کتاب «امثال و حکم» اثر علی‌اکبر دهخدا مجموعه‌ای چهارجلدی است که در سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ منتشر شد. این اثر شامل نزدیک به 50 هزار مَثَل حکمت کلمات قصار و ابیات از شاعران کلاسیک فارسی است. مطالب به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده و بیشتر آن‌ها از منابعی همچون «امثال میدانی» «جامع التمثیل» و «شاهد صادق» گردآوری شده‌اند. دهخدا در این کتاب علاوه بر ضرب‌المثل‌ها آیات قرآن احادیث نبوی و کلمات منسوب به امامان شیعه را نیز آورده است. این اثر به عنوان نخستین فرهنگ جامع در زمینه امثال فارسی شناخته می‌شود.
خلاصه فصل 1 کتاب امثال و حکم دهخدا : الف – ت
فصل «الف – ت» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف الفبا مرتب شده‌اند. در این فصل ابتدا چندین مثل معروف با حرف «الف» ذکر شده که در زندگی روزمره کاربرد دارند و معنای خاص خود را در دل جامعه و فرهنگ ایرانی دارند. این امثال عمدتاً به تجارب زندگی و اخلاقیات انسانی اشاره دارند. به عنوان مثال مثل «آب که از سر گذشت چه یک وجب و چه صد وجب» به وضعیت‌هایی اشاره دارد که در آن فرد دیگر قادر به تغییر وضعیت خود نیست و باید با شرایط موجود کنار بیاید. همچنین مثل «اگر به کعبه رسیدی به درگاه خداوند دراز شو» به اهمیت تواضع و عبادت خداوند اشاره دارد.
در ادامه چندین مثل با حرف «ت» معرفی شده‌اند که بیشتر مرتبط با رفتارهای اجتماعی و تحلیل شخصیت افراد در مواجهه با مشکلات و چالش‌ها هستند. یکی از این امثال «توبه‌گرگ مراد از خود نمی‌خواهد» است که بیانگر این است که فردی که گناهکار است نباید به سادگی انتظار بخشش داشته باشد بلکه باید به جبران و اصلاح خود بپردازد.
این فصل به خوبی به عمق معنای امثال و حکمت‌های ایرانی پرداخته و آن‌ها را به شکلی سیستماتیک و قابل فهم برای مخاطب امروزی ارائه می‌دهد. در این بخش علاوه بر اینکه معانی امثال روشن می‌شود نشان داده می‌شود که چگونه این امثال در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و فردی به کار می‌روند تا رفتارهای انسانی را ارزیابی و بهینه کنند.
نکات کلیدی فصل 1 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- مرتب‌سازی امثال بر اساس حروف الفبا
- اشاره به تجارب زندگی و اخلاقیات انسانی
- اهمیت تواضع و عبادت خداوند
- لزوم جبران و اصلاح خود
- ارزیابی و بهینه‌سازی رفتارهای انسانی
خلاصه فصل 2 کتاب امثال و حکم دهخدا : ث – ج
فصل «ث – ج» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ث» و «ج» آغاز می‌شود. در این فصل ابتدا امثال و حکم مربوط به حرف «ث» آورده شده‌اند. به طور خاص یکی از امثال معروف با حرف «ث» مثل «ثروت بدون تدبیر زیان‌آور است» است که به اهمیت مدیریت و تدبیر در مسائل مالی اشاره دارد و بیان می‌کند که صرف داشتن مال و ثروت کافی نیست بلکه باید با تدبیر و عقلانیت از آن استفاده کرد.
در ادامه امثال و حکمت‌های مربوط به حرف «ج» مورد بررسی قرار می‌گیرند. مثل «جور زمانه را به شکیبایی باید تحمل کرد» به معنای این است که انسان باید در برابر مشکلات و سختی‌های زندگی صبر و استقامت داشته باشد. این مثل بر اهمیت تحمل و شکیبایی در مواجهه با دشواری‌ها تاکید دارد.
در بخش‌های دیگر امثال بیشتری با حروف «ث» و «ج» ذکر شده‌اند که در آن‌ها به روابط انسانی اهمیت علم و دانایی لزوم کار و کوشش در زندگی و ارزش صبر و بردباری پرداخته می‌شود. از جمله مثل «جدایی از دنیای فانی رسیدن به حقیقت است» که بر اهمیت رهایی از تعلقات دنیوی و جست‌وجوی حقیقت و معنویت در زندگی انسان تاکید دارد.
این فصل به خوبی حکمت‌های ایرانی را در قالب امثال و ضرب‌المثل‌های کوتاه و پرمفهوم ارائه می‌دهد که به مخاطب کمک می‌کند تا از این آموزه‌ها در زندگی روزمره خود بهره برده و درک بهتری از ارزش‌های اجتماعی اخلاقی و فلسفی جامعه ایرانی پیدا کند.
نکات کلیدی فصل 2 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- اهمیت مدیریت و تدبیر در مسائل مالی
- لزوم صبر و استقامت در برابر مشکلات
- رهایی از تعلقات دنیوی و جست‌وجوی حقیقت
- ارزش‌های اجتماعی اخلاقی و فلسفی
خلاصه فصل 3 کتاب امثال و حکم دهخدا : ح – خ
فصل «ح – خ» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ح» و «خ» آغاز می‌شود. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «ح» ارائه شده است. یکی از این امثال مثل معروف «حرفی که زده شد از دهان بیرون رفته و به دهن نمی‌آید» است که بر اهمیت دقت در سخن گفتن و تاثیر کلام بر روابط اجتماعی تأکید دارد. این مثل به انسان‌ها هشدار می‌دهد که کلمات بر روابط و اعتبار فرد تاثیرات دائمی می‌گذارند و جبران اشتباهات زبانی دشوار است.
در ادامه امثال مربوط به حرف «خ» معرفی می‌شوند. یکی از امثال مهم با حرف «خ» مثل «خر را از گرگ می‌شناسند» است که به این معناست که انسان‌ها باید در ارزیابی دیگران دقت داشته باشند و رفتار و کردار افراد را بر اساس اعمال آن‌ها قضاوت کنند نه صرفاً به ظواهر.
در این فصل امثال دیگری نیز با حرف «ح» و «خ» آورده شده‌اند که به مسائلی مانند اخلاقیات فردی اجتماع و نحوه تعامل با دیگران اشاره دارند. از جمله مثل «حافظه به کار آید در وقت نیاز» که به اهمیت یادگیری و حفظ علم در موقعیت‌های مختلف زندگی اشاره دارد.
این فصل به خوبی به نقل حکمت‌ها و امثال کهن فارسی پرداخته و ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی را از طریق جملات کوتاه و پرمفهوم منتقل می‌کند. همچنین بر اهمیت تدبیر در سخن گفتن شناخت دیگران بر اساس اعمالشان و استفاده از تجربه در مواجهه با چالش‌های زندگی تأکید دارد.
نکات کلیدی فصل 3 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- دقت در سخن گفتن و تاثیر کلام
- دقت در ارزیابی دیگران
- اهمیت یادگیری و حفظ علم
- انتقال ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی
خلاصه فصل 4 کتاب امثال و حکم دهخدا : د – ذ
فصل «د – ذ» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا به مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی می‌پردازد که با حروف «د» و «ذ» شروع می‌شوند. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «د» آورده شده‌اند. از جمله این امثال مثل معروف «دروغگو به خودش بیشتر ضرر می‌زند» است که به ضررهای درازمدت دروغ گفتن بر فرد دروغگو اشاره دارد و بر صداقت در زندگی تأکید دارد. این مثل نشان می‌دهد که دروغ در نهایت به ضرر فردی است که آن را می‌گوید.
در ادامه امثال مربوط به حرف «ذ» معرفی می‌شوند. یکی از امثال مهم با حرف «ذ» مثل «ذهن درکار عقل در کنار» است که به اهمیت استفاده از عقل و تدبیر در کنار تلاش و کار اشاره دارد. این مثل نشان می‌دهد که برای رسیدن به موفقیت و حل مسائل زندگی انسان باید هم از نیروی کار و تلاش خود و هم از قدرت تفکر و عقل خود بهره ببرد.
در این فصل همچنین به امثال دیگری پرداخته می‌شود که به مفاهیم اخلاقی و اجتماعی مانند اهمیت راستگویی استفاده از عقل در تصمیم‌گیری‌ها و پیروی از اصول و مبادی اخلاقی در روابط انسانی اشاره دارند. این امثال ضمن تشویق به پرهیز از رفتارهای نادرست انسان‌ها را به سمت تقویت ویژگی‌های مثبت و سازنده در شخصیت فردی و اجتماعی هدایت می‌کنند.
به طور کلی فصل «د – ذ» با بهره‌گیری از امثال و حکمت‌های فارسی آموزه‌های مهم اخلاقی و اجتماعی را به صورت مختصر و مؤثر به مخاطب منتقل می‌کند. این فصل در واقع پیامی به فرد دارد که در زندگی خود باید همواره به صداقت تفکر منطقی و رعایت اصول اخلاقی پایبند باشد.
نکات کلیدی فصل 4 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- تاکید بر صداقت در زندگی
- اهمیت استفاده از عقل و تدبیر در کنار تلاش
- تقویت ویژگی‌های مثبت در شخصیت
- لزوم رعایت اصول اخلاقی
خلاصه فصل 5 کتاب امثال و حکم دهخدا : ر – ز
فصل «ر – ز» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ر» و «ز» آغاز می‌شود. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «ر» آورده شده‌اند. یکی از این امثال معروف مثل «راز چون در دل باشد به هیچ کس گفته نشود» است که بر اهمیت حفظ اسرار و پنهان داشتن اطلاعات حساس تأکید دارد. این مثل بیان می‌کند که انسان باید در مواقعی که موضوعات خاص یا خصوصی در میان است از انتشار آن‌ها خودداری کند.
در ادامه امثال مربوط به حرف «ز» بیان می‌شوند. مثل «زبان دشمن از شمشیر تیزتر است» از جمله امثال معروف است که به اثرات منفی و خطرناک سخنان نابجا و دشمنانه اشاره دارد. این مثل تأکید می‌کند که گاهی سخنان تند و بدخواهانه می‌توانند آسیب‌هایی بزرگتر از حملات جسمی ایجاد کنند.
همچنین در این فصل به امثال دیگری پرداخته می‌شود که به روابط اجتماعی درک و احترام متقابل و مدیریت ارتباطات انسانی اشاره دارند. از جمله مثل «زحمت کشیدن در راه دانش بهترین سرمایه‌گذاری است» که بر اهمیت علم و یادگیری به عنوان بزرگ‌ترین منبع ارزشمندی در زندگی فردی و اجتماعی تأکید دارد.
فصل «ر – ز» از این کتاب ضمن نقل امثال و حکمت‌های کهن فارسی مفاهیمی همچون راز داری اثرات منفی زبان و سخنان نادرست و اهمیت دانش و تلاش در جهت رشد فردی و اجتماعی را به مخاطب منتقل می‌کند. این فصل در واقع پیامی به فرد دارد که در زندگی باید به رفتار خود و کلماتش دقت داشته باشد و در عین حال به جست‌وجوی علم و دانش ادامه دهد تا از زندگی بهتری برخوردار شود.
نکات کلیدی فصل 5 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- اهمیت حفظ اسرار
- خطرناک بودن سخنان نابجا
- اهمیت علم و یادگیری
- تلاش در جهت رشد فردی و اجتماعی
خلاصه فصل 6 کتاب امثال و حکم دهخدا : س – ش
فصل «س – ش» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «س» و «ش» آغاز می‌شود. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «س» آورده شده‌اند. یکی از این امثال معروف مثل «سکوت علامت رضاست» است که به اهمیت سکوت در موقعیت‌های مختلف و نقش آن در جلوگیری از تشدید مشکلات اشاره دارد. این مثل به معنی آن است که در برخی موقعیت‌ها سکوت و عدم پاسخ دادن بهترین گزینه است.
در ادامه امثال مربوط به حرف «ش» ارائه می‌شود. یکی از امثال برجسته با حرف «ش» مثل «شتر دیدی ندیدی» است که به این معناست که انسان‌ها باید در مواجهه با مشکلات و چالش‌ها واقع‌بین باشند و از قضاوت‌های ناپخته اجتناب کنند. این مثل بر اهمیت عدم عجله در قضاوت و بررسی دقیق موقعیت‌ها تأکید دارد.
در این فصل همچنین امثال دیگری مورد بررسی قرار گرفته‌اند که بیشتر به مفاهیم اجتماعی اخلاقی و ارتباطات انسانی پرداخته‌اند. مثل «سختی‌ها بر شجاعان شیرین است» که به شجاعت و استقامت در برابر دشواری‌ها اشاره دارد و به فرد توصیه می‌کند که در مواجهه با مشکلات زندگی باید با شجاعت و استقامت برخورد کرد.
همچنین مثل «شیر درنده در میدان جنگ است» نشان می‌دهد که افراد با قدرت و شجاعت در شرایط دشوار بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند و در مواجهه با چالش‌ها می‌توانند موفق شوند. این مثل به نوعی تأکید دارد که قدرت در برابر مشکلات باید با هوشمندی و شجاعت همراه باشد.
در کل فصل «س – ش» با استفاده از امثال و حکمت‌های گرانبهای فارسی مفاهیمی همچون سکوت به عنوان یک ابزار ارتباطی پرهیز از قضاوت‌های زودهنگام شجاعت در برابر مشکلات و نیاز به بررسی دقیق موقعیت‌ها در تصمیم‌گیری‌ها را به مخاطب منتقل می‌کند. این امثال به خوانندگان کمک می‌کند تا از تجربیات گذشته برای بهبود رفتارهای خود در زندگی فردی و اجتماعی بهره‌برداری کنند.
نکات کلیدی فصل 6 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- سکوت به عنوان یک ابزار ارتباطی
- پرهیز از قضاوت‌های زودهنگام
- شجاعت در برابر مشکلات
- بررسی دقیق موقعیت‌ها در تصمیم‌گیری‌ها
خلاصه فصل 7 کتاب امثال و حکم دهخدا : ص – ط
فصل «ص – ط» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ص» و «ط» آغاز می‌شود. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «ص» آورده شده‌اند. یکی از این امثال مثل معروف «صبر در برابر سختی‌ها نشانه بزرگواری است» است که به اهمیت صبر و استقامت در مواجهه با مشکلات و چالش‌های زندگی تأکید دارد. این مثل بیان می‌کند که افراد بزرگ و شجاع کسانی هستند که در برابر دشواری‌ها صبر می‌کنند و از این طریق به موفقیت دست می‌یابند.
در ادامه امثال مربوط به حرف «ط» مورد بررسی قرار می‌گیرند. یکی از این امثال مثل «طمع در مال دیگران فساد می‌آورد» است که بر پرهیز از طمع و جلب مال دیگران تأکید دارد. این مثل نشان می‌دهد که طمع می‌تواند انسان را از مسیر درست زندگی منحرف کند و به فساد منتهی شود.
در این فصل همچنین امثال دیگری به شرح آمده‌اند که به مفاهیم اخلاقی و اجتماعی مانند صداقت احترام به دیگران و پرهیز از اشتباهات رفتاری پرداخته‌اند. به عنوان مثال مثل «طبیعت انسان تغییرناپذیر است» که به این معناست که انسان‌ها به طور طبیعی در برخی ویژگی‌ها ثابت هستند و نمی‌توان به سادگی تغییرات عمده‌ای در آن‌ها ایجاد کرد.
علاوه بر این در این فصل به روابط انسانی و نحوه برخورد با مسائل اجتماعی نیز پرداخته شده است. مثل «صاحب هنر همیشه در صحنه است» به این معناست که افراد با مهارت و توانمندی‌های خاص همواره در موقعیت‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند و در همه شرایط از آن‌ها بهره‌برداری می‌شود.
در نهایت فصل «ص – ط» با استفاده از امثال و حکمت‌های ایرانی مخاطب را به یادگیری ارزش‌های اخلاقی مانند صبر صداقت پرهیز از طمع و اهمیت استفاده از استعدادهای خود در جامعه دعوت می‌کند. این امثال نه تنها به‌عنوان راهنمایی برای زندگی فردی بلکه به‌عنوان اصولی برای تعاملات اجتماعی و روابط انسانی نیز مفید واقع می‌شوند.
نکات کلیدی فصل 7 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- اهمیت صبر و استقامت
- پرهیز از طمع
- تاکید بر صداقت و احترام
- اهمیت استفاده از استعدادها
خلاصه فصل 8 کتاب امثال و حکم دهخدا : ع – غ
فصل «ع – غ» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ع» و «غ» شروع می‌شوند. در این فصل ابتدا امثال مرتبط با حرف «ع» ذکر شده‌اند. یکی از این امثال معروف مثل «عاقل به خود مشغول است نادان به دیگران» است که به تمایز بین خردمندان و نادان‌ها در نحوه رفتار و توجه به مسائل مختلف اشاره دارد. این مثل بر تمرکز افراد عاقل بر روی خود و اصلاح رفتارهای شخصی تأکید می‌کند در حالی که نادان‌ها بیشتر درگیر مسائل بی‌اهمیت و بیرونی هستند.
سپس امثال مربوط به حرف «غ» مورد بررسی قرار می‌گیرند. مثل «غصه‌ها تنها برای انسان‌هاست» به این معناست که انسان‌ها در مقایسه با موجودات دیگر قادر به تجربه غم و اندوه هستند و این ویژگی یکی از ویژگی‌های خاص انسان است که باید به آن توجه کرد. این مثل به نوعی به انسان‌ها یادآوری می‌کند که مشکلات و غم‌های زندگی بخشی از تجربه انسانی هستند.
در این فصل همچنین به دیگر امثال پرداخته می‌شود که موضوعاتی مانند عقلانیت توجه به خود و درک موقعیت‌های اجتماعی را بررسی می‌کنند. یکی از امثال برجسته دیگر مثل «عیش و نوش بدون فکر زودگذر است» است که به اهمیت تفکر در هنگام لذت بردن از زندگی اشاره دارد و می‌گوید که لذت‌های بی‌ملاحظه و بی‌فکر به سرعت از بین می‌روند و آثار طولانی‌مدت ندارند.
به طور کلی فصل «ع – غ» با استفاده از امثال و حکمت‌های فارسی تأکید بر خردمندی آگاهی از درد و رنج‌های انسانی و ضرورت تفکر و تدبیر در زندگی را منتقل می‌کند. این امثال به خوانندگان کمک می‌کنند تا در موقعیت‌های مختلف زندگی با نگرش‌های سالم و خردمندانه برخورد کنند و از تجارب و آموزه‌های پیشینیان بهره‌برداری کنند.
نکات کلیدی فصل 8 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- تمرکز بر خود و اصلاح رفتار
- درک غم و اندوه به عنوان بخشی از تجربه انسانی
- اهمیت تفکر در لذت بردن از زندگی
- تاکید بر خردمندی
خلاصه فصل 9 کتاب امثال و حکم دهخدا : ف – ق
فصل «ف – ق» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ف» و «ق» شروع می‌شوند. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «ف» آورده شده‌اند. یکی از این امثال مثل «فریب به زبان جز دروغ نیست» است که بر اهمیت صداقت و پرهیز از فریبکاری تأکید دارد. این مثل بیان می‌کند که هر گونه سخن غیرصادقانه و فریبنده در نهایت به دروغ تبدیل می‌شود و به فرد آسیب می‌زند.
در ادامه امثال مربوط به حرف «ق» ارائه می‌شود. مثل معروف «قناعت کلید خوشبختی است» به این معناست که انسان باید در زندگی خود از دلبستگی به مال و ثروت پرهیز کند و به قناعت و رضایت از آنچه دارد بسنده کند. این مثل نشان می‌دهد که رضایت از زندگی و داشتن دل آرام در گرو قناعت است و در واقع فرد باید از طمع و زیاده‌خواهی دوری کند.
همچنین در این فصل امثال دیگری نیز به رشته تحریر درآمده‌اند که به روابط انسانی مدیریت خواسته‌ها و اهمیت اخلاق در زندگی اجتماعی می‌پردازند. مثل «فرصت‌طلبی جهل است» که به افراد هشدار می‌دهد که نباید در مواقع ضعف دیگران از فرصت‌ها سوءاستفاده کنند زیرا این رفتار در نهایت به ضرر خود فرد تمام خواهد شد.
در این فصل همچنان به اهمیت رفتارهای اخلاقی و توجه به روابط انسانی اشاره شده است. مثل «قلب پاک بهترین زیور انسان است» تأکید دارد که یک فرد باید با قلبی پاک و نیت‌های درست به زندگی خود ادامه دهد تا بتواند در برابر مشکلات و دشواری‌ها مقاومت کند و در میان مردم محترم و عزیز باشد.
به طور کلی فصل «ف – ق» از کتاب با استفاده از امثال و حکمت‌های فارسی بر اهمیت صداقت قناعت رفتارهای اخلاقی و مدیریت روابط انسانی در زندگی تأکید می‌کند. این امثال به خوانندگان یادآوری می‌کند که در برخورد با مشکلات زندگی باید با صداقت و قناعت پیش رفت و از فریبکاری و فرصت‌طلبی پرهیز کرد.
نکات کلیدی فصل 9 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- اهمیت صداقت
- قناعت به عنوان کلید خوشبختی
- پرهیز از فرصت‌طلبی
- داشتن قلب پاک و نیت درست
خلاصه فصل 10 کتاب امثال و حکم دهخدا : ک – ی
فصل «ک – ی» از کتاب «امثال و حکم» علی‌اکبر دهخدا شامل مجموعه‌ای از امثال و حکمت‌های فارسی است که با حروف «ک» و «ی» آغاز می‌شوند. در این فصل ابتدا امثال مربوط به حرف «ک» آورده شده‌اند. یکی از این امثال معروف مثل «کار نیکو کردن از پر کردن است» است که بر اهمیت تلاش و پشتکار تأکید دارد. این مثل نشان می‌دهد که هر عمل بزرگ و مثبتی نیازمند زمان انرژی و تمرکز مستمر است و تنها از طریق کوشش‌های مداوم می‌توان به نتایج مطلوب دست یافت.
سپس امثال مربوط به حرف «ی» مورد بررسی قرار می‌گیرند. مثل «یادگاری که از تو باقی بماند خوب است» بیانگر این است که انسان‌ها باید در زندگی خود به گونه‌ای عمل کنند که اعمالشان نه تنها به نفع خود بلکه به نفع دیگران و جامعه باشد. این مثل به اهمیت ایجاد میراثی اخلاقی و مثبت در زندگی اشاره دارد.
در این فصل همچنین امثال دیگری مطرح شده‌اند که به مفاهیم اخلاقی اجتماعی و فردی پرداخته‌اند. یکی از امثال برجسته دیگر مثل «کار بی‌ثمر به درد نمی‌خورد» است که نشان می‌دهد انسان باید همیشه در پی اعمالی باشد که به نتیجه مفید و سازنده منتهی شود. این مثل تأکید دارد که هر تلاشی باید هدفمند و نتیجه‌محور باشد.
در کل فصل «ک – ی» بر اهمیت تلاش و کوشش در زندگی اهمیت اعمال مثبت و تاثیرگذار بر جامعه و ضرورت داشتن هدف و معنا در هر عمل تأکید می‌کند. این امثال به خوانندگان توصیه می‌کنند که زندگی خود را با هدف‌گذاری‌های روشن و تلاش مستمر در جهت بهبود و سازندگی ادامه دهند.
نکات کلیدی فصل 10 کتاب امثال و حکم دهخدا:
- اهمیت تلاش و پشتکار
- ایجاد میراث اخلاقی و مثبت
- ضرورت داشتن هدف در هر عمل
درباره نویسنده کتاب امثال و حکم دهخدا :علی‌اکبر دهخدا
علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۷–۱۳۳۴ش) ادیب لغت‌شناس شاعر و سیاستمدار ایرانی بود. او مؤلف و بنیان‌گذار لغت‌نامه دهخدا است که به عنوان بزرگ‌ترین فرهنگ لغت فارسی شناخته می‌شود. دهخدا همچنین از بنیان‌گذاران روزنامهٔ صور اسرافیل بود و در دورهٔ مشروطیت با نگارش مقالات طنزآمیز به مبارزه با استبداد پرداخت. او در تدوین فرهنگ‌نامهٔ «امثال و حکم» نیز نقش مهمی داشت. این اثر که در چهار جلد منتشر شد شامل نزدیک به 50هزار ضرب‌المثل کلمات قصار و ابیات متفرقه است که به ترتیب الفبا تنظیم شده‌اند و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌اند. دهخدا از خردسالی به گردآوری امثال عوام اهتمام داشت و در این کتاب علاوه بر ضرب‌المثل‌های عامیانه اشعار شاعران کلاسیک مانند فردوسی سعدی نظامی و مولانا را نیز آورده است.
کتاب های مرتبط با امثال و حکم دهخدا
- قصه‌های امثال و حکم دهخدا (۱): مجموعه‌ای از بازآفرینی‌های ساده و روان از مطالب کتاب چهار جلدی «امثال و حکم» به قلم علی‌اکبر دهخدا مناسب برای نوجوانان و علاقه‌مندان به ادبیات عامیانه.
- ضرب‌المثل‌های شیرین فارسی: مجموعه‌ای از ضرب‌المثل‌های رایج و شیرین فارسی با توضیحات و معانی آن‌ها برای آشنایی بیشتر با فرهنگ و زبان فارسی.
- داستان ضرب‌المثل‌ها: کتابی که به بررسی ریشه و داستان‌های پشت ضرب‌المثل‌های معروف فارسی می‌پردازد با نثری ساده و روان.
- فرهنگ جامع ضرب‌المثل‌های موضوعی: فرهنگی جامع و موضوعی از ضرب‌المثل‌های فارسی با دسته‌بندی‌های مختلف برای استفاده در نگارش و سخنوری.
- مثل‌ها و قصه‌ها (معنی و ریشه ضرب‌المثل‌ها): کتابی که به تبیین معانی و ریشه‌های تاریخی ضرب‌المثل‌های فارسی می‌پردازد با نثری ساده و قابل فهم.
- زیباترین ضرب‌المثل‌های فارسی: مجموعه‌ای از زیباترین و پرکاربردترین ضرب‌المثل‌های فارسی با توضیحات و معانی آن‌ها.
- فرهنگ ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه: فرهنگی از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه فارسی با توضیحات و معانی آن‌ها برای استفاده در مکالمات روزمره.
- نخستین امثال‌نامه ایران: ۲۵۰۰ مثل ناب و شیرین فارسی: مجموعه‌ای از ۲۵۰۰ ضرب‌المثل ناب و شیرین فارسی با توضیحات و معانی آن‌ها برای آشنایی بیشتر با فرهنگ و زبان فارسی.
- چرند و پرند: مجموعه‌ای از مقالات طنزآمیز و انتقادی به قلم علی‌اکبر دهخدا با نگاهی به مسائل اجتماعی و سیاسی زمانه.
- فرهنگ ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه فارسی – کردی: فرهنگی از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه فارسی و کردی با توضیحات و معانی آن‌ها برای آشنایی با فرهنگ‌های مختلف ایران.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "خلاصه کتاب امثال و حکم دهخدا" هستید؟ با کلیک بر روی فرهنگ و هنر, کسب و کار ایرانی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "خلاصه کتاب امثال و حکم دهخدا"، کلیک کنید.
