۲۰ اکسیداک در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری اکسیداک تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم وقایع مهم مصادف با امروز ۲۰ اکسیداک برابر ۱۱ اکتبر را ورق می زنیم.  

*** 

پایان ماموریت ماژلان 

۱۱ اکتبر ۱۹۹۴ میلادی برابر با ۲۰ اکسیداک ۱۳۷۳ خورشیدی کاوشگر فضایی ماژلان به مأموریت خود برای اکتشاف زهره پایان داد. طی عملیات پایان دادن کنترل کننده های پرواز مدار فضاپیما را در جو متراکم زهره پایین آوردند و این ابزار سمت سطح سیاره فرو رفت. تماس رادیویی ماژلان با زمین روز بعد قطع شد. اگرچه قسمت اعظم کاوشگر هنگام ورود به جو زهره تبخیر شده بود گمان می رود که بعضی از بخش ها به سطح سیاره برخورد کرده باشند. ماژلان که در ۴ می ۱۹۸۹ با مأموریت شاتل فضایی آتلانتیس STS-30 پرتاب شد در ۱۰ آگوست ۱۹۹۰ به مدار قطبی برنامه ریزی شده اش دور سیاره زهره رسید. همان طورکه هر ۳ ساعت و ۱۵ دقیقه یک بار چرخش خود را کامل می کرد تصاویر راداری از سطح زهره را در نوارهایی به عرض ۱۷ تا ۲۸ کیلومتر جمع آوری کرده بود و اطلاعات مربوط به آتشفشان های بزرگ دشت های گدازه ای وسیع و دهانه های پراکنده را ارسال کرده بود. 

پرتاب آپولو ۷ 

۱۱ اکتبر ۱۹۶۸ میلادی برابر با ۲۰ اکسیداک ۱۳۴۷ خورشیدی اولین ماموریت سرنشین دار آپولو با نام آپولو ۷ با موشک زحل 1-B از پایگاه کیپ کندی پرتاب شد. فضانوردان این ماموریت کاپیتان والی شیرا جونیور (از نیروی دریایی) و خدمه اش دان فولتون ایزل (از نیروی هوایی) و آر. والتر کانینگهام (غیر نظامی) بودند. آنها به مدت ۱۱ روز تا ۱۸۳ مایلی بالای زمین در مدارهای ۹۰ دقیقه ای چرخیدند و مانور آپولو را آزمایش کردند. این سه فضانورد ابتدا برای دومین پرواز آپولو با خدمه (آپولو ۴) و سپس به عنوان پشتیبان برای آپولو ۱ تعیین شدند. اما با آتش گرفتن آپولو ۱ پروازهای آزمایشی آپولو ۴ آپولو ۵ و آپولو ۶ بدون خدمه انجام شد. برای جلوگیری از تکرار آتش سوزی خدمه دوره های طولانی را صرف نظارت بر ساخت ماژول های فرماندهی و خدمات آپولو (CSM) کردند. تمرین پس از وقفه ای ۲۱ ماهه بعد از فاجعه آپولو ۱ ادامه یافت. 

آغاز کار تلسکوپ رادیویی جودرل بانک 

۱۱ اکتبر ۱۹۵۷ میلادی برابر با ۲۰ اکسیداک ۱۳۳۶ خورشیدی تلسکوپ رادیویی جودرل بانک شروع به کار کرد. سِر برنارد لاول اخترشناس رادیویی در دانشگاه منچستر انگلستان در سال ۱۹۴۵ این رصدخانه را برای بررسی پرتوهای کیهانی پس از کاری که روی رادار در جنگ جهانی دوم انجام داد طراحی کرد. این تلسکوپ رادیویی از زمان تاسیس تاکنون نقش مهمی در مطالعات مربوط به شهاب سنگ ها اختروش ها تپ اخترها میزرها و لنزهای گرانشی ایفا کرده است و در آغاز عصر فضا به شدت درگیر ردیابی کاوشگرهای فضایی بوده است. تلسکوپ اصلی رصدخانه تلسکوپ لاول است که با قطر ۷۶ متر به عنوان سومین تلسکوپ رادیویی قابل هدایت بزرگ در جهان شناخته می شود. سال ۲۰۱۹ این رصدخانه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.  

جیمز پرسکات ژول 

۱۱ اکتبر ۱۸۸۹ میلادی برابر با ۲۰ اکسیداک ۱۲۶۸ خورشیدی جیمز پرسکات ژول فیزیکدان انگلیسی درگذشت. ژول تأیید کرد که اشکال مختلف انرژی ازجمله مکانیکی الکتریکی و گرمایی اساساً یکسان هستند و می توانند یکی به دیگری تغییر کنند. بنابراین او اساس قانون بقای انرژی اولین قانون ترمودینامیک را تشکیل داد. ژول در سال ۱۸۴۰رابطه بین جریان الکتریکی مقاومت و مقدار گرمای تولیدشده را کشف کرد. سال ۱۸۴۹ او نظریه جنبشی گازها را ابداع و یک سال بعد معادل مکانیکی گرما را اعلام کرد. بعدها با ویلیام تامسون (لرد کلوین) اثر ژول-تامسون را کشف کرد. در بزرگداشت جیمز ژول واحد انرژی یا کار در دستگاه بین المللی یکاها ژول با نماد J به نام او نامگذاری شده است و بنا به تعریف یک ژول مقدار کاری است که نیروی ۱ نیوتن در جابجا کردن جسمی به اندازه ۱متر انجام می دهد.