پی یر و اِو، یه جور آخرین انتخاب بود. فرصتی که اگه درست استفاده می شد، می تونست سرنوشت اون ها رو عوض کنه. اما وقتی اون ها انتخاب کردن که به جای عشق، به گذشته بچسبن، اون وقت بازی تمام شد. یعنی دیگه مهره ها چیده شدن، انتخاب ها انجام شدن و عواقبش رو باید پذیرفت. سرنوشت ما رو مجبور به کاری نمی کنه، اما انتخاب های ما، سرنوشتمون رو می سازن و وقتی انتخابی کردی، دیگه راه برگشتی نیست. اون وقته که بازی تمومه و باید با نتیجه کنار اومد.

عشق واقعی: پیوندی در جهان آزادگان

فلسفه عشق سارتر، کمی با اون عشق های رمانتیک و شیرین متفاوته. سارتر معتقده که توی دنیایی که هر کس آزاده و مسئولیت انتخاب هاش رو خودش به دوش می کشه، عشق واقعی یعنی چی؟ آیا عشق می تونه بر این محدودیت های هستی غلبه کنه؟ آیا می تونه آدم ها رو از اون بار سنگین آزادی نجات بده؟

تو آخرین انتخاب، پی یر و اِو شانس این رو دارن که یه عشق بی قید و شرط رو تجربه کنن. عشقی که دیگه دغدغه های زمینی و مادی نداره، چون اون ها مرده ان! اما حتی تو این دنیای ماورایی، باز هم اسیر گذشته و مسئولیت های زمینی خودشون می شن. سارتر انگار می خواد بگه که عشق واقعی، تنها زمانی ممکنه که هر دو طرف، کاملاً آزادانه و بدون هیچ وابستگی یا توقعی، همدیگه رو انتخاب کنن. عشقی که بخواد بار مسئولیت طرف مقابل رو به دوش بکشه، یا اون رو از آزادی و انتخابش محروم کنه، عشق نیست. پی یر و اِو نتونستن این عشق آزادانه رو بسازن، چون هنوز اسیر بندهای پیشین خودشون بودن.

زندگی، مرگ و آن سوی پرده: دیدگاه سارتر

سارتر تو آخرین انتخاب یه تصویر خیلی جالبی از دنیای پس از مرگ بهمون می ده. این دنیا نه بهشت و جهنم سنتیه، نه یه فضای کاملاً روحانی. یه جورایی شبیه دنیای خودمونه، با قوانین و بوروکراسی خودش. این تصویر خاص، به سارتر اجازه می ده که مفاهیم فلسفی خودش رو تو یه بستر غیرواقعی اما ملموس، به تصویر بکشه.

اون می خواد بگه که حتی پس از مرگ، مسائل و انتخاب های ما تموم نمیشن. اون دنیا یه جورایی ادامه این دنیاست، با این تفاوت که دیگه زمان انتخاب ها تموم شده. پی یر و اِو تو اون دنیای پس از مرگ، متوجه میشن که چقدر انتخاب های زندگی قبلیشون مهم بوده و چقدر دیگه شانس دوباره ای ندارن. این دیدگاه خاص سارتر، مرزهای بین زندگی و مرگ رو برامون محو می کنه و نشون می ده که فلسفه اون، از وجود در این دنیا فراتر می ره و حتی اون سوی پرده رو هم شامل میشه.

چرا آخرین انتخاب خواندنی است؟ ارزش ادبی و فلسفی

آخرین انتخاب شاید اولین اثری نباشه که با شنیدن اسم سارتر به ذهنتون میاد، اما قطعاً یکی از اون کتاب هاییه که بعد از خوندنش، تا مدت ها تو ذهنتون می مونه و نمی تونید فراموشش کنید. این کتاب یه تجربه متفاوت از سارتره که هم جنبه های ادبی قوی داره و هم بار فلسفی سنگینی.

سبک روایت و فرم فیلمنامه: داستانی که دیده می شود

همون طور که قبلاً هم اشاره کردیم، آخرین انتخاب در واقع یه فیلمنامه است. همین فرم، به سارتر اجازه داده تا با یه سبک متفاوت و پویا داستان رو روایت کنه. توی فیلمنامه، جزئیات کمتری برای توصیف محیط و احساسات به کار میره و بیشتر روی دیالوگ ها و کنش های شخصیت ها تمرکز میشه. این باعث شده که داستان خیلی سریع پیش بره و خواننده احساس کنه داره یه فیلم رو تماشا می کنه.

این ساختار خاص، به سارتر این امکان رو داده که مفاهیم فلسفی رو به شکلی مستقیم تر و ملموس تر به خواننده منتقل کنه. انگار که فلسفه اگزیستانسیالیسم رو جلوی چشممون به تصویر کشیده. این سبکیه که برای خواننده مدرن، خیلی جذاب و دلنشینه و باعث میشه که حتی اون هایی که خیلی اهل فلسفه نیستن، با داستان ارتباط برقرار کنن.

پژواک زمانه: سارتر و فرانسه درگیر جنگ

آخرین انتخاب تو سال ۱۹۴۳، یعنی همون سال های جنگ جهانی دوم نوشته شده. فرانسه تو اون دوران حسابی درگیر اشغال و مبارزات مقاومت بود. شخصیت پی یر که یه فعال مقاومت سیاسیه، خودش یه جورایی بازتابی از شرایط اون دوران و دغدغه های مردم فرانسه است. این داستان، تو دل اون بحران های هویتی و وجودی که مردم فرانسه بعد از جنگ باهاش روبرو بودن، نوشته شده.

سارتر از طریق داستان پی یر و اِو، سؤالاتی رو مطرح می کنه که تو اون دوران، حسابی ذهن مردم رو درگیر کرده بود: آیا ما آزادی انتخاب داریم؟ مسئولیت های ما در قبال جامعه و خودمون چیه؟ چطور می تونیم تو دل یه دنیای پر از ظلم و جنگ، عشق و معنا رو پیدا کنیم؟ این کتاب یه جورایی یه سند تاریخی هم محسوب میشه که حال و هوای فلسفی و اجتماعی فرانسه رو تو دل جنگ بهمون نشون می ده.

جایگاه آخرین انتخاب در کارنامه سارتر

شاید تهوع و هستی و نیستی آثار شاخص فلسفی سارتر باشن، اما آخرین انتخاب یه جور پلیه بین فلسفه محض و ادبیات داستانیش. این کتاب نشون می ده که سارتر چقدر تو انتقال مفاهیم انتزاعی فلسفی از طریق داستان و درام، تبحر داشته. اون با این اثر ثابت می کنه که فلسفه فقط برای فلاسفه نیست، بلکه می تونه تو دل یه داستان عاشقانه و فانتزی هم جا بگیره و ذهن آدم های عادی رو هم به چالش بکشه. تأثیر این کتاب روی نسل های بعدی نویسندگان و فلاسفه هم کاملاً مشهوده. خیلی ها بعد از خوندن این کتاب، برای اولین بار با مفاهیم اگزیستانسیالیسم آشنا شدن و همین باعث شد که به سمت آثار عمیق تر سارتر کشیده بشن.

نظرات منتقدان و مخاطبان: شاهکاری پنهان

با اینکه آخرین انتخاب به اندازه بعضی آثار سارتر معروف نیست، اما منتقدان و مخاطبان همیشه ازش به عنوان یه اثر درخشان و عمیق یاد کردن. خیلی ها ازش به عنوان یه رمان زیبا نام می برن که با ظرافت و هوشمندی، درس اگزیستانسیالیسم رو بهمون می ده. سایت هایی مثل بابلیو و Films de France هم ازش به عنوان اثری یاد می کنن که سؤال های مهمی رو در مورد اراده آزاد و سرنوشت مطرح می کنه.

خواننده ها هم حسابی با این کتاب ارتباط برقرار کردن. بعضی ها می گن این کتاب رو دو بار خوندن و هر بار بیشتر غرق تفکر شدن. از اینکه چقدر انتخاب های ما می تونن زندگی مون رو زیر و رو کنن، شگفت زده میشن. همه از جذابیت و گیرایی داستان و ترجمه خوبش تعریف می کنن و اون رو یکی از بهترین آثار سارتر و محشر می دونن. این نشون می ده که این کتاب، واقعاً تونسته هم دل منتقدان رو به دست بیاره و هم با مخاطبای عام ارتباط عمیق برقرار کنه.

آخرین انتخاب در پرده نقره ای و روی صحنه

همون طور که گفتیم، آخرین انتخاب در اصل یه فیلمنامه است. طبیعیه که همچین داستانی با این پتانسیل بالا، راه خودش رو به سینما و تئاتر باز کنه. سارتر خودش یکی از طرفداران پر و پا قرص سینما بود و حتی چند تا فیلمنامه دیگه هم نوشت.

فیلم 1947: اقتباسی وفادار به روح سارتر

فقط چند سال بعد از نوشته شدن فیلمنامه، یعنی در سال ۱۹۴۷، یه فیلم سینمایی بر اساس آخرین انتخاب ساخته شد. کارگردانی این فیلم رو ژان دولانوا (Jean Delannoy) به عهده داشت. میشلین پرل (Micheline Presle) در نقش اِو شارلیه و مارسل پاگلیرو (Marcello Pagliero) هم در نقش پی یر دومن بازی کردن. این فیلم تو جشنواره فیلم کن هم نمایش داده شد و حسابی مورد توجه قرار گرفت، مخصوصاً برای اینکه چقدر خوب تونسته بود فلسفه سارتر رو تو قاب تصویر نشون بده. این فیلم یه جورایی اولین دریچه بود که خیلی ها رو با این اثر خاص سارتر آشنا کرد.

خوانش های صحنه ای و اجرای مدرن: جان دوباره به یک کلاسیک

گذشته از اون اقتباس سینمایی، آخرین انتخاب بارها روی صحنه تئاتر هم اجرا شده. تو سال ۲۰۱۸، دانشگاه کیس وسترن رزرو توی آمریکا، برای اولین بار یه نمایش نامه خوانی از نسخه انگلیسی این اثر اجرا کرد. این نشون می ده که داستان آخرین انتخاب و مفاهیمش، با گذشت سال ها همچنان زنده و پویاست و هنوز هم میشه برداشت های جدیدی ازش داشت. هر اقتباسی، چه سینمایی و چه تئاتری، یه فرصت جدیده تا این شاهکار فلسفی-ادبی به نسل های جدید معرفی بشه و اونا هم با دغدغه های سارتر در مورد آزادی، مسئولیت و سرنوشت آشنا بشن.

این اقتباس ها یه جورایی به ما یادآوری می کنن که بعضی داستان ها و ایده ها، فارغ از مدیوم، همیشه تازگی دارن و می تونن الهام بخش باشن. آخرین انتخاب هم دقیقاً یکی از همین آثار ماندگاره که هر چند وقت یک بار، با یه شکل جدید، دوباره خودش رو به ما نشون می ده.

حرف آخر: پیام ابدی آخرین انتخاب برای ما

خب رسیدیم به آخر خط داستان آخرین انتخاب. این کتاب فقط یه داستان عاشقانه یا یه فیلمنامه فانتزی نیست، یه تلنگره! سارتر با هوشمندی خاص خودش، یه داستان گیرا رو دستمایه قرار داده تا عمیق ترین مفاهیم فلسفی اگزیستانسیالیسم رو بهمون یاد بده. پیام اصلیش چیه؟ اینکه ما آدم ها آزادیم، آزاد برای انتخاب کردن، آزاد برای ساختن سرنوشتمون. اما این آزادی، یه بار سنگین مسئولیت با خودش میاره. هر انتخابی که می کنیم، چه بزرگ و چه کوچیک، چه تو زندگی باشیم و چه تو دنیای پس از مرگ، عواقبی داره که باید بپذیریمشون. دیگه نمی تونیم تقصیر رو گردن سرنوشت یا شانس و اقبال بندازیم. وقتی بازی تمام شد، ما با انتخاب های خودمون روبرو می شیم.

آخرین انتخاب بهمون یادآوری می کنه که چقدر باید تو زندگی واقعی، به انتخاب هامون دقت کنیم. اینکه گاهی اوقات، یه فرصت دوباره، یه شانس طلایی، بهمون داده میشه و اگه ازش درست استفاده نکنیم، برای همیشه از دستش می دیم. عشق، مسئولیت، گذشته، آینده؛ همه این ها با هم گره خوردن و انتخاب های ما، یه جورایی تعیین کننده راهی هستن که توش قدم برمی داریم.

پس اگه دوست دارید بیشتر فکر کنید، بیشتر با خودتون خلوت کنید و یه جور دیگه به زندگی و انتخاب هاتون نگاه کنید، پیشنهاد می کنم حتماً برید سراغ آخرین انتخاب ژان پل سارتر. و البته، اگه این کتاب حسابی ذهنتون رو درگیر کرد و خواستید بیشتر با دنیای فلسفه اگزیستانسیالیسم و سارتر آشنا بشید، دریغ نکنید و برید سراغ بقیه آثار این نویسنده و فیلسوف بزرگ. مطمئن باشید پشیمون نمی شید!