شعاع استفاده از پابند الکترونیکی

شعاع استفاده از پابند الکترونیکی، همان محدوده ای است که یک فرد تحت نظارت این سامانه، اجازه تردد در آن را دارد. این محدوده، بسته به شرایط پرونده و تشخیص دادگاه، می تواند از ۲۰۰ متر تا ۱۰۰۰ متر متغیر باشد و رعایت آن برای کسانی که از این دستگاه استفاده می کنند، حیاتی است.

خب، بیایید شفاف صحبت کنیم. وقتی اسم پابند الکترونیکی می آید، اولین چیزی که شاید به ذهن خیلی ها برسد، محدودیت است؛ محدودیت در رفت وآمد، محدودیت در زندگی روزمره. اما واقعیت این است که این دستگاه، برای خیلی ها حکم یک نفس راحت را دارد؛ اینکه به جای دیوارهای بلند زندان، می توانند در خانه و کنار خانواده شان باشند، حتی با وجود محدودیت ها. اما این محدودیت ها دقیقاً چقدرند و چطور تعیین می شوند؟ اصلاً اگر کسی از این محدوده خارج شود چه اتفاقی می افتد؟ این ها سوالات مهمی هستند که هر کسی که با پابند الکترونیکی سروکار دارد یا ممکن است در آینده داشته باشد، باید جوابشان را بداند. ما اینجا هستیم تا با یک زبان ساده و دوستانه، هر آنچه را که باید درباره شعاع استفاده از پابند الکترونیکی بدانید، برایتان بگوییم.

پابند الکترونیکی: چیست و چرا استفاده می شود؟

اول از همه، بیایید ببینیم اصلاً این پابند الکترونیکی چیست و چرا وارد سیستم قضایی ما شده است. تصور کنید یک ساعت هوشمند یا یک ردیاب جی پی اس که به مچ پا وصل می شود. پابند الکترونیکی دقیقاً همین کار را می کند. یک وسیله هوشمند و الکترونیکی است که با استفاده از فناوری GPS، موقعیت مکانی فرد را لحظه به لحظه رصد می کند. هدفش هم خیلی روشن است: کنترل و ردیابی افرادی که به جای اینکه داخل زندان باشند، اجازه پیدا کرده اند که حبسشان را خارج از زندان و در یک محدوده پابند الکترونیکی مشخص سپری کنند.

حالا چرا این سیستم به وجود آمده؟ فلسفه پشت استفاده از پابند الکترونیکی چند جنبه دارد. یکی از مهم ترین دلایل، کاهش جمعیت زندان ها است. خب، قبول کنید که زندان ها فضای محدودی دارند و نگهداری از همه محکومان، هم هزینه بر است و هم ممکن است منجر به مشکلات دیگر شود. دلیل دیگر، فرصتی برای اصلاح و بازپروری مجرمانی است که خطر کمتری دارند. واقعاً گاهی همنشینی با مجرمان با سابقه، برای فردی که جرم سبکی مرتکب شده، می تواند به جای اصلاح، مسیر انحراف را برایش هموارتر کند. پابند الکترونیکی به این افراد کمک می کند تا در محیط خانواده و جامعه، تحت نظارت باشند و کم کم به زندگی عادی برگردند.

البته، حواستان باشد که این آزادی نسبی، یک سری محدودیت های ذاتی هم دارد. شما با یک دستگاه ردیاب سروکار دارید که به یک محدوده مشخص وصل است. یعنی عملاً نمی توانید هر جایی که دلتان خواست بروید. این محدودیت همان چیزی است که به آن شعاع استفاده از پابند الکترونیکی می گویند و دقیقاً در ادامه بیشتر در موردش صحبت می کنیم. پس یادمان باشد، این آزادی مشروط، فقط در سایه رعایت همین محدودیت ها معنا پیدا می کند.

چقدر شعاع دارد؟ آشنایی با محدوده های مراقبتی پابند الکترونیکی

شاید مهم ترین سوالی که به ذهنتان می رسد این باشد که خب، این پابند الکترونیکی چقدر شعاع دارد؟ یا محدوده پابند الکترونیکی من چقدر است؟ جواب این سوال، به سادگی یک عدد ثابت نیست و بستگی به چند عامل دارد. برای اینکه ماجرا روشن شود، باید برویم سراغ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی محکومان تحت نظارت سامانه های الکترونیکی. این دستورالعمل، مرجع اصلی برای تعیین این محدوده هاست و درجات محدوده پابند الکترونیکی را مشخص می کند.

بر اساس ماده ۱ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی، سه درجه برای شعاع تردد پابند الکترونیکی تعریف شده است:

• محدوده درجه یک: این محدوده، کاملاً نزدیک به محل سکونت شماست. یعنی حداکثر ۲۰۰ متر شعاع از ساختمانی که زندگی می کنید. اگر پابند شما روی این حالت تنظیم شده باشد، عملاً اجازه خروج از یک منطقه کوچک در اطراف خانه را ندارید. بیشتر برای کسانی است که باید نظارت بسیار دقیق و نزدیک روی آن ها باشد.
• محدوده درجه دو: اینجا کمی دست و بالتان بازتر است. در این حالت، شعاع تردد مجاز تا حداکثر ۵۰۰ متر از محل سکونت شما تعیین می شود. یعنی می توانید در خیابان های اطراف خانه یا حتی تا سر کوچه و مغازه های نزدیک بروید.
• محدوده درجه سه: این وسیع ترین محدوده است. شعاع تردد مجاز در این درجه، تا حداکثر ۱۰۰۰ متر از ساختمان محل سکونت شما خواهد بود. این یعنی می توانید در محله خودتان، با آزادی بیشتری تردد کنید و کارهای روزمره تان را انجام دهید.

حالا شاید بپرسید که چه کسی این محدوده را برای من تعیین می کند؟ جواب این است: دادگاه صادرکننده رأی قطعی. قاضی محترم، با در نظر گرفتن چیزهای مختلفی مثل نوع جرمی که مرتکب شده اید، سوابق قبلی تان، شخصیت و شرایط فردی، خانوادگی و اجتماعی شما، تصمیم می گیرد که کدام یک از این سه محدوده برایتان مناسب تر است. پس این طور نیست که خودتان بتوانید انتخاب کنید، بلکه یک تصمیم قضایی است.

یک نکته مهم دیگر هم وجود دارد که باید حواستان به آن باشد: برای محکومانی که جرایم تعزیری درجه ۲، ۳ و ۴ دارند (جرایمی با حبس های نسبتاً طولانی)، یک قانون خاص وجود دارد. این افراد، حتی اگر واجد شرایط استفاده از پابند الکترونیکی شوند، اولش محدوده درجه ۱ (یعنی همان ۲۰۰ متری) برایشان در نظر گرفته می شود. این محدودیت بعد از اینکه یک چهارم از مدت حبسشان را با موفقیت گذراندند، می تواند مورد بازنگری قرار بگیرد. این موضوع در ماده ۳ دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی هم به صراحت آمده است.

رعایت دقیق شعاع استفاده از پابند الکترونیکی فقط یک قانون خشک و خالی نیست، بلکه تضمین کننده ادامه آزادی نسبی شماست. هرگونه تخطی از این محدوده، عواقب جدی دارد.

آیا می شود شعاع پابند را بیشتر کرد؟ شرایط توسعه محدوده پابند الکترونیکی

حتماً این سوال برایتان پیش می آید که آیا شعاع تردد پابند الکترونیکی من می تواند تغییر کند؟ یا می شود محدوده پابند الکترونیکی را افزایش داد؟ خبر خوب این است که بله، امکان توسعه محدوده مراقبتی وجود دارد، اما خب، این کار شرایط خاص خودش را دارد و همین طوری الکی نیست. این موضوع بر اساس تبصره ماده ۲ همان دستورالعمل تعیین محدوده مراقبتی پیش بینی شده است.

اگر شما در حال حاضر در یکی از محدوده های درجه ۲ یا ۳ قرار دارید و احساس می کنید که برای انجام کارهای ضروری (مثل کار، تحصیل یا درمان) نیاز به آزادی عمل بیشتری دارید، می توانید درخواست توسعه محدوده بدهید. اما برای اینکه این درخواست بررسی و احتمالاً با آن موافقت شود، باید یک سری مراحل و شرایط را رعایت کنید:

1. درخواست خودتان: اول از همه، خودتان باید درخواست کتبی برای توسعه محدوده را ارائه دهید.
2. رفتار مناسب: مهم ترین نکته این است که در تمام این مدت که تحت مراقبت الکترونیکی بوده اید، رفتار مناسب و قانون مند از خودتان نشان داده باشید. یعنی هیچ تخلفی نکرده باشید و همه قوانین را مو به مو اجرا کرده باشید.
3. تایید رفتار: رفتار خوب شما باید توسط مرکز مراقبت الکترونیکی (که مسئول نظارت بر پابند شماست) و همچنین قاضی اجرای احکام تایید شود. آنها وضعیت شما را بررسی می کنند و گزارش می دهند.
4. موافقت دادگاه: در نهایت، باید دادگاه صادرکننده رأی قطعی با درخواست شما موافقت کند. این مرحله آخر و نهایی است و بدون موافقت دادگاه، هیچ تغییری در محدوده شما ایجاد نمی شود.

پس همان طور که می بینید، ماجرا خیلی ساده نیست. یک فرآیند حقوقی است که نیاز به رعایت کامل قوانین و نشان دادن حسن رفتار دارد. اگر همه این شرایط فراهم باشد، شانس بیشتری برای افزایش شعاع استفاده از پابند الکترونیکی خود خواهید داشت.

پا از محدوده بیرون گذاشتن: چه می شود و چه زمانی مشکلی نیست؟

یکی از بزرگترین نگرانی های افرادی که پابند الکترونیکی دارند، همین است که اگر از محدوده پابند الکترونیکی خارج شویم چه می شود؟ یا آیا خروج اضطراری از محدوده پابند همیشه جرم است؟ بیایید در مورد این قضیه شفاف صحبت کنیم تا ابهامی باقی نماند.

پیامدهای خروج غیرمجاز

اگر بدون اجازه و آگاهانه از محدوده ای که برای شما تعیین شده، خارج شوید، باید بدانید که سیگنال پابند الکترونیکی شما بلافاصله به مرکز مراقبت الکترونیکی ارسال می شود. این سیستم طوری طراحی شده که کوچک ترین تخلفی را ثبت و گزارش می کند. در این حالت، چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد؟

• ارسال آلارم: سیستم به طور خودکار به مسئولین مربوطه هشدار می دهد.
• احتمال دستگیری فوری: نیروهای امنیتی و قضایی بلافاصله از خروج شما مطلع می شوند و ممکن است برای دستگیری شما اقدام کنند.
• لغو آزادی مشروط: یکی از جدی ترین پیامدها این است که دادگاه می تواند آزادی مشروط شما را لغو کرده و دوباره شما را به زندان برگرداند. یعنی تمام زحماتی که برای آزادی با پابند کشیده اید، به هدر می رود.

پس حواستان باشد، این دستگاه شوخی ندارد و سیستم نظارتی آن بسیار دقیق است. به همین خاطر است که رعایت شعاع تردد پابند الکترونیکی این قدر اهمیت دارد.

خروج اضطراری از محدوده پابند

حالا فرض کنید یک اتفاق غیرمنتظره و اضطراری افتاده است. مثلاً یکی از اعضای خانواده تان به کمک فوری پزشکی نیاز دارد و تنها راه حل این است که شما او را به بیمارستان برسانید، در حالی که بیمارستان خارج از محدوده شماست. آیا در این شرایط هم خروج از محدوده تخلف محسوب می شود؟

بر اساس ماده ۲۵ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، در شرایط اضطراری که خروج از محدوده مراقبتی ضرورت داشته باشد، این خروج به عنوان تخلف محسوب نمی شود. اما اینجا یک اما بزرگ وجود دارد:

1. ضرورت اثبات: شما باید بتوانید اثبات کنید که واقعاً یک وضعیت اضطراری پیش آمده و خروج شما از محدوده کاملاً ضروری و ناگزیر بوده است. این اثبات باید با مدارک و شواهد کافی همراه باشد (مثلاً مدارک پزشکی، گواهی از اورژانس و…).
2. چالش های اثبات: راستش را بخواهید، اثبات وضعیت اضطراری گاهی اوقات می تواند دشوار باشد. مسئولین باید قانع شوند که شما برای فرار یا سوءاستفاده از شرایط، از محدوده خارج نشده اید.

پس اگر خدای ناکرده چنین شرایطی پیش آمد، حتماً هر مدرکی که می تواند اضطراری بودن وضعیت را اثبات کند، جمع آوری کنید و بلافاصله پس از رفع خطر، خودتان را به مسئولین مربوطه معرفی کنید و موضوع را گزارش دهید. در غیر این صورت، با مشکلات جدی روبه رو خواهید شد.

پابند الکترونیکی به چه کسانی تعلق می گیرد؟

یکی از سوالات کلیدی این است که اصلاً به چه کسانی پابند الکترونیکی تعلق می گیرد؟ یا شرایط گرفتن پابند الکترونیکی چیست؟ این موضوع هم مثل بقیه موارد، قانون و قاعده خودش را دارد و هر کسی نمی تواند از آن استفاده کند. برای اینکه بفهمیم چه کسانی واجد شرایط هستند، باید به چند ماده قانونی مهم نگاه کنیم: ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری (مخصوصاً بند چ آن) و ماده ۲ آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی.

بر اساس این قوانین، افراد زیر ممکن است مشمول استفاده از پابند الکترونیکی شوند:

1. محکومین جرایم تعزیری درجه ۵ تا ۸: این جرایم معمولاً شامل حبس های کوتاه مدت تر هستند (از سه ماه تا پنج سال). دادگاه می تواند با رضایت خود محکوم و البته با رعایت شرایطی مثل جبران ضرر و زیان و فقدان سابقه مؤثر کیفری، او را تحت نظارت سامانه های الکترونیکی قرار دهد.
2. محکومین حبس های تعزیری درجه ۲، ۳ و ۴: این دسته از جرایم شامل حبس های طولانی مدت تر هستند (از پنج سال تا بیست و پنج سال). در مورد این افراد، یک شرط مهم دیگر هم وجود دارد: آنها باید یک چهارم از مدت مجازات حبسشان را گذرانده باشند. بعد از این مدت، با رعایت بقیه شرایط، ممکن است بتوانند از پابند الکترونیکی استفاده کنند.
3. متهمان مشمول بند چ ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری: گاهی اوقات، بازپرس پرونده می تواند به جای صدور قرار بازداشت، قرار التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت را صادر کند و برای اطمینان از اجرای آن، از پابند الکترونیکی استفاده شود. البته اینجا رضایت خود متهم شرط اصلی است.
4. زندانیان تحت نظام نیمه آزادی و شاغل در مراکز حرفه آموزی: این افراد هم می توانند از این امکان استفاده کنند تا هم شغل خود را حفظ کنند و هم تحت نظارت باشند.

به طور کلی، برای اینکه یک فرد بتواند از پابند الکترونیکی استفاده کند، معمولاً این شرایط عمومی هم در نظر گرفته می شود:

• رضایت فرد: استفاده از پابند الکترونیکی اجباری نیست و فرد باید رضایت داشته باشد.
• وجود جهات تخفیف: شرایطی که نشان دهد فرد مستحق تخفیف یا فرصت دوباره است.
• جبران ضرر و زیان: اگر جرمی منجر به خسارت شده باشد، باید ترتیبات لازم برای جبران آن فراهم شود.
• فقدان سابقه مؤثر کیفری: نداشتن سوابق قبلی که نشان دهنده خطرناک بودن فرد باشد.

پس همان طور که مشخص شد، قوانین پابند الکترونیکی برای اعطای این تسهیلات، چارچوب های مشخصی دارد و شامل حال همه نمی شود. این یک امتیاز برای افرادی است که امید به اصلاح در آن ها وجود دارد و می توانند در جامعه، تحت نظارت، به زندگی خود ادامه دهند.

جزئیات مهمی که باید درباره پابند الکترونیکی بدانید

خب، تا اینجا درباره ماهیت و شعاع استفاده از پابند الکترونیکی و اینکه به چه کسانی تعلق می گیرد صحبت کردیم. اما این دستگاه جزئیات دیگری هم دارد که دانستنشان برای کسانی که از آن استفاده می کنند، ضروری است. بیایید به چند نکته کاربردی دیگر بپردازیم:

هزینه ها و وثیقه: قضیه از چه قرار است؟

راستش را بخواهید، استفاده از پابند الکترونیکی رایگان نیست. هزینه پابند الکترونیکی را معمولاً خود محکوم باید پرداخت کند. این هزینه می تواند به صورت ماهانه یا یکجا باشد. علاوه بر این، معمولاً یک وثیقه کیفری و ضمانتی هم از فرد گرفته می شود. چرا؟ چون این دستگاه ها ارزشمند هستند و اگر خدای ناکرده خراب شوند یا آسیب ببینند، هزینه جبران خسارت از محل همین وثیقه تأمین می شود. پس حواستان باشد که این وثیقه فقط برای اطمینان از بازگشت دستگاه سالم است و جنبه تضمینی دارد.

شارژ کردن پابند: چطور و چقدر؟

یکی از دغدغه های اصلی، نحوه شارژ پابند الکترونیکی است. این دستگاه هم مثل هر وسیله الکترونیکی دیگری نیاز به شارژ دارد. معمولاً دو حالت پیش می آید:

• مراجعه به مراکز تعیین شده: در برخی موارد، شما باید در زمان های مشخص به مرکزی که تعیین شده مراجعه کنید تا پابند شما را شارژ کنند.
• تحویل دستگاه شارژ: در موارد دیگر، ممکن است یک دستگاه شارژ به شما تحویل داده شود تا خودتان بتوانید در منزل پابند را شارژ کنید.

اما درباره مدت زمان شارژدهی: معمولاً این پابندها بسته به مدل و نوعشان، پس از یک بار شارژ کامل (که ممکن است حدود ۷۳ ساعت یا بیشتر طول بکشد)، می توانند برای مدت طولانی، حتی تا یک سال یا بیشتر، شارژ را نگه دارند. پس نیازی نیست هر روز نگران شارژ کردنش باشید، اما حتماً زمانبندی شارژ را جدی بگیرید.

مشکلات و دغدغه های رایج پابند الکترونیکی

مثل هر فناوری دیگری، پابند الکترونیکی هم ممکن است با چالش ها و مشکلاتی همراه باشد. سیستم قضایی در اعطای این پابند کمی سخت گیرانه عمل می کند، چون مشکلاتی مثل:

• خرابی ناگهانی: ممکن است دستگاه به طور ناگهانی خراب شود و از کار بیفتد.
• اتمام حافظه: برخی دستگاه ها حافظه داخلی دارند که ممکن است پر شود.
• قطع سیگنال: در برخی مناطق یا شرایط خاص، ممکن است سیگنال ردیابی مختل یا قطع شود.
• تلاش برای باز کردن غیرمجاز: برخی افراد ممکن است وسوسه شوند که پابند را باز کنند یا به آن آسیب برسانند که این کار جرم محسوب می شود و عواقب جدی دارد.

پس حواستان باشد که اگر مشکلی پیش آمد، حتماً بلافاصله به مرکز مربوطه اطلاع دهید و خودسرانه دست به کاری نزنید.

معنی چراغ های پابند: یک راهنمای کوچک

پابند الکترونیکی معمولاً چراغ های کوچکی دارد که وضعیت دستگاه را نشان می دهد. اگرچه معنی دقیق رنگ هر چراغ بسته به مدل پابند ممکن است کمی فرق کند و هنگام نصب حتماً به شما آموزش می دهند، اما به طور کلی می توان گفت:

• چراغ سبز: معمولاً به معنی این است که دستگاه به درستی کار می کند و وضعیت عادی است.
• چراغ آبی: گاهی نشان دهنده این است که ضربه یا فشار به دستگاه وارد شده یا تلاش برای باز کردن آن صورت گرفته است.
• چراغ قرمز: این چراغ معمولاً یک هشدار است. می تواند نشان دهنده کم بودن شارژ باتری، خارج شدن از محدوده مجاز یا حتی وجود مشکل فنی در دستگاه باشد. پس اگر چراغ قرمز را دیدید، حتماً به آن توجه کنید و وضعیت را بررسی کنید.

مراحل درخواست تا نصب پابند الکترونیکی

خب، حالا که همه چیز را در مورد شعاع استفاده از پابند الکترونیکی و جزئیاتش فهمیدید، اگر فکر می کنید واجد شرایط هستید و می خواهید برای آن اقدام کنید، باید از مراحل کار هم خبر داشته باشید. این فرآیند هم طبق قانون و آیین نامه ها پیش می رود:

1. درخواست: هم خود محکوم و هم قاضی اجرای احکام می توانند درخواست صدور پابند الکترونیکی را مطرح کنند. این اولین قدم است.
2. گزارش و تاییدیه: بعد از درخواست، شورایی به نام شورای طبقه بندی زندان و مددکاران اجتماعی معاونت اجرای احکام کیفری وارد عمل می شوند. آنها گزارشی تهیه می کنند و تایید می کنند که اگر محکوم خارج از زندان باشد و مشغول به کاری مثل شغل، تحصیل یا حتی کارهای خانوادگی شود، این موضوع می تواند در اصلاح او و یا جبران خساراتی که به بزه دیده وارد شده، مؤثر باشد.
3. موافقت دادگاه و اخذ تأمین: قاضی اجرای احکام، این درخواست و گزارش تاییدیه را به دادگاهی که حکم قطعی را صادر کرده، ارائه می دهد. اگر دادگاه موافقت کرد، قاضی از محکوم یک وثیقه مناسب می گیرد. این وثیقه برای تضمین رعایت تعهدات و همچنین جبران خسارت احتمالی به تجهیزات است.
4. نصب و آموزش: بعد از همه این مراحل، تصمیم دادگاه به مرکز صالح برای نصب و راه اندازی پابند الکترونیکی ارسال می شود. محکوم به این مرکز منتقل می شود (اگر در زندان باشد) یا احضار می گردد (اگر آزاد باشد). در آنجا هویتش احراز می شود، وثیقه مربوط به تجهیزات گرفته می شود و مهم تر از همه، نحوه شارژ پابند الکترونیکی و نحوه مراقبت و استفاده از آن به طور کامل به او آموزش داده می شود. بعد از امضای تعهدنامه، تجهیزات نصب و راه اندازی می گردند.

همان طور که می بینید، این یک فرآیند دقیق و چندمرحله ای است که نیاز به پیگیری و رعایت قوانین دارد. از همان ابتدا تا انتهای استفاده از پابند، شما باید به قوانین و چارچوب های تعیین شده پایبند باشید.

نهایتاً یک کلام: مراقبت الکترونیکی یعنی چه؟

در پایان، بیایید یک بار دیگر مرور کنیم که چرا دانستن جزئیات شعاع استفاده از پابند الکترونیکی این قدر مهم است. پابند الکترونیکی، یک راه حل نوین قضایی است که به افراد محکوم این فرصت را می دهد تا به جای حبس در زندان، دوره محکومیت خود را در محیط جامعه و خانواده بگذرانند. این آزادی، یک آزادی مشروط است؛ مشروط به رعایت دقیق محدوده پابند الکترونیکی که برای هر فرد به صورت خاص تعیین می شود.

چه این محدوده ۲۰۰ متر باشد، چه ۵۰۰ متر و چه ۱۰۰۰ متر، مهم این است که شما کاملاً از آن آگاه باشید و به آن پایبند بمانید. کوچک ترین خروج غیرمجاز از این محدوده می تواند به معنای بازگشت به زندان و لغو تمام امتیازات باشد. حتی در شرایط اضطراری هم، باید بدانید که چطور باید اقدام کنید و مستندات لازم را برای اثبات اضطرار فراهم آورید.

پس، اگر شما یا اطرافیانتان با موضوع پابند الکترونیکی سروکار دارید، توصیه اکید می کنیم که نه تنها این مقاله را با دقت بخوانید، بلکه برای هرگونه ابهام یا نیاز به تغییر در محدوده، حتماً از مشاوره حقوقی تخصصی استفاده کنید. آگاهی، بهترین ابزار شما برای گذراندن موفقیت آمیز این دوره و بازگشت کامل به زندگی عادی است.