20 فیلم و سریال معتبر در حوزه روانشناسی که باید ببینید

مهسا بهادری: ذهن انسان، همچون دریایی پهناور و ناشناخته، همواره مرموزترین و جذاب ترین قلمرو برای کاوش بوده است. سینما و تلویزیون، به عنوان دو رسانه قدرتمند، دریچه ای به سوی این دنیای پیچیده گشوده و به بازتاب تار و پود روان انسان، با تمام ظرافت ها، تناقضات و چالش هایش پرداخته اند. در سال های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر فیلم ها و سریال هایی با محوریت روانشناسی بوده ایم که توجه مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرده اند. این آثار نه تنها سرگرم کننده و جذاب هستند، بلکه می توانند به مثابه سفری عمیق به اعماق وجود انسان، به درک عمیق تر مخاطبان از خود و دنیای پیرامونشان کمک کنند. یکی از این سریال ها «افعی تهران» بود. سریالی که در ایران کمتر شاهد پرداختن به موضوع آن یعنی سلامت روان و مشکلات روانی هستیم.

سریال «فعی تهران» به کارگردانی سامان مقدم و نویسندگی پیمان معادی، سریالی در ژانرهای جنایی، معمایی و روانشناسی بود که به اهمیت حضور تراپیست و مشکلات روانی در جامعه می پرداخت.

«افعی تهران» از همان ابتدا با فضایی پر رمز و راز و داستانی جذاب، مخاطبان را به خود جلب کرد. بازی های بازیگران، به خصوص پیمان معادی و سحر دولتشاهی، در کنار کارگردانی روان سامان مقدم، از نقاط قوت این سریال بودند.

با این حال، «افعی تهران» در طول پخش خود با انتقاداتی نیز مواجه بود. برخی از منتقدان معتقد بودند که داستان سریال در برخی از قسمت ها از ریتم افتاده و انسجام خود را از دست می دهد. همچنین، پایان سریال برای بسیاری از مخاطبان غیرمنتظره و تا حدی ناامیدکننده بود.

با وجود این انتقادات، «افعی تهران» به عنوان یکی از سریال های قابل توجه سال گذشته، در ذهن مخاطبان باقی خواهد ماند.

در ادامه، به برخی از نکات مثبت و منفی سریال از نظر منتقدان «افعی تهران» اشاره می کنیم.

نکات مثبت این سریال عبارتند از داستان جذاب و پر رمز و راز، بازی های خوب بازیگران، کارگردانی روان، فضاسازی مناسب و استفاده از موسیقی متن گیرا.

نکات منفی این سریال هم عبارتند از افت ریتم در برخی از قسمت ها، پایان غیرمنتظره و تا حدی ناامیدکننده و وجود برخی از تناقضات در داستان.

10 فیلم برتر در حوزه روانشناسی

به بهانه پایان این سریال در این گزارش، به بررسی 10 فیلم سینمایی می پردازیم که به طور هنرمندانه به موضوعات مختلف روانشناسی از جمله افسردگی، اضطراب، وسواس فکری-اجباری، اختلال شخصیت مرزی، اعتیاد و اسکیزوفرنی می پردازند. این آثار، سفری به دنیای روان انسان خواهیم داشت و با داستان ها و شخصیت های مختلفی آشنا خواهیم شد که هر کدام چالش ها و رنج های خاص خود را دارند.

در این میان، فیلم هایی همچون «مبارز کلوب» و «سیزدهمین طبقه» به تاریکی های ذهن انسان و تقلاهای او برای رهایی از پوچی و بی معنایی زندگی می پردازند. «جزیره شاتر» و «سیاه قلم» در اعماق ذهن آشفته شخصیت های خود غوطه ور شده و مخاطب را به سفری رازآلود و دلهره آور دعوت می کنند. «جوکر» با ظرافتی مثال زدنی، به واکاوی ریشه های جنایت و تباهی در روان یک انسان می پردازد و تصویری تکان دهنده از رنج و انزوا را به نمایش می گذارد.

کلوب مبارزه (1999) Fight Club

داستانی تاریک و رازآلود درباره مردی که با راه اندازی یک «باشگاه مبارزه» زیرزمینی، به دنبال رهایی از پوچی و بی معنایی زندگی خود است. این فیلم به کارگردانی دیوید فینچر و با بازی ادوارد نورتون و برد پیت، مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و نامزد هفت جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم شد. منتقدان از بازی بازیگران، کارگردانی فینچر و مضامین عمیق فیلم در مورد مردانگی، خشونت و مصرف گرایی تمجید کردند.

سیزدهمین طبقه (2007) The Thirteenth Floor

تریلری روان شناختی درباره مردی که در آپارتمان خود محبوس شده و با توهمات و کابوس های وحشتناکی روبرو می شود. این فیلم علمی تخیلی به کارگردانی جویل شوماخر و با بازی کریستین بیل، جنیفر کانلی و مورگان فریمن، نظرات مختلفی را از سوی منتقدان دریافت کرد. برخی از منتقدان از بازی بازیگران و ایده های فیلم تمجید کردند، در حالی که برخی دیگر آن را گیج کننده و غیرقابل باور دانستند.

جزیره شاتر (2010) Shutter Island

دو مارشال آمریکایی برای بررسی ناپدید شدن یک بیمار روانی از یک بیمارستان روانی به جزیره ای دور افتاده می روند، اما با حقایق هولناکی روبرو می شوند. این فیلم به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی لیوناردو دی کاپریو و مارک رافالو، در گیشه موفق بود و نظرات مثبتی از منتقدان دریافت کرد. منتقدان از کارگردانی اسکورسیزی، بازی دی کاپریو و فضاسازی فیلم تمجید کردند.

سیاه قلم (2015) Black Pigeon

فیلمی ایرانی به کارگردانی مجید مجیدی که داستان زندگی دختری کم شنوا را روایت می کند که با چالش های هویتی و ارتباطی روبرو است. این فیلم ایرانی به کارگردانی مجید مجیدی و با بازی مهراوه شریفی نیا و ساره عبدالحسینی، در جشنواره فیلم فجر سی و پنجم به نمایش درآمد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. منتقدان از بازی شریفی نیا، کارگردانی مجیدی و پرداختن فیلم به موضوع کم شنوایی و مشکلات ناشنوایان تمجید کردند.

جوکر (2019) Joker

داستانی غم انگیز و تکان دهنده درباره مردی که به تدریج به یک دلقک جنایتکار تبدیل می شود. این فیلم به کارگردانی تاد فیلیپس و با بازی واکین فینیکس، در گیشه بسیار موفق بود و نامزد یازده جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم شد. فینیکس برای بازی در این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد. منتقدان از بازی فینیکس، کارگردانی فیلیپس و مضامین عمیق فیلم در مورد بیماری روانی، جامعه و خشونت تمجید کردند.

من، خودم و ایرن (2000) Me, Myself & Irene

کمدی-درامی درباره دو برادر دوقلو که یکی از آنها روانپزشک و دیگری مجرم فراری است. در این فیلم، به موضوع اختلال هویت دوقلویی و اثرات آن بر روان افراد پرداخته می شود. این فیلم کمدی-درام به کارگردانی برادران فارلی و با بازی جیم کری و رن میلر، در گیشه موفق بود و نظرات مثبتی از منتقدان دریافت کرد. منتقدان از بازی کری، کارگردانی فارلی ها و طنز فیلم تمجید کردند.

سلول 227 (2003) Celda 227

فیلمی اسپانیایی درباره مردی که به جرم قتلی که مرتکب نشده، به زندان می افتد و در سلول انفرادی با مشکلات روانی دست و پنجه نرم می کند. این فیلم اسپانیایی به کارگردانی آگوستین دیاز یانز و با بازی لوییس توزار، در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. منتقدان از بازی توزار، کارگردانی یانز و پرداختن فیلم به موضوع حبس انفرادی و اثرات آن بر روان افراد تمجید کردند.

عزیز آمریکایی (2005) The American

داستانی غم انگیز و واقعی درباره زنی که پس از مرگ همسرش، دچار افسردگی شدید می شود و حضانت فرزندش را به خطر می اندازد.این فیلم درام به کارگردانی جورج کلونی و با بازی ساندرا ب Bullock و ادرین برودی، در گیشه موفق بود و نظرات مثبتی از منتقدان دریافت کرد. منتقدان از بازی Bullock و برودی، کارگردانی کلونی و پرداختن فیلم به موضوع افسردگی و غم و اندوه تمجید کردند.

معما (2009) The Missing

تریلری روان شناختی درباره زنی که پس از تصادفی هولناک، حافظه اش را از دست می دهد و در جستجوی هویت خود با رازهای تاریکی روبرو می شود. این فیلم اسپانیایی به کارگردانی آگوستین دیاز یانز و با بازی ماریبل وردو و خاویر باردم، در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. منتقدان از بازی وردو و باردم، کارگردانی یانز و فضاسازی رازآلود فیلم تمجید کردند.

سیاه (2015) Black

فیلمی ایرانی به کارگردانی محمدابراهیم معیری که داستان زنی را روایت می کند که در آستانه زایمان، دچار افسردگی حاد پس از زایمان می شود. این فیلم ایرانی به کارگردانی محمدابراهیم معیری و با بازی نگار جواهریان، در جشنواره فیلم فجر سی و پنجم به نمایش درآمد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. منتقدان از بازی جواهریان، کارگردانی معیری و پرداختن فیلم به موضوع افسردگی پس از زایمان تمجید کردند.

سینما و تلویزیون در آینه روان: مروری بر 20 اثر موفق جهانی

در گزارش قبلی، به معرفی 10 فیلم سینمایی با محوریت روانشناسی و پرداختن به سلامت روان پرداختیم. در این بخش، به بررسی 10 سریال موفق جهانی با همین مضمون می پردازیم که هر کدام به نوعی به زوایای مختلف روان انسان و چالش های روانی آن می پردازند. در دنیای سریال ها، «سوپرانوها» با داستانی پیچیده و شخصیت های چندبعدی، به بررسی چالش های اخلاقی و روانی یک روانپزشک می پردازد. “دکسر” تماشاگر را به سفری تاریک و هیجان انگیز در ذهن یک قاتل زنجیره ای می برد “روانپزشک” و “اسب سفید” با فضایی رازآلود و داستانی جنایی، به کاوش در اعماق ذهن شخصیت های خود و رازهای پنهان زندگی آنها می پردازند.

سوپرانوها (1999-2007) / The Sopranos

این سریال به کارگردانی دیوید چیس، داستانی پیچیده و جذاب درباره یک روانپزشک به نام تونی سوپرانو را روایت می کند که درگیر فعالیت های مافیایی نیز است. سوپرانوها با به تصویر کشیدن تناقضات و چالش های اخلاقی یک انسان در دو دنیای متفاوت، به بررسی موضوعاتی مانند اضطراب، افسردگی، خشونت و روابط خانوادگی می پردازد.

دکستر (2006-2013) / Dexter

این سریال به کارگردانی مایکل سی. هال، داستان یک متخصص خون شناس به نام دکستر مورگان را دنبال می کند که در خفا به عنوان یک قاتل سریالی به شکار جنایتکاران می رود. دکستر با پرداختن به تمایلات تاریک و وجدان عذاب آور یک قاتل، به بررسی مفاهیمی مانند اخلاق، عدالت و هویت می پردازد.

اوز (1997-2003) / Oz

این سریال به کارگردانی تام فونتانا، در یک زندان مخوف به نام اوز اتفاق می افتد و به روایت داستان زندگی زندانیان، نگهبانان و کارکنان این زندان می پردازد. اوز با به تصویر کشیدن خشونت، فساد و روابط پیچیده بین انسان ها در محیط زندان، به بررسی موضوعاتی مانند قدرت، بقا و رستگاری می پردازد.

بیمار روانی (2017-2020) / Crazy Ex-Girlfriend

این سریال کمدی-موزیکال به کارگردانی ریچل بلوم، داستان زنی به نام ربکا باندچر را روایت می کند که پس از جدایی از نامزد خود، به لس آنجلس نقل مکان می کند و به دنبال او می رود. بیمار روانی با لحنی طنز و گزنده، به موضوعاتی مانند عشق، وسواس فکری-اجباری و سلامت روان می پردازد.

این ما هستیم (2016-2022) / This Is Us

این سریال درام به کارگردانی دن فوگلمان، داستان زندگی سه خانواده را روایت می کند که در یک روز به دنیا آمده اند. این ما هستیم با به تصویر کشیدن فراز و نشیب های زندگی این خانواده ها، به بررسی موضوعاتی مانند روابط خانوادگی، هویت، و چالش های زندگی می پردازد.

دختران (2012-2017) / Girls

این سریال کمدی-درام به کارگردانی لنا دانهام، داستان زندگی چهار زن جوان در شهر نیویورک را روایت می کند که در جستجوی عشق، کار و معنای زندگی هستند. دختران با لحنی صمیمی و واقع گرایانه، به چالش های زندگی زنان جوان در دنیای مدرن می پردازد.

آقای ربات (2015-2019) / Mr. Robot

این سریال تریلر روان شناختی به کارگردانی سم اسماعیل، داستان زندگی الیوت آلدرسون، یک هکر منزوی و افسرده را روایت می کند که به یک گروه هکری زیرزمینی می پیوندد. آقای ربات با فضایی تاریک و رازآلود، به موضوعاتی مانند هویت، توهم و نظم اجتماعی می پردازد.

بهتره با ساول تماس بگیری (2015-اکنون) / Better Call Saul

این سریال پیش درآمدی بر سریال “برکینگ بد” است و داستان زندگی جیمی مک گیل، وکیل باهوشی را روایت می کند که به تدریج به یک وکیل جنایتکار به نام ساول گودمن تبدیل می شود. بهتره با ساول تماس بگیری با به تصویر کشیدن روند فاسد شدن یک انسان، به بررسی مفاهیمی مانند اخلاق، قدرت و انتخاب می پردازد.

تاج (2016-اکنون) / The Crown

این سریال درام تاریخی به کارگردانی پیتر مورگان، داستان زندگی ملکه الیزابت دوم و خاندان سلطنتی بریتانیا را از دهه 1940 تا به امروز روایت می کند. تاج با به تصویر کشیدن چالش ها و تناقضات زندگی در خاندان سلطنتی، به بررسی موضوعاتی مانند قدرت، وظیفه، و روابط خانوادگی می پردازد.

شیء شوم (2020-اکنون) / The Haunting of Bly Manor

این سریال ترسناک روان شناختی به کارگردانی مایک فلانگان، داستان زنی به نام دانی را روایت می کند که به عنوان پرستار دو کودک در یک عمارت قدیمی استخدام می شود. شیء شوم با فضایی وهم آلود و داستانی پر از راز و رمز، به بررسی مفاهیمی مانند مرگ، فقدان و ترس می پردازد.

این آثار تنها نمونه هایی از آثار موفق سینمایی و تلویزیونی با محوریت روانشناسی هستند. پرداختن به موضوعات روانشناسی در قالب هنر، نه تنها می تواند به افزایش آگاهی عمومی از سلامت روان کمک کند، بلکه می تواند به درک عمیق تر مخاطبان از چالش ها و رنج های افراد مبتلا به مشکلات روانی نیز یاری رساند. این آثار با به تصویر کشیدن شخصیت های پیچیده و باورپذیر، به مخاطبان کمک می کنند تا با تجربیات و احساسات افراد مبتلا به مشکلات روانی همذات پنداری کنند و از این طریق، نگاهی انسانی تر و دلسوزانه تر به این موضوع داشته باشند.

245245