در حالی که نظریه پردازان روابط بین الملل از سال ها پیش بر افول قدرت سخت و نرم آمریکا در نظام بین الملل تاکید داشتند، ویلیام برنز، رییس سازمان سیا با نوشتاری در مجله معتبر فارن افرز بر این نظریه ها صحه گذاشته و تایید کرده است ایالات متحده دیگر قدرت بلامنازع جهان نیست.
به گزارش اکسیداک، مهدی گرگانی در یادداشتی با این عنوان در وطن امروز نوشت: درباره چرایی اذعان رییس سازمان سیا به افول قدرت آمریکا در شرایط کنونی و دیگر مولفه هایی که در این مقاله آمده است، نکات قابل تاملی وجود دارد.
1- شکست آمریکا در پیشبرد نظام تک قطبی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مهم ترین شاخصه ظهور دوران جدید است. حملات 11 سپتامبر بهترین فرصت برای تثبیت نظام تک قطبی بود که آمریکا با حمله به افغانستان در سال 2001 و عراق در سال 2003 به دنبال آن بود. با این وجود، شکست پروژه «صدور دموکراسی» و پروژه دولت – ملت سازی نشانه ناتوانی آمریکا در تثبیت نظام تک قطبی و آشکار شدن ضعف آمریکا در نظام بین الملل بود. فرآیندی که از حملات 11 سپتامبر برای قدرت نمایی واشنگتن در قرن بیست ویکم آغاز شد، در نهایت با خروج مفتضحانه از افغانستان که به قیمت جان میلیون ها انسان بیگناه تمام شد، به پایان رسید. در واقع خروج آمریکا از افغانستان که به دست دولت بایدن رقم خورد، اعتراف آمریکا به پایان نظام تک قطبی بود. مقاله ویلیام برنز در فارن افرز را می توان قرایت فاتحه آمریکا بر نظام تک قطبی خواند.
2- در حوزه سیاست خارجی، ایالات متحده در دوران کنونی در هیچ منطقه و زیر منطقه در نظام بین الملل از قدرت و نفوذ کافی برخوردار نیست و قدرت سخت و نرم این کشور از سوی بازیگران مختلف به چالش کشیده شده است. در شرق آسیا چین و کره شمالی، در شرق اروپا روسیه و در غرب آسیا ایران و محور مقاومت. آمریکا حتی در آمریکای لاتین که زمانی حیاط خلوت این کشور محسوب می شد، از نفوذ و توان بسیار کمی برخوردار است. برنز درباره چین نوشته تنها رقیب ایالات متحده است که هم قصد دارد نظم بین المللی را تغییر دهد و هم قدرت اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و تکنولوژیک برای انجام این کار را داراست. او درباره نیات پوتین از به چالش کشیدن قدرت آمریکا سخن گفته و خواستار ادامه کمک های غرب به اوکراین برای جلوگیری از ماجراجویی های بیشتر مسکو شده است.
رییس سیا با اشاره به قدرت ایران و نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه نوشته «من 4 دهه درباره خاورمیانه کار کرده ام اما به ندرت چنین شرایط پیچیده و انفجاری ای را شاهد بوده ام». برنز در نهایت بر این موضوع تاکید کرده که آمریکا به طور انحصاری مسوول حل هیچ یک از مشکلات آزاردهنده خاورمیانه نیست و خواستار همکاری سایر متحدان برای مواجهه با این شرایط دشوار شده است. واشنگتن به این نتیجه رسیده است که به تنهایی قادر به مقابله با ایران در ارتباط با مسایل غرب آسیا نیست. ناکامی آمریکا و رژیم اشغالگر صهیونیستی در جنگ غزه، شکست در برابر یمن در دریای سرخ و هلاکت نظامیان تروریست آمریکایی در سوریه و عراق همگی نشان دهنده قدرت رو به زوال ایالات متحده در منطقه است. بی رغبتی متحدان آمریکا برای پیوستن به ایتلاف های جدید واشنگتن در منطقه نیز نشانه دیگری از کاهش قدرت نفوذ این کشور حتی در میان شرکا و متحدان نزدیک خود است.
3- با این حال ساده اندیشی است که اعتراف برنز به افول آمریکا را به معنای کنار کشیدن این کشور از منازعات بین المللی و بازگشت به دکترین مونرویه در نظر بگیریم. اظهارات رییس سیا اگر چه نشان دهنده پایان یک دوران برای آمریکاست اما همزمان نشان دهنده این مساله است که آمریکا در حال تغییر پارادایم های ذهنی خود برای شروع یک دوران جدید است که در آن واشنگتن باید با استراتژی های نوین به دنبال بازپس گیری بخشی از اعتبار از دست رفته باشد. برنز در این مقاله به چالش های نوظهور در نظام بین الملل اشاره کرده و با هشدار درباره پیچیدگی های دوران جدید به دنبال متحدان تازه و اتخاذ رویکردهای جدید برای دهه های آینده است. رییس سیا نوشته رقابت و عدم قطعیت ژیوپلیتیک، بدون ذکر چالش های مشترک مانند تغییرات آب و هوا و پیشرفت های فناوری بی سابقه مانند هوش مصنوعی، یک چشم انداز بین المللی به شدت پیچیده را ایجاد می کند. لازم است سیا رویکرد خود را به اطلاعات تغییر دهد تا با این جهان که به سرعت در حال تغییر است همگام شود.
4- محور اصلی مقاله برنز بر مساله جاسوسی متمرکز است. رییس سیا، جاسوسی را بخش جدایی ناپذیر حکومت داری خوانده و بر تغییر رویکردهای این سازمان بر پایه فناوری های نوظهور برای کمک به دولت های آمریکا تاکید کرده است. اظهارات برنز نشان می دهد دستگاه های اطلاعاتی آمریکا در حال سازگاری خود با پدیده های نوظهور و استفاده از آنها برای عملیات های جاسوسی علیه دشمنان واشنگتن هستند. رییس سیا می گوید سیا در حال کار روی ترکیب ابزارهای پیشرفته با تکنیک های قدیمی برای جمع آوری اطلاعات از افراد و هوش مصنوعی است.
5- از سوی دیگر اظهارات ویلیام برنز را می توان ناشی از نگرانی فزاینده ایالات متحده از قدرت رو به رشد رقبای این کشور در عرصه جهانی خواند. همان قدرت هایی که باعث افول آمریکا در نظام بین الملل شده اند در عرصه های نوظهور نیز به سرعت در حال پیشرفت هستند. قدرت رو به رشد موشکی، پهپادی، فضایی و تسلیحاتی ایران، چین و روسیه و توان سایبری و استفاده از هوش مصنوعی و فناوری های اطلاعاتی در میان آنها پیشرفت های خیره کننده ای داشته است. اتحادهای منطقه ای و سازمان های فرامنطقه ای مثل شانگهای و بریکس به سرعت در حال تقویت است و می تواند بیش از پیش ایالات متحده را در دوران جدید منزوی و حربه های تازه این کشور در نظم جدید بین المللی را خنثی کند.
پایان خبر اکسیداک
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "چرایی اذعان رییس سیا به افول آمریکا" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "چرایی اذعان رییس سیا به افول آمریکا"، کلیک کنید.
