روش های طلایی برای درمان کم خونی

آفتاب نیوز :

«کم خونی» یک اختلال خونی شایع است که بسیاری از افراد در سنین مختلف با آن دست و پنجه نرم می کنند. برخی از افراد تصور می کنند که اختلال کم خونی عوارض جدی ندارد و در طولانی مدت مشکل خاصی برای بدن ایجاد نمی کند. اما طبق تحقیقات برخی از دانشمندان، خطر ابتلا به سرطان در افرادی که از فقر آهن رنج می برند، به طور قابل توجهی بالاتر از افرادی است که مشکل کم خونی ندارند. به گفته این محققان خطر ابتلا به سرطان پانکراس، کلیه، کبد و مثانه تا پنج سال پس از تشخیص کمبود آهن بسیار زیاد است؛ بنابراین تشخیص به موقع کم خونی، پیشگیری و درمان آن بسیار اهمیت دارد. در این گزارش می خواهیم روش های خانگی درمان و پیشگیری از کم خونی را بررسی کنیم.

کم خونی چه زمانی اتفاق می افتد؟

کم خونی زمانی اتفاق می افتد که بدن گلبول های قرمز کافی نداشته و یا گلوبول های قرمز خون آن طور که باید عمل نمی کند. وظیفه گلبول های قرمز انتقال اکسیژن به سراسر بدن است. گلبول های قرمز با رساندن اکسیژن به سلول های بدن، نیرو و انرژی می دهد. اگر گلبول های قرمز کار خود را به درستی انجام ندهند، بدن انرژی لازم را برای عملکرد دریافت نمی کند. برخی از انواع کم خونی کوتاه مدت و خفیف است و برخی دیگر می تواند تا پایان عمر ادامه داشته باشد. در صورت عدم درمان، کم خونی ممکن است تهدید جدی برای سلامتی افراد باشد.

علایم و نشانه های کم خونی چیست؟

درمان سریع کم خونی باید با مشاهده علایم آن آغاز شود. علایم و نشانه های متعددی در انواع کم خونی رخ می دهد که شایع ترین آن خستگی، تنگی نفس و احساس سرماست. اما سرگیجه یا ضعف، سردرد، درد زبان، پوست رنگ پریده «پوست خشک یا پوستی که به راحتی کبود می شود»، حرکت ناخواسته در ساق پا «سندرم پا های بیقرار»، ضربان قلب سریع، ریزش شدید مو، کمبود انرژی، تنگی نفس، همیشه بد خلق بودن از دیگر علایم کم خونی بدن است.

کم خونی در دنیا چقدر شایع است؟

بیش از دو میلیارد نفر در سطح جهان به کم خونی مبتلا هستند که بیش از 30 درصد از جمعیت کل جهان را شامل می شود. این بیماری مخصوصاً در کشور هایی که منابع کمی دارند، شایع است، اما بسیاری از مردم کشور های توسعه یافته و صنعتی نیز هم با آن درگیرند. مثلاً در ایالات متحده آمریکا، کم خونی شایع ترین بیماری خونی است. طبق آمار بیش از 3 میلیون آمریکایی به آن مبتلا هستند.

چه افرادی بیشتر به کم خونی مبتلا می شوند؟

طبق تحقیقات، هر کسی ممکن است به کم خونی مبتلا شود، اما گروه های زیر بیشتر در معرض خطر هستند:

زنان: از دست دادن خون در دوران قاعدگی و زایمان می تواند منجر به کم خونی شود. اگر فردی قاعدگی شدید یا بیماری هایی مانند فیبروم داشته باشد، بیشتر در معرض اختلال کم خونی است.

کودکان در بازه سنین 1 تا 2 سال: بدن هنگام تجربه جهش رشد به آهن بیشتری نیاز دارد.

نوزادان: معمولاً وقتی کودک از شیر گرفته و شروع به غذا خوردن می کند، آهن کمتری دریافت می کند. زیرا آهن مورد نیاز خود را به اندازه کافی از غذا های جامد دریافت نخواهد کرد.

افراد بالای 65 سال: این افراد به خاطر رژیم غذایی فاقد آهن و برخی بیماری های مزمن، دچار کم خونی می شوند.

افرادی که از دارو های رقیق کننده خون استفاده می کنند: این دارو ها شامل دارو هایی مانند آسپیرین، کلوپیدوگرل، وارفارین، محصولات هپارین و… بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند.

چند نوع کم خونی وجود دارد؟

انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد، که هر یک از آن ها باعث کاهش تعداد گلبول های قرمز در گردش خون می شود. سطح گلبول قرمز به دلایل هموگلوبین پایین یا کار نکردن هموگلیبین ها کاهش می یابد. همچنین در برخی از مواقع بدن گلبول های قرمز کافی تولید نمی کند یا بدن خیلی سریع گلبول های قرمز خون را تجزیه می کند.

چگونه از ابتلا به کم خونی جلوگیری کنیم؟

کم خونی شیوع بسیار بالایی دارد، اما افراد سالم می توانند با داشتن یک رژیم غذایی سالم و فاقد غذا های فرآوری نشده از کم خونی پیشگیری کنند. برخی از مواد غذایی مورد نیاز در این رژیم غذایی عباتند از:

1- جگر: جگر گاو و گوسفند یکی از منابع مهم سرشار از آهن، ویتامین B 12 و انواع مواد معدنی دیگر است. مصرف جگر خام پخته شده می تواند به کاهش علایم کم خونی و درمان آن کمک کند.

2- غذا های سرشار از ویتامین C: اگر منابع غذایی سرشار از آهن را مصرف کنید، اما این ماده در بدن جذب نشود، می توان گفت مصرف این غذا ها هیچ تاثیری در کاهش علایم کم خونی نداشته است. ویتامین C یکی از مواد مهمی است که به بدن برای جذب آهن کمک می کند. اگر یک غذای سرشار از آهن مثل جگر می خورید، سعی کنید در همان وعده غذایی از منابع سرشار از ویتامین C مانند گوجه فرنگی، فلفل یا توت فرنگی استفاده کنید تا آهن به صورت حداکثری جذب بدن شود.

3- استفاده از شیرین کننده های طبیعی «در مقدار کم»: انواع مختلف شیرین کننده های طبیعی مثل شیره انگور، توت و خرما و همچنین عسل جایگزین بسیار خوبی برای شکر در افراد دارای کم خونی است. همان طور که می دانید شکر و قند های مصنوعی باعث اختلال جذب آهن می شوند، درنتیجه با جایگزین کردن این قند ها با شیرین کننده های طبیعی می تواند به جذب آهن بدن بسیار کمک کند. البته توجه کنید که باید از مصرف بیش ازحد این مواد خودداری کنید.

4- سبزیجات سبز و برگ دار: سبزیجات سبز و دارای برگ، مقدار قابل توجهی آهن و اسیدفولیک دارند. البته توجه کنید که برخی از این سبزیجات مثل اسفناج خام حاوی اسید اگزالیک هستند که باعث کاهش جذب آهن بدن می شود. به این ترتیب باید این سبزیجات را به صورت پخته شده استفاده کنید.

مهمترین وعده غذایی برای مبتلایان به کم خونی

وعده صبحانه یکی از مهم ترین وعده های غذایی است که باید همه افراد خصوصاً افراد مبتلا به کم خونی به این وعده توجه کنند. در واقع می توانید با خوردن یک صبحانه سرشار از آهن از کم خونی و کمبود آهن در بدن خود جلوگیری کنید. البته توجه داشته باشید که گنجاندن مواد غذایی سرشار از آهن در تمام وعده های غذایی سطح آهن بدن را افزایش می دهد. توصیه می شود قهوه یا چای را چند ساعت قبل و یا بعد از مصرف صبحانه مصرف کنید تا در جذب آهن اختلال ایجاد نکنند.

بهترین غذا برای پیشگیری و درمان کم خونی

اگر می خواهید با کم خونی مقابله کنید، به نکات زیر توجه کنید:

1- از مصرف غذا های غنی از آهن با غذا ها یا نوشیدنی هایی که مانع از جذب آهن می شوند، خودداری کنید. برخی از این نوشیدنی ها و غذا ها عبارتند از قهوه، چای، تخم مرغ، غذا های سرشار از اگزالات و غذا های سرشار از کلسیم

2- برای بهبود جذب آهن، غذا های غنی از آهن را با غذا های سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، گوجه فرنگی یا توت فرنگی مصرف کنید

3- برای بهبود جذب آهن می توانید غذا های غنی از آهن را همراه با غذا های دارای بتاکاروتن مانند زردآلو، فلفل قرمز و چغندر بخورید

4- سعی کنید در طول روز انواع غذا های دارای آهن را مصرف کنید تا میزان آهن دریافتی خود را افزایش دهید

5- برای افزایش جذب آهن بدن تا حد امکان سعی کنید غذا های دارای آهن هِم و غیرهِم را همراه با هم مصرف کنید

6- برای تقویت تولید گلبول قرمز در بدن، غذا های غنی از فولات و ویتامین B 12 را به رژیم غذایی خود اضافه کنید

بهترین آجیل برای پیشگیری و درمان کم خونی

آجیل و مغز ها یکی دیگر از منابع مهم سرشار از آهن هستند و پزشکان توصیه می کنند افراد مبتلا به کم خونی آجیل ها را در تغذیه خود جای دهند. سعی کنید در روز 2 تا 3 عدد از مغز پسته خام، بادام، گردو، بادام هندی و فندق را مصرف کنید.

البته توجه کنید که آجیل ها منابعی عالی و سرشار از پروتیین، فیبر، چربی های خوب، ویتامین ها، مواد معدنی و همچنین آنتی اکسیدان ها و دیگر ترکیبات گیاهی مفید هستند. به خاطر داشته باشید که برشته کردن این آجیل ها ممکن است به مواد مغذی موجود در آن ها آسیب برساند، بنابراین بهتر است برای درمان کم خونی از آجیل های خام استفاده کنید.