هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید «یلدا» و «عاشورا» را چگونه برگزار کنید

به گزارش اکسیداک، ششمین نشست عادی شورای حکام مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث ‌فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی با حضور نمایندگانی از سوریه، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، عراق، ارمنستان، افغانستان و تاجیکستان در تهران برگزار شد و نمایندگان این کشورها زمینه اقدامات پاسدارانه و تاب‌آوری در مواجهه با تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن در آسیای غربی و مرکزی را بررسی کردند. یکی از مهم ترین بحث‌ها در نشست تهران پاسخ به این پرسش بود که «میراث ناملموس برای تغییرات اقلیم چه کاری می‌تواند انجام دهد؟»  و قرار شد کشورهای عضو روش‌ها و تکنیتک‌های مطلوب خود را در این‌باره ارائه دهند.  

این نشست دو روزه با کارگاه آگاهی‌افزایی برای رسانه‌های ایران ادامه یافت، که افزون بر موضوع تغییرات اقلیم، درباره مواجهه دولت‌ها با میراث ناملموس و اهمیت انتقال میراث بشری و نقش جوانان در پاسداری از میراث‌زنده با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تکنولوژیک بحث شد. آتوسا مؤمنی ـ رئیس مرکز میراث ناملموس تهران ـ در این کارگاه، مروری داشت بر محتوای کنوانسیون پاسداری از میراث ‌فرهنگی ناملموس و با اشاره به افزایش تعداد اعضای کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس و اراده کشورها برای حفظ میراث بشری، درباره برخی چالش‌های موجود در این مسیر، گفت: متاسفانه تا این لحظه هیچ سند الزام‌آور چند جانبه‌ای در موضوع پاسداری میراث ناملموس در دست نیست. با این وجود، میراث ناملموس به گونه‌ای مهم است که در آینده و در مواجهه با هر نوع خطر و بحرانی می‌تواند ما را آگاه کند. اگر به درستی انتقال یابد می‌تواند کمک حال باشد، به ویژه برای میراثی که به دلیل توسعه تکنولوژی منسوخ شده‌اند.

او در ادامه این پرسش را مطرح کرد که دولت‌ها چه کمکی به میراث ناملموس می‌توانند داشته باشند و در پاسخ به آن گفت: دولت‌ها همین که تسهیل‌گری باشند و زیرساخت‌ها را تامین کنند، می‌توانند مؤثر باشند. اصلا نباید از نقش دولت‌ها در این زمینه غافل باشیم. البته نحوه مواجهه دولت‌ها با میراث ناملموس مهم است. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید یلدا و عاشورا را چگونه برگزار کنید، اینها متعلق به روح، روان و جان مردمی است که طی هزاره‌ها آنها را نگه داشته‌اند و باید آنها را حفظ کنیم. ما خوشبختیم که اینها را امروز داریم و اگر انصاف داشته باشیم می‌توانیم آنها را برای نسل آینده حفظ کنیم.

زوبیا سلطانا ـ رئیس انستیتوی میراث ناملموس و موزه‌ها از پاکستان ـ که یکی از مدرسان کارگاه دانش‌افزایی رسانه‌ها درباره میراث ناملموس بود، با این یادآوری که ایران و پاکستان، میر اث مشترک زیادی دارند، درباره اثر مخرب صاحبان قدرت سخن گفت و اظهار کرد: صاحبان قدرت نمی‌توانند درک کنند با کارهایشان چه خسارت‌های جبران‌ناپذیری به طبیعت و جهان وارد می‌کنند و ما را در وضعیت نامطلوبی قرار داده‌اند. ما اقتصاد بازار را جایگزین سیستم تهاتر کرده‌ایم و تماس مستقیم خود را با طبیعت و میراث فرهنگی از دست داده‌ایم و در نتیجه نتوانسته‌ایم استفاده پایدار از میراث بشری داشته باشیم.  

او اضافه کرد: ما ارتباطمان را با پیشکسوتان از دست داده‌ایم، زبان‌های مادری دیگر جوابگو نیستند و دانش سنتی که از نسل‌های مختلف سینه به سینه منتقل شده بود، از بین رفته‌اند و جایگاه خود را از دست داده‌اند و منابع طبیعی بیش از پیش مصرف شده است. رسانه‌های جمعی مدرن، جهان را به شکلی که صاحبان آنها می‌خواستند شکل دادند.

رئیس انستیتوی میراث ناملموس پاکستان، مستندنگاری دانش‌ها و انتقال بین‌نسلی میراث بشری را یکی از راه‌حل‌ها برای مقابله با چنین چالش‌هایی برشمرد و در ادامه درباره موزه و پیوند آن با میراث ناملموس سخن گفت و با اشاره به راه‌اندازی یک موزه بزرگ مردم‌شناسی در پاکستان، شیوه پاسداری از فرهنگ و دانش تمدن‌هایی با قدمت سه تا پنج هزار سال در سرزمین پاکستان را توضیح داد.

در ادامه شیدا مهنام که عضو کمیسیون یونسکو در ایران بود، درباره اهمیت انتقال بین نسلی میراث بشری در مواجهه با سوانح ناشی از تغییرات اقلیمی و پیوند این وجه از میراث با موزه‌ها و جوانان سخن گفت.

پایان خبر اکسیداک