
نمونه لایحه تخلیه ملک مسکونی: راهنمای جامع تنظیم دادخواست، قوانین و مراحل حقوقی
تخلیه ملک مسکونی، از آن دست مسائلی است که هر موجری ممکنه باهاش روبه رو بشه. وقتی قرارداد اجاره تموم میشه یا مستاجر شرایط قرارداد رو رعایت نمی کنه، نیاز پیدا می کنیم که ملک رو پس بگیریم. اینجاست که پای لایحه تخلیه ملک مسکونی به میون میاد. نگران نباشید، توی این مقاله قراره یک راهنمای کامل و حسابی بهتون بدیم که چطور این لایحه رو تنظیم کنید، چه مدارکی لازمه و اصلاً چه مراحلی رو باید طی کنید تا ملک تون برگرده.
تنظیم درست و حسابی یک لایحه تخلیه، برای اینکه کارتون سریع و بدون دردسر پیش بره، خیلی مهمه. خیلی وقت ها، همین که موجرها ندونن از کجا شروع کنن یا چطور باید خواسته خودشون رو قانونی مطرح کنن، باعث میشه کل فرایند طول بکشه و اعصاب خردکن بشه. به خاطر همین، این مقاله رو نوشتیم تا مثل یک راهنمای قدم به قدم، از تعریف اولیه اجاره و اصطلاحاتش گرفته تا ارائه یک نمونه دادخواست تخلیه ملک مسکونی کاملاً پر شده و کاربردی، کنارتون باشیم. البته یادمون باشه که هر پرونده ای قلق های خاص خودش رو داره و توی این مسیر، مشورت با یه وکیل کاربلد می تونه حسابی بهتون کمک کنه.
مبانی قرارداد اجاره و تخلیه در قوانین ایران: یه نگاه کلی
قبل از اینکه بریم سراغ نمونه لایحه تخلیه ملک مسکونی و جزئیاتش، لازمه یه سری مفاهیم اولیه رو با هم مرور کنیم. اصلا قرارداد اجاره یعنی چی و چه جوری بسته میشه؟
عقد اجاره: قلب ماجرا
ببینید، بر اساس ماده 466 قانون مدنی، اجاره یک قرارداده که توش، مستاجر صاحب منافع یک ملک یا شیء میشه. یعنی چی؟ یعنی شما وقتی خونه ای رو اجاره میدید، مستاجر حق داره برای مدتی مشخص از اون خونه استفاده کنه، مثلاً توش زندگی کنه. خودتون میشید موجر (کسی که اجاره میده)، اون بنده خدایی که خونه رو اجاره می کنه میشه مستاجر و اون خونه هم میشه عین مستاجره یا همون ملک مورد اجاره.
اهمیت مدت در قرارداد اجاره: بدون مدت، یعنی کشک!
یه نکته خیلی مهم که باید حسابی حواسمون بهش باشه، بحث مدت اجاره است. طبق ماده 468 قانون مدنی، اگه توی قرارداد اجاره مدت زمان مشخصی برای اجاره کردن نوشته نشه، اون قرارداد از اساس باطله! یعنی انگار اصلا قراردادی نبوده. پس حواستون باشه، وقتی دارید قرارداد اجاره ای تنظیم می کنید، حتماً و حتماً تاریخ شروع و پایان اجاره رو با جزئیات کامل بنویسید.
انواع قرارداد اجاره و تأثیرش روی تخلیه: رسمی بهتره یا عادی؟
قراردادهای اجاره می تونن دو جور باشن: رسمی یا عادی. قرارداد رسمی اونیه که توی دفتر اسناد رسمی ثبت میشه و اعتبارش خیلی بالاتره. اما بیشتر قراردادهایی که ما می بندیم، از نوع عادی هستن. یعنی چی؟ یعنی همون اجاره نامه هایی که توی بنگاه های املاک یا حتی خودمون دست نویس می کنیم. این قراردادهای عادی طبق ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر 1376، باید چند تا شرط داشته باشن تا معتبر باشن و بشه بهشون استناد کرد:
- مدت اجاره توشون مشخص باشه.
- در دو نسخه تنظیم بشن.
- و مهم تر از همه، دو تا شاهد زیرش رو امضا کنن.
اگه این شرایط توی قرارداد عادی رعایت بشه، فرایند تخلیه خیلی سریع تر و راحت تر پیش میره. اگه نه، ممکنه دردسرهای حقوقی بیشتری داشته باشیم و کارمون به دادگاه بکشه که خب زمان برتره.
دلایل قانونی درخواست تخلیه ملک مسکونی: چرا و چطور؟
حالا که با مبانی قرارداد اجاره آشنا شدیم، بریم ببینیم اصلاً تحت چه شرایطی می تونیم درخواست تخلیه ملک رو بدیم. این دلایل توی قانون مشخص شدن و هرکدوم شرایط خاص خودشون رو دارن.
1. انقضای مدت اجاره: معمول ترین دلیل
این مورد شایع ترین دلیله. یعنی قرارداد اجاره ای که بسته شده، تاریخش تموم شده و مستاجر دیگه حق نداره توی ملک شما بمونه. برای اثبات این موضوع، کافیه همون قرارداد اجاره رو داشته باشید که مدت توش قید شده. یادتون نره، اگه قرارداد عادی بوده، حتماً باید امضای دو شاهد پای قرارداد باشه.
توی این حالت، خیلی خوبه که قبل از هر اقدامی، یه اظهارنامه رسمی برای مستاجر بفرستید و بهش یادآوری کنید که مدت اجاره تموم شده و باید ملک رو تخلیه کنه. این اظهارنامه یه سند رسمی میشه که نشون میده شما از قبل بهش اطلاع دادید.
2. عدم پرداخت اجاره بها: پول بده، بمون!
اگه مستاجر اجاره رو پرداخت نکنه، حق دارید درخواست تخلیه بدید. اما اینم قانون و قاعده خودش رو داره. معمولاً شما باید چند بار بهش اخطار بدید و مهلت های قانونی رو رعایت کنید. اگه بازم اجاره رو نداد، می تونید از طریق دادگاه اقدام کنید.
یه نکته مهم اینجا اینه که اگه از مستاجر ودیعه (رهن) گرفته باشید، دادگاه یا شورای حل اختلاف اول از همه از مستاجر می پرسه که چرا اجاره رو نداده. اگه دلیلی نداشته باشه، ممکنه مبلغ اجاره های عقب افتاده رو از همون ودیعه کم کنن. البته این کار، بعد از صدور حکم تخلیه و با دستور قاضی انجام میشه.
3. تغییر کاربری یا استفاده نامتعارف از ملک: خونم تجاری نیست!
تصور کنید ملک شما مسکونیه ولی مستاجر داره توش کارگاه راه میندازه یا مثلاً ازش به عنوان انبار استفاده می کنه! این یعنی تغییر کاربری. یا مثلاً داره به ملک خسارت جدی وارد می کنه که عرفاً پذیرفته نیست. توی این شرایط هم موجر حق درخواست تخلیه داره. البته اثبات این موارد ممکنه نیاز به کارشناسی یا جمع آوری مدارک و شواهد قوی داشته باشه.
4. نیاز شخصی موجر یا بستگان درجه اول: خونه رو برای خودم می خوام!
اگه موجر برای خودش یا یکی از بستگان درجه یکش (مثل پدر، مادر، فرزند یا همسر) به ملک نیاز داشته باشه، می تونه درخواست تخلیه بده. اما این مورد هم الکی نیست و قاضی بررسی می کنه که واقعاً این نیاز وجود داره یا نه. معمولاً باید ثابت کنید که شما یا بستگان تون مسکن دیگه ای ندارید و واقعاً به این خونه احتیاج دارید.
5. عدم رعایت سایر شروط قرارداد اجاره: وقتی به عهدش وفا نکرد!
هر قرارداد اجاره ای یه سری شروط داره که موجر و مستاجر توافق می کنن بهش پایبند باشن. مثلاً ممکنه شرط شده باشه که مستاجر حق نداره ملک رو به شخص دیگه ای اجاره بده (انتقال به غیر). اگه مستاجر بدون اجازه شما این کار رو بکنه یا هر شرط دیگه ای که توی قرارداد کتبی قید شده رو زیر پا بذاره، شما می تونید درخواست تخلیه بدید.
تفاوت های کلیدی دستور تخلیه فوری و حکم تخلیه: کدوم بهتره؟
خیلی ها فکر می کنن دستور تخلیه و حکم تخلیه یه چیزن، در حالی که این دو تا با هم فرق دارن و دونستن این تفاوت ها می تونه خیلی بهتون کمک کنه که راه درست رو انتخاب کنید و وقتتون هدر نره.
ویژگی | دستور تخلیه فوری | حکم تخلیه |
---|---|---|
شرایط صدور | قرارداد عادی با امضای دو شاهد یا قرارداد رسمی، پایان مدت اجاره | نداشتن شرایط دستور تخلیه، دلایل دیگر (مثلاً عدم پرداخت اجاره بها) |
مرجع صدور | شورای حل اختلاف (اغلب) | دادگاه عمومی |
فرایند رسیدگی | بدون نیاز به تشکیل جلسه رسیدگی و دعوت از مستاجر (یک طرفه) | تشکیل جلسه، دعوت از طرفین، دادرسی کامل (زمان برتر) |
سرعت اجرا | معمولاً سریع (طی چند روز تا یک هفته پس از صدور) | زمان برتر (پس از طی مراحل دادرسی، صدور رای، و قطعی شدن آن) |
قابلیت اعتراض | دستور است و قابل اعتراض به معنای رسیدگی مجدد نیست، اما مستاجر می تواند ادعای حق کند. | قابل تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی است (فرایند طولانی تر) |
دستور تخلیه فوری: سریع و بی دردسر (اگه شرایطش باشه!)
این بهترین حالته برای موجرها. اگه قرارداد اجاره شما عادی باشه و امضای دو تا شاهد معتبر زیرش باشه، یا اگه قرارداد رسمی (در دفتر اسناد رسمی) باشه، و مدت اجاره هم تموم شده باشه، می تونید از شورای حل اختلاف درخواست دستور تخلیه فوری بدید. خوبیش اینه که دیگه نیازی به تشکیل جلسه و دادگاه رفتن های طولانی نیست. شورای حل اختلاف بدون اینکه مستاجر رو خبر کنه یا حرفاشو بشنوه، دستور تخلیه رو صادر می کنه و واحد اجرا اونو به مرحله اجرا میذاره. این فرایند معمولاً خیلی سریع اتفاق میفته.
حکم تخلیه: وقتی چاره ای نیست!
حکم تخلیه زمانی صادر میشه که شرایط دستور تخلیه فوری رو نداشته باشیم. مثلاً قرارداد اجاره عادیه ولی شاهد نداره، یا دلیل تخلیه غیر از انقضای مدته (مثل عدم پرداخت اجاره بها یا تغییر کاربری). توی این موارد، باید دادخواست تخلیه رو به دادگاه عمومی بدیم. دادگاه طبق روال عادی، جلسه تشکیل میده، حرف های موجر و مستاجر رو میشنوه و بعد از کلی رفت و آمد، حکم تخلیه رو صادر می کنه. این فرایند مسلماً زمان برتره و ممکنه ماه ها طول بکشه.
انتخاب بین دستور تخلیه فوری و حکم تخلیه، بستگی به نوع قرارداد اجاره و دلیل درخواست تخلیه شما داره. اگه قرارداد عادی با دو شاهد دارید یا قرارداد رسمی، حتماً سراغ دستور تخلیه فوری برید تا کارتون سریع تر پیش بره.
راهنمای گام به گام فرایند تخلیه ملک مسکونی: از اظهارنامه تا اجرا!
خب، حالا که دلایل و انواع درخواست تخلیه رو فهمیدیم، بریم سراغ مراحل عملی کار. این بخش مثل یه چک لیست می مونه تا هیچ قدمی رو فراموش نکنید.
گام 1: ارسال اظهارنامه رسمی برای مستاجر
این اولین و یکی از مهم ترین قدم هاست. ارسال اظهارنامه رسمی یعنی شما به صورت کتبی و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به مستاجر اطلاع میدید که باید ملک رو تخلیه کنه. این اظهارنامه بهش ابلاغ میشه و یه سند قانونی معتبر برای شماست. توی اظهارنامه باید جزئیات قرارداد، تاریخ پایان اجاره و مهلتی که برای تخلیه میدید رو مشخص کنید. مثلاً بنویسید: احتراماً با توجه به اتمام مدت اجاره نامه مورخ [تاریخ]، از تاریخ [تاریخ جدید]، مستاجر موظف به تخلیه ملک می باشد.
گام 2: جمع آوری مدارک لازم (چک لیست کامل)
بدون مدارک، هیچ کاری از پیش نمیره! پس حواستون باشه که این لیست رو کامل کنید:
- اصل یا کپی مصدق سند مالکیت: باید ثابت کنید که صاحب ملک هستید.
- اصل یا کپی مصدق قرارداد اجاره: این مهم ترین مدرک شماست. مطمئن بشید که امضای موجر، مستاجر و دو شاهد (اگه قرارداد عادیه) پاش هست.
- اصل یا کپی مصدق اظهارنامه ابلاغ شده به مستاجر: همون اظهارنامه ای که تو گام اول فرستادید و نشون میده به مستاجر اطلاع رسانی شده.
- مدارک شناسایی موجر: کارت ملی و شناسنامه شما (و در صورت وجود، وکیل شما).
- در صورت نیاز:
- قبوض پرداخت نشده (آب، برق، گاز، تلفن)
- گزارش کارشناسی (برای اثبات خسارت به ملک)
- وکالت نامه (اگه وکیل دارید)
- رسید واریز مبلغ ودیعه به حساب دادگستری: اگه از مستاجر ودیعه (رهن) گرفتید، طبق قانون، باید قبل از درخواست تخلیه، مبلغ ودیعه رو به حسابی که دادگستری یا شورای حل اختلاف مشخص می کنه واریز کنید. این نشون میده شما آمادگی دارید پولش رو برگردونید و مستاجر بهانه ای برای عدم تخلیه نداشته باشه.
گام 3: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست/درخواست
با همه مدارک آماده، باید برید سراغ دفاتر خدمات الکترونیک قضایی. اونجا همکاران این دفاتر کمکتون می کنن که دادخواست یا درخواست تخلیه رو ثبت کنید. حواستون باشه که اگه شرایط دستور تخلیه فوری رو دارید، باید درخواست صدور دستور تخلیه رو ثبت کنید، نه دادخواست حکم تخلیه. این دو تا فرق دارن و اگه اشتباهی ثبت کنید، ممکنه کارتون طول بکشه یا به مشکل بخوره. توی فرم دادخواست، مشخصات خواهان (شما)، خوانده (مستاجر)، خواسته (چی میخواید؟ مثلاً تخلیه فوری ملک)، دلایل و پیوست ها (همون مدارکی که جمع کردید) رو با دقت پر می کنید. اینجا هم باید هزینه دادرسی رو پرداخت کنید.
گام 4: پیگیری پرونده در مراجع قضایی
بعد از ثبت، پرونده شما به مرجع قضایی مربوطه فرستاده میشه. اگه درخواست دستور تخلیه فوری داده باشید، پرونده می ره شورای حل اختلاف و اونا بدون نیاز به جلسه، دستور رو صادر می کنن. اما اگه دادخواست حکم تخلیه داده باشید، پرونده میره دادگاه عمومی و اونجا تاریخ جلسه مشخص میشه، به طرفین ابلاغ میشه و دادرسی شروع میشه. ممکنه نیاز به ارائه دفاعیات یا مدارک بیشتر باشه.
گام 5: اجرای حکم/دستور تخلیه
بالاخره کار به مرحله اجرا میرسه! اگه دستور تخلیه صادر شده باشه، به واحد اجرای احکام شورای حل اختلاف ارجاع میشه و اگه حکم تخلیه باشه، به واحد اجرای احکام دادگاه. اینجا ضابطین قضایی (معمولاً مامورین کلانتری) با حضور شما یا وکیلتون به محل میان و ملک رو تخلیه می کنن. در این مرحله، اگه مستاجر بدهی بابت اجاره، قبوض یا خسارت به ملک داشته باشه، با ارائه مستندات می تونید از مبلغ ودیعه اش کسر کنید و مابقی رو بهش برگردونید. اگه هم ودیعه ای نباشه، می تونید مطالبه خسارت و اجاره بهای عقب افتاده رو پیگیری کنید.
نمونه لایحه/دادخواست تخلیه ملک مسکونی (کاملاً پر شده و عملی)
حالا که مراحل رو گام به گام مرور کردیم، نوبت می رسه به مهم ترین بخش: یه نمونه عملی از لایحه تخلیه ملک مسکونی. این نمونه رو با اطلاعات فرضی پر می کنیم تا دقیقاً دستتون بیاد که چطور باید تنظیمش کنید.
عنوان: دادخواست صدور دستور تخلیه فوری ملک مسکونی
خواهان:
- نام و نام خانوادگی: آقای/خانم [نام کامل موجر]
- کد ملی: [کد ملی موجر]
- آدرس: [آدرس کامل محل سکونت موجر]
- شماره تماس: [شماره تماس موجر]
خوانده:
- نام و نام خانوادگی: آقای/خانم [نام کامل مستاجر]
- کد ملی: [کد ملی مستاجر]
- آدرس: [آدرس کامل ملک مورد اجاره]
- شماره تماس: [شماره تماس مستاجر – در صورت اطلاع]
وکیل: (در صورت داشتن وکیل)
- نام و نام خانوادگی: [نام کامل وکیل]
- کد ملی: [کد ملی وکیل]
- آدرس: [آدرس دفتر وکیل]
- شماره تماس: [شماره تماس وکیل]
خواسته: (به وضوح و با ذکر جزئیات حقوقی)
- صدور دستور تخلیه فوری عین مستاجره به دلیل انقضای مدت اجاره.
- مطالبه اجرت المثل ایام تصرف پس از اتمام قرارداد تا تاریخ تخلیه و تحویل ملک (در صورت عدم تخلیه به موقع).
- مطالبه خسارات دادرسی شامل هزینه ابطال تمبر، حق الوکاله وکیل (در صورت داشتن وکیل) و سایر هزینه ها.
دلایل و پیوست ها:
- فتوکپی مصدق سند مالکیت (پلاک ثبتی [شماره پلاک ثبتی فرضی])
- فتوکپی مصدق اجاره نامه عادی شماره [شماره قرارداد فرضی] مورخ 1402/05/10 با امضای دو شاهد.
- فتوکپی مصدق اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه فرضی] مورخ 1403/05/01 (ابلاغ شده به خوانده).
- فیش واریز مبلغ ودیعه به شماره حساب [شماره حساب بانکی فرضی] (به مبلغ 100,000,000 ریال) به نام خوانده نزد بانک [نام بانک فرضی] مورخ 1403/05/15 (جهت اثبات استرداد ودیعه).
- وکالتنامه به شماره [شماره وکالتنامه فرضی] (در صورت داشتن وکیل).
شرح دادخواست:
ریاست محترم شورای حل اختلاف شهرستان [نام شهر شما]
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند، اینجانب [نام کامل خواهان] به موجب سند مالکیت پیوستی، مالک یک باب آپارتمان مسکونی واقع در [آدرس کامل ملک، مثلاً: خیابان آزادی، کوچه پنجم، پلاک 12، طبقه 3، واحد 6] دارای پلاک ثبتی فرعی [شماره فرعی] از اصلی [شماره اصلی] بخش [شماره بخش] [نام شهر] می باشم.
ملک مذکور طی قرارداد اجاره نامه عادی شماره [شماره قرارداد فرضی] مورخ 1402/05/10 به مدت یک سال شمسی به خوانده محترم، آقای/خانم [نام کامل خوانده]، جهت سکونت اجاره داده شده است. مدت اجاره در تاریخ 1403/05/10 منقضی گردیده است. این قرارداد با حضور دو شاهد محترم تنظیم و امضاء شده است.
با توجه به انقضای مدت اجاره و عدم توافق جهت تمدید قرارداد، اینجانب در تاریخ 1403/05/01 طی اظهارنامه رسمی به شماره [شماره اظهارنامه فرضی] از خوانده محترم درخواست تخلیه ملک را نموده ام که به ایشان ابلاغ قانونی گردیده است. متاسفانه، علی رغم انقضای مدت اجاره و ابلاغ اظهارنامه، خوانده محترم همچنان از تخلیه و تحویل ملک خودداری می نمایند.
جهت رعایت حقوق قانونی خوانده محترم و جلوگیری از هرگونه بهانه جویی، اینجانب مبلغ ودیعه (رهن) دریافتی به میزان 100,000,000 ریال را به شماره حساب [شماره حساب بانکی فرضی] نزد بانک [نام بانک فرضی] به نام ایشان واریز نموده و تصویر فیش واریزی نیز پیوست می باشد تا جهت استرداد به خوانده آماده باشد.
لذا با تقدیم این دادخواست و مستنداً به ماده 3 قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376 و مواد 466 و 468 قانون مدنی، تقاضای صدور دستور تخلیه فوری عین مستاجره و همچنین مطالبه اجرت المثل ایام تصرف از تاریخ 1403/05/10 (تاریخ انقضای مدت اجاره) تا زمان تخلیه و تحویل کامل ملک، و نیز مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه ابطال تمبر و سایر هزینه های قانونی مورد استدعاست.
با احترام،
[نام و امضای خواهان یا وکیل او]
ببینید، این یک نمونه است که می تونه بهتون یه دید کلی بده. ممکنه پرونده شما جزئیات دیگه ای داشته باشه که حتماً باید توی لایحه قید بشه. مثلاً اگه دلیل تخلیه، عدم پرداخت اجاره بهاست، باید جزئیات مبالغ پرداخت نشده و اخطاریه های ارسالی رو هم بنویسید.
قوانین و مقررات کلیدی مربوط به تخلیه ملک مسکونی: حرف حساب قانون!
حالا که نمونه لایحه رو دیدیم، بد نیست یکم با ریشه ها و پایه های قانونی این ماجرا آشنا بشیم. دونستن این مواد قانونی، بهتون کمک می کنه با چشم بازتری مسیر رو طی کنید و اگه مستاجر بهانه ای آورد، بدونید طبق قانون چی به چیه.
قانون مدنی: سنگ بنای قراردادها
- ماده 466: این ماده اجاره رو تعریف می کنه و میگه که اجاره یک عقده که به موجب اون، مستاجر صاحب منافع یک ملک یا شیء میشه.
- ماده 468: همونطور که قبل تر هم گفتیم، این ماده میگه اگه مدت اجاره توی قرارداد مشخص نشه، اون قرارداد از اساس باطله! این یعنی تعیین مدت توی قرارداد اجاره، یه موضوع خیلی حیاتیه.
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376: اختصاصی برای اجاره
این قانون، مخصوص روابط موجر و مستاجره و خیلی از جزئیات مربوط به تخلیه رو مشخص کرده.
- ماده 1: این ماده میگه که این قانون شامل همه انواع اماکن، چه مسکونی و چه تجاری، میشه. یعنی فرقی نمی کنه چی اجاره دادید، این قانون به کارتون میاد.
- ماده 2: این ماده میگه اگه قرارداد اجاره شما عادیه (یعنی توی دفتر اسناد رسمی ثبت نشده)، برای اینکه بتونید از مزایای دستور تخلیه فوری استفاده کنید، باید حتماً این شرایط رو داشته باشه:
- مدت اجاره توش مشخص باشه.
- در دو نسخه تنظیم بشه.
- و مهم تر از همه، زیرش رو دو نفر شاهد امضا کنن که مورد اعتماد طرفین باشن.
- ماده 3: این ماده خیلی مهمه! میگه اگه مدت اجاره تموم بشه:
- برای قراردادهای رسمی، ظرف یک هفته از زمانی که دایره اجرای ثبت به مستاجر ابلاغ می کنه، باید ملک تخلیه بشه.
- برای قراردادهای عادی (با دو شاهد)، ظرف یک هفته بعد از درخواست تخلیه و صدور دستور از طرف مقام قضایی (شورای حل اختلاف)، باید ملک تخلیه بشه.
- ماده 4: این ماده به موضوع ودیعه یا همون رهن می پردازه. اگه مستاجر خسارتی به ملک وارد کرده باشه یا اجاره بها و قبوض (آب، برق، گاز، تلفن) رو پرداخت نکرده باشه، شما به عنوان موجر می تونید با ارائه مدارک و مستندات، از مبلغ ودیعه ای که پیش مستاجر دارید، به اندازه اون خسارت یا بدهی ها کسر کنید. البته این کسر کردن الکی نیست و باید توی فرایند قانونی و با تایید مقام قضایی انجام بشه.
- ماده 5: این ماده حقوق مستاجر رو بعد از صدور دستور تخلیه مشخص می کنه. میگه اگه مستاجر فکر می کنه حقی داره یا از شما شکایتی داره، می تونه بعد از تخلیه ملک، شکایت خودش رو به دادگاه ببره و پیگیری کنه. اما این به معنی توقف دستور تخلیه نیست و اول باید ملک تخلیه بشه.
آیین نامه اجرایی قانون روابط موجر و مستاجر 1376
این آیین نامه هم جزئیات بیشتری از نحوه اجرای قانون رو مشخص می کنه و به درد مرجع قضایی و واحد اجرا می خوره.
یادگیری این قوانین به شما کمک می کنه تا نه تنها حق و حقوق خودتون رو بدونید، بلکه بدونید چه موقع و چطور می تونید از مراجع قانونی کمک بگیرید.
نکات حقوقی مهم و کاربردی برای موجران و مستاجران: چی رو باید بدونیم؟
غیر از قوانین خشک و خالی، یه سری نکات کاربردی هم هست که دونستنشون می تونه حسابی به کارتون بیاد و جلو خیلی از دردسرها رو بگیره. هم برای موجرا، هم برای مستاجرا.
حقوق مستاجر: اون هم حق و حقوقی داره!
ببینید، درسته که شما به عنوان موجر حق دارید ملک تون رو پس بگیرید، اما مستاجر هم حقوقی داره. مثلاً اگه حکم تخلیه صادر بشه، مستاجر می تونه بهش اعتراض کنه (البته برای حکم تخلیه، نه دستور تخلیه فوری) یا از دادگاه مهلت بیشتری برای تخلیه بخواد. معمولاً اگه مستاجر بتونه ثابت کنه که تو این شرایط تخلیه براش خیلی سخته و جایی نداره، دادگاه ممکنه یه مهلت معقول بهش بده. پس قرار نیست همین که حکم اومد، بریزید سرش!
ملاحظات مربوط به ودیعه (رهن): داستان پول پیش!
بحث ودیعه یا همون پول پیش، خیلی حساسه. گفتیم که اگه مستاجر بدهی یا خسارتی به ملک وارد کرده باشه، می تونید از ودیعه اش کم کنید. اما این کار حتماً باید با مدرک باشه و در حضور کارشناس یا با نظر قاضی انجام بشه. یعنی الکی نمی تونید هر چی دلتون خواست از پولش کم کنید. از طرفی، شما به عنوان موجر موظفید پول ودیعه رو به حساب دادگستری واریز کنید تا مستاجر بهانه ای برای عدم تخلیه نداشته باشه. اگه این کار رو نکنید، ممکنه فرایند تخلیه شما عقب بیفته.
نحوه محاسبه اجرت المثل ایام تصرف: اجاره بعد از قرارداد!
اجرت المثل ایام تصرف یعنی چی؟ یعنی اگه مستاجر بعد از تموم شدن قرارداد، ملک رو تخلیه نکنه و همچنان توش بمونه، شما می تونید برای اون مدت ازش اجاره بگیرید. این مبلغ معمولاً بر اساس اجاره بهای عرفی منطقه و نظر کارشناس محاسبه میشه. پس اگه مستاجرتون بعد از موعد قرارداد هم ملک رو تخلیه نکرد، علاوه بر تخلیه، می تونید درخواست مطالبه اجرت المثل این روزها رو هم داشته باشید.
اهمیت حضور دو شاهد در قراردادهای عادی اجاره: دو تا امضای طلایی!
باور کنید یا نه، امضای دو نفر شاهد پای قرارداد اجاره عادی، مثل یه طلسم جادویی می مونه که کارتون رو برای دستور تخلیه فوری حسابی راحت می کنه. اگه این دو شاهد نباشن، دیگه نمی تونید از دستور تخلیه فوری استفاده کنید و باید برید سراغ دادگاه و حکم تخلیه که دردسرهای خودش رو داره. پس همیشه حواستون به این نکته باشه.
زمان تقریبی فرایند تخلیه و برآورد هزینه ها: چقدر طول می کشه؟ چقدر آب می خوره؟
این سوال خیلی مهمیه. اگه بتونید از طریق دستور تخلیه فوری اقدام کنید، معمولاً کل فرایند از ثبت درخواست تا اجرای دستور، ممکنه توی چند روز تا چند هفته انجام بشه. اما اگه کارتون به حکم تخلیه و دادگاه بکشه، این زمان می تونه از چند ماه تا حتی بیشتر از یک سال طول بکشه. هزینه ها هم شامل هزینه دادرسی، ابطال تمبر و اگه وکیل بگیرید، حق الوکاله وکیل میشه که خب متغیره.
خطاهای رایج که موجران مرتکب می شوند و راه های جلوگیری از آن ها: این اشتباهات رو نکنید!
- قطع آب و برق و گاز: تحت هیچ شرایطی، تاکید می کنم هیچ شرایطی، آب و برق و گاز مستاجر رو قطع نکنید. این کار جرمه و می تونه علیه خودتون استفاده بشه.
- ورود به ملک بدون اجازه: حق ندارید بدون اجازه و اطلاع قبلی مستاجر وارد ملک بشید، حتی اگه فکر می کنید ملک خودتونه.
- پرخاشگری و تهدید: هرگز از زور یا تهدید استفاده نکنید. همه چیز باید از مجاری قانونی پیش بره.
- عدم واریز ودیعه: اگه ودیعه ای گرفتید، حتماً قبل از درخواست تخلیه اونو به حساب دادگستری واریز کنید.
نقش بی بدیل مشاوره با وکیل متخصص: بهترین راه حل!
ببینید، با وجود همه این اطلاعاتی که ما بهتون دادیم، باز هم مسائل حقوقی پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن. هر پرونده ای منحصر به فرده و ممکنه نکات ریز و ظریفی داشته باشه که فقط یه وکیل متخصص می تونه اونا رو ببینه و بهترین راهنمایی رو بهتون بکنه. یه وکیل خوب می تونه توی انتخاب بین دستور تخلیه و حکم تخلیه، جمع آوری مدارک، تنظیم درست لایحه و پیگیری پرونده حسابی کمکتون کنه تا هم وقتتون هدر نره و هم به نتیجه دلخواهتون برسید.
گاهی اوقات یه مشاوره چند دقیقه ای می تونه جلوی ماه ها دوندگی و کلی هزینه رو بگیره. پس هیچ وقت از مشورت با یه وکیل زبده غافل نشید.
نتیجه گیری: با آگاهی، راحت تر!
همونطور که دیدید، تخلیه ملک مسکونی، هرچند ممکنه اولش سخت به نظر بیاد، اما با رعایت قوانین و طی کردن مراحل درست، کاملاً قابل انجامه. از همون ابتدا که قرارداد اجاره رو تنظیم می کنید، حواستون به جزئیات باشه، مدت رو مشخص کنید و اگه قراره قرارداد عادی باشه، حتماً از دو شاهد امضا بگیرید. اگه کار به اینجاها کشید و نیاز به تخلیه پیدا کردید، یادتون باشه که قدم به قدم پیش برید؛ از ارسال اظهارنامه گرفته تا جمع آوری دقیق مدارک و ثبت درخواست. همیشه هم حواستون به تفاوت های دستور تخلیه فوری و حکم تخلیه باشه تا بتونید بهترین و سریع ترین راه رو انتخاب کنید.
این مقاله سعی کرد یه نقشه راه کامل و جامع رو جلوی پاتون بذاره، اما فراموش نکنید که دنیای حقوق پر از پیچ و خمه. هر پرونده ای داستان خودش رو داره و ممکنه نکات حقوقی خاصی داشته باشه که فقط با تجربه و تخصص میشه اونا رو کشف کرد. برای همین، برای اینکه خیالتون راحت باشه و با اطمینان کامل و کمترین دردسر ممکن به حق و حقوقتون برسید، بهترین کار اینه که از یک وکیل متخصص تو این زمینه کمک بگیرید. وکلای کاربلد می تونن بهترین مشاور و راهنمای شما تو این مسیر باشن و مطمئن بشن که همه چیز طبق قانون و به درستی پیش میره.