قلب تپنده روغن کاری | نشانه های خرابی اویل پمپ سانتافه و زمان طلایی تعویض

در میان اجزای حیاتی و گاهاً نادیده گرفته شده پیشرانه خودرو اویل پمپ جایگاهی کلیدی دارد. این قطعه ی کوچک اما پرکار وظیفه ی خطیر گردش روغن موتور در سراسر سیستم روغن کاری را بر عهده دارد. در واقع اویل پمپ با ایجاد فشار مناسب اطمینان حاصل می کند که روغن به تمامی نقاط حساس موتور از جمله یاتاقان ها میل لنگ میل سوپاپ و دیواره سیلندرها رسیده و عمل روانکاری خنک کاری و پاک سازی به درستی انجام شود.

در خودروی محبوب هیوندای سانتافه نیز اویل پمپ نقشی مشابه ایفا می کند و سلامت و طول عمر پیشرانه به عملکرد صحیح آن وابسته است.

تصور کنید رگ های حیاتی بدن شما دچار گرفتگی شوند؛ فشار خون بالا رفته و جریان خون به اندام های اصلی مختل می گردد. به همین ترتیب خرابی اویل پمپ در خودروی شما می تواند منجر به اختلال در سیستم روغن کاری و بروز فاجعه ای پرهزینه به نام “گریپاژ موتور” شود. در این حالت به دلیل عدم روانکاری مناسب قطعات متحرک موتور به شدت داغ شده ساییده شده و در نهایت به یکدیگر قفل می شوند. هزینه ی تعمیر یا تعویض موتور در چنین شرایطی بسیار سنگین خواهد بود به مراتب بیشتر از هزینه ی پیشگیری و تعویض به موقع اویل پمپ.

بنابراین آگاهی از نشانه های خرابی اویل پمپ و اقدام به موقع برای تعویض آن نه تنها یک اقدام تعمیر و نگهداری پیشگیرانه بلکه یک سرمایه گذاری هوشمندانه برای حفظ سلامت و طول عمر پیشرانه سانتافه شما محسوب می شود. در این مقاله به بررسی دقیق و فنی علائم هشدار دهنده خرابی اویل پمپ در خودروی سانتافه خواهیم پرداخت و زمان مناسب برای تعویض آن را مشخص خواهیم کرد.

اویل پمپ چیست و چگونه در سانتافه عمل می کند؟

اویل پمپ که به پمپ روغن نیز شناخته می شود یک پمپ مکانیکی است که نیروی محرکه خود را معمولاً از میل لنگ یا میل سوپاپ موتور دریافت می کند. در خودروهای سانتافه بسته به مدل و سال تولید از انواع مختلفی از اویل پمپ ها استفاده شده است اما رایج ترین نوع پمپ های دنده ای و پمپ های روتوری هستند.

پمپ های دنده ای : این نوع پمپ ها از دو چرخ دنده درگیر با یکدیگر تشکیل شده اند که در داخل محفظه پمپ دوران می کنند. با چرخش چرخ دنده ها روغن از ورودی پمپ مکیده شده و به فضای بین دندانه ها منتقل می گردد. سپس روغن به سمت خروجی پمپ رانده شده و به مدار روغن کاری موتور وارد می شود. پمپ های دنده ای به دلیل ساختار ساده و کارایی بالا از محبوب ترین انواع اویل پمپ ها به شمار می روند.

پمپ های روتوری : این نوع پمپ ها از یک روتور داخلی و یک روتور خارجی تشکیل شده اند که به صورت خارج از مرکز نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند. با چرخش روتور داخلی حجم فضای بین روتورها به طور متناوب تغییر می کند. این تغییر حجم باعث مکش روغن از ورودی و رانده شدن آن به سمت خروجی پمپ می شود. پمپ های روتوری معمولاً در دور موتورهای بالا عملکرد بهتری نسبت به پمپ های دنده ای دارند و در برخی از مدل های سانتافه با موتورهای پرقدرت تر مورد استفاده قرار می گیرند.

صرف نظر از نوع پمپ وظیفه ی اصلی اویل پمپ در سانتافه ایجاد فشار روغن کافی برای گردش روغن در سراسر سیستم روغن کاری است. این سیستم شامل اجزای مختلفی مانند فیلتر روغن کانال های روغن کاری در بلوک سیلندر و سرسیلندر یاتاقان های میل لنگ و میل سوپاپ تایپیت ها زنجیر تایم (در صورت وجود) و سیستم خنک کاری پیستون ها (در برخی مدل ها) می باشد. فشار روغن تولید شده توسط اویل پمپ باید در محدوده مشخصی باشد تا روانکاری بهینه صورت پذیرد. فشار بسیار پایین روغن منجر به عدم روانکاری مناسب و آسیب به قطعات موتور می شود در حالی که فشار بسیار بالا می تواند باعث نشتی روغن و آسیب به کاسه نمدها و واشرها گردد.

نشانه های هشدار دهنده خرابی اویل پمپ در سانتافه

تشخیص زودهنگام خرابی اویل پمپ کلید جلوگیری از آسیب های جدی به پیشرانه سانتافه شماست. در ادامه به مهم ترین نشانه های هشدار دهنده خرابی اویل پمپ اشاره خواهیم کرد :

۱. روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن (Oil Pressure Warning Light) :

این علامت بارزترین و مهم ترین نشانه خرابی اویل پمپ است. چراغ هشدار فشار روغن که معمولاً به شکل یک چراغ روغندان قرمز رنگ در صفحه کیلومتر خودرو نمایش داده می شود زمانی روشن می گردد که سنسور فشار روغن افت فشار روغن در سیستم روغن کاری را تشخیص دهد. روشن شدن این چراغ به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود و باید به عنوان یک زنگ خطر جدی تلقی شود.

نکات فنی مهم :

• چراغ چشمک زن یا روشن ماندن مداوم : اگر چراغ هشدار فشار روغن به صورت چشمک زن روشن شود یا به طور مداوم روشن بماند نشان دهنده افت شدید فشار روغن است و باید فوراً خودرو را متوقف کرده و از رانندگی با آن خودداری کنید. ادامه رانندگی در این شرایط می تواند منجر به آسیب های جبران ناپذیر به موتور شود.
• روشن شدن چراغ در دور آرام موتور : در برخی موارد چراغ هشدار فشار روغن ممکن است فقط در دور آرام موتور (idle) روشن شود و با افزایش دور موتور خاموش گردد. این حالت نیز نشان دهنده وجود مشکل در سیستم روغن کاری است و باید به آن توجه شود. ممکن است اویل پمپ در دور آرام توانایی تولید فشار کافی را نداشته باشد.
• بررسی سطح روغن : قبل از هر اقدامی سطح روغن موتور را با استفاده از گیج روغن بررسی کنید. کمبود روغن موتور نیز می تواند باعث افت فشار روغن و روشن شدن چراغ هشدار شود. در صورت کمبود روغن ابتدا روغن موتور را به مقدار مناسب اضافه کنید و سپس مجدداً وضعیت چراغ هشدار را بررسی نمایید. اگر با وجود سطح روغن مناسب چراغ همچنان روشن است احتمال خرابی اویل پمپ بسیار زیاد است.

۲. صداهای غیرعادی از موتور :

خرابی اویل پمپ می تواند منجر به ایجاد صداهای غیرعادی از موتور شود به ویژه صداهای ناشی از کمبود روغن کاری در قطعات متحرک. این صداها معمولاً به صورت زیر شنیده می شوند :

• صدای تیک تیک یا تق تق موتور (Ticking or Tapping Noise) : این صدا معمولاً ناشی از کمبود روغن کاری در تایپیت های سوپاپ ها و یا زنجیر تایم (در موتورهای دارای زنجیر تایم) است. با خرابی اویل پمپ و کاهش فشار روغن روغن کافی به این قطعات نمی رسد و در نتیجه صدای تیک تیک یا تق تق شنیده می شود.
• صدای کوبش یا ضربه (Knocking Noise) : این صدا که معمولاً از قسمت پایین موتور شنیده می شود بسیار خطرناک است و نشان دهنده آسیب جدی به یاتاقان های میل لنگ و شاتون ها به دلیل کمبود روغن کاری است. صدای کوبش هشداری جدی برای توقف فوری خودرو و بررسی علت آن است.
• صدای زوزه یا ناله (Whining or Whirring Noise) : در برخی موارد خرابی خود اویل پمپ می تواند منجر به ایجاد صدای زوزه یا ناله از ناحیه پمپ روغن شود. این صدا ممکن است با افزایش دور موتور تشدید گردد.

نکات فنی مهم :

• تشخیص دقیق منبع صدا : تشخیص دقیق منبع صدا در موتور نیازمند تجربه و تخصص است. صداهای غیرعادی موتور می توانند دلایل مختلفی داشته باشند از جمله خرابی اویل پمپ کمبود روغن مشکلات مربوط به سیستم سوپاپ ها و غیره. در صورت شنیدن صداهای غیرعادی توصیه می شود به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا منبع صدا به درستی تشخیص داده شود.
• تغییر صدا با دور موتور : به تغییرات صدا با تغییر دور موتور دقت کنید. صدایی که با افزایش دور موتور تشدید می شود ممکن است مربوط به اویل پمپ یا قطعات متحرک موتور باشد.

۳. افزایش دمای موتور (Engine Overheating) :

روغن موتور علاوه بر روانکاری نقش مهمی در خنک کاری قطعات موتور نیز ایفا می کند. با گردش روغن در کانال های روغن کاری گرمای تولید شده توسط قطعات متحرک جذب شده و به رادیاتور روغن (در صورت وجود) یا کارتل روغن منتقل می گردد تا خنک شود. در صورت خرابی اویل پمپ و کاهش جریان روغن عمل خنک کاری به درستی انجام نمی شود و دمای موتور افزایش می یابد.

نکات فنی مهم :

• همبستگی با آمپر آب : افزایش دمای موتور معمولاً با بالا رفتن آمپر آب (نشانگر دمای آب رادیاتور) در صفحه کیلومتر خودرو همراه است. به آمپر آب توجه داشته باشید و در صورت مشاهده افزایش غیرعادی دما سریعاً خودرو را متوقف کنید.
• بررسی سیستم خنک کاری : قبل از متهم کردن اویل پمپ سایر اجزای سیستم خنک کاری موتور مانند رادیاتور ترموستات و فن خنک کننده را نیز بررسی کنید. مشکلات مربوط به سیستم خنک کاری نیز می توانند منجر به افزایش دمای موتور شوند.

۴. کاهش توان و راندمان موتور (Reduced Engine Performance) :

کمبود روغن کاری ناشی از خرابی اویل پمپ باعث افزایش اصطکاک بین قطعات متحرک موتور می شود. این افزایش اصطکاک منجر به کاهش توان و راندمان موتور افت شتاب گیری و افزایش مصرف سوخت می گردد.

نکات فنی مهم :

• تدریجی بودن کاهش توان : کاهش توان موتور ناشی از خرابی اویل پمپ معمولاً به صورت تدریجی و آهسته رخ می دهد. ممکن است در ابتدا متوجه تغییر محسوسی نشوید اما با گذشت زمان و تشدید مشکل افت توان موتور بیشتر آشکار خواهد شد.
• بررسی سایر عوامل : کاهش توان موتور می تواند دلایل متعددی داشته باشد از جمله مشکلات مربوط به سیستم سوخت رسانی سیستم جرقه زنی و سیستم اگزوز. برای تشخیص دقیق علت کاهش توان باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

۵. افت فشار روغن در گیج فشار روغن (Oil Pressure Gauge – در صورت وجود) :

برخی از مدل های سانتافه به گیج فشار روغن در صفحه کیلومتر مجهز هستند که فشار روغن موتور را به صورت لحظه ای نمایش می دهد. در صورت خرابی اویل پمپ عقربه گیج فشار روغن افت فشار را نشان خواهد داد.

نکات فنی مهم :

• مقایسه با حالت نرمال : اگر خودروی شما دارای گیج فشار روغن است به مقدار فشار روغن در حالت نرمال (در دور آرام و دور موتورهای مختلف) توجه داشته باشید. افت فشار ناگهانی یا تدریجی نسبت به حالت نرمال می تواند نشان دهنده مشکل در اویل پمپ باشد.
• نوسانات غیرعادی فشار : نوسانات غیرعادی و نامنظم فشار روغن نیز می تواند نشان دهنده خرابی اویل پمپ یا مشکلات مربوط به سنسور فشار روغن باشد.

برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با نشانه های خرابی اویل پمپ کیلیک کنید.

زمان طلایی تعویض اویل پمپ در سانتافه

هیچ زمان تعویض مشخص و قطعی برای اویل پمپ در دفترچه راهنمای خودروهای سانتافه ذکر نشده است. اویل پمپ ها معمولاً قطعات بادوامی هستند و انتظار می رود طول عمر بالایی داشته باشند. با این حال عوامل مختلفی می توانند بر طول عمر اویل پمپ تاثیرگذار باشند از جمله :

• کیفیت روغن موتور و فیلتر روغن : استفاده از روغن موتور و فیلتر روغن با کیفیت پایین و عدم تعویض به موقع آنها می تواند منجر به آلودگی روغن و سایش زودرس قطعات اویل پمپ شود.
• رانندگی در شرایط سخت : رانندگی در شرایط سخت مانند رانندگی در ترافیک سنگین رانندگی با بار زیاد و رانندگی در مناطق گرد و غباری می تواند فشار بیشتری به اویل پمپ وارد کرده و طول عمر آن را کاهش دهد.
• کیفیت ساخت اویل پمپ : کیفیت ساخت و مواد اولیه مورد استفاده در ساخت اویل پمپ نیز بر طول عمر آن تاثیرگذار است.

با توجه به موارد فوق توصیه می شود به نشانه های هشدار دهنده خرابی اویل پمپ که در بخش قبلی ذکر شد توجه ویژه داشته باشید. در صورت مشاهده هر یک از این نشانه ها به ویژه روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن فوراً به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا وضعیت اویل پمپ بررسی شود.

بهترین رویکرد برای تعیین زمان تعویض اویل پمپ رویکرد “شرایط محور” (Condition-Based Maintenance) است نه “زمان محور” (Time-Based Maintenance). به عبارت دیگر به جای تعویض اویل پمپ در یک بازه زمانی مشخص بهتر است وضعیت اویل پمپ را به صورت دوره ای بررسی کرده و در صورت مشاهده نشانه های خرابی نسبت به تعویض آن اقدام کنید.

در چه شرایطی تعویض پیشگیرانه اویل پمپ توصیه می شود؟

اگرچه تعویض پیشگیرانه اویل پمپ به صورت روتین توصیه نمی شود اما در برخی شرایط تعویض پیشگیرانه می تواند یک اقدام عاقلانه باشد :

• هنگام تعمیرات اساسی موتور : اگر موتور خودروی سانتافه شما نیاز به تعمیرات اساسی دارد مانند تعمیر سرسیلندر یا تعویض رینگ پیستون تعویض اویل پمپ به صورت پیشگیرانه در این زمان تصمیم منطقی به نظر می رسد. با توجه به اینکه دسترسی به اویل پمپ در بسیاری از موتورها دشوار است تعویض آن در زمان باز بودن موتور می تواند از دردسرهای احتمالی در آینده جلوگیری کند.
• پس از طی مسافت های بسیار طولانی : اگر خودروی سانتافه شما مسافت بسیار طولانی (مثلاً بالای ۳۰۰,۰۰۰ کیلومتر) را طی کرده است حتی اگر هنوز نشانه ای از خرابی اویل پمپ مشاهده نمی شود تعویض پیشگیرانه آن می تواند ریسک خرابی ناگهانی را کاهش دهد. در این شرایط اویل پمپ به دلیل کارکرد طولانی مدت ممکن است دچار فرسودگی شده باشد.
• در صورت استفاده از روغن موتور نامناسب در گذشته : اگر در گذشته به طور مداوم از روغن موتور با کیفیت پایین یا ویسکوزیته نامناسب در خودروی سانتافه خود استفاده کرده اید احتمال سایش زودرس قطعات اویل پمپ افزایش می یابد. در این شرایط بررسی و احتمالاً تعویض پیشگیرانه اویل پمپ توصیه می شود.

نکات فنی مهم در مورد تعویض اویل پمپ :

• استفاده از قطعات با کیفیت : هنگام تعویض اویل پمپ حتماً از قطعات اصلی یا قطعات با کیفیت و برندهای معتبر استفاده کنید. استفاده از قطعات ارزان قیمت و غیراستاندارد می تواند منجر به خرابی زودهنگام و مشکلات جدی تر شود.
• تمیزکاری کامل سیستم روغن کاری : قبل از نصب اویل پمپ جدید سیستم روغن کاری موتور را به طور کامل تمیزکاری کنید. رسوبات و آلودگی های موجود در سیستم روغن کاری می توانند وارد اویل پمپ جدید شده و عمر آن را کاهش دهند.
• بررسی و تعویض فیلتر روغن : همزمان با تعویض اویل پمپ فیلتر روغن را نیز تعویض کنید. فیلتر روغن نو از ورود ذرات آلودگی به اویل پمپ جدید جلوگیری می کند.
• رعایت گشتاور مناسب در بستن پیچ ها : هنگام نصب اویل پمپ جدید به گشتاور مناسب در بستن پیچ های آن توجه داشته باشید. بستن بیش از حد یا کمتر از حد پیچ ها می تواند باعث آسیب به اویل پمپ یا نشتی روغن شود.
• هواگیری سیستم روغن کاری : پس از تعویض اویل پمپ سیستم روغن کاری را هواگیری کنید. وجود هوا در سیستم روغن کاری می تواند باعث اختلال در عملکرد اویل پمپ و کاهش فشار روغن شود.

نتیجه گیری

اویل پمپ قطعه‌ای حیاتی در سیستم روغن‌کاری موتور خودروی سانتافه است که سلامت و طول عمر پیشرانه به عملکرد صحیح آن وابسته است. آگاهی از نشانه‌های هشداردهنده خرابی اویل پمپ و اقدام به‌موقع برای تعویض آن می‌تواند از بروز آسیب‌های جدی و پرهزینه به موتور جلوگیری کند. بهترین زمان برای تعویض اویل پمپ زمانی است که نشانه‌های خرابی آن ظاهر شوند. تعویض پیشگیرانه اویل پمپ در شرایط خاصی مانند تعمیرات اساسی موتور یا پس از طی مسافت‌های بسیار طولانی می‌تواند یک اقدام عاقلانه باشد. هنگام تعویض اویل پمپ حتماً از قطعات باکیفیت استفاده کرده و نکات فنی مربوط به نصب و هواگیری سیستم روغن‌کاری را رعایت کنید. با مراقبت و توجه به نشانه‌های هشداردهنده می‌توانید از عملکرد صحیح اویل پمپ سانتافه خود اطمینان حاصل کرده و از سلامت پیشرانه خودروی خود محافظت کنید. برای خرید اویل پمپ اورجینال و سایر قطعات یدکی می‌توانید به فروشگاه اینترنتی گیرپاژ مراجعه کنید.

پرسش و پاسخ های متداول کاربران

هر چند وقت یکبار باید فشار روغن موتور سانتافه را بررسی کنم؟

توصیه می شود به صورت دوره ای و حداقل هر بار هنگام تعویض روغن موتور فشار روغن موتور سانتافه خود را توسط یک تعمیرکار متخصص بررسی کنید. همچنین به عملکرد چراغ هشدار فشار روغن در صفحه کیلومتر خودرو توجه داشته باشید و در صورت روشن شدن آن سریعاً اقدام کنید.

اولین نشانه های خرابی اویل پمپ چیست؟

اولین نشانه های خرابی اویل پمپ معمولاً شامل روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن صداهای غیرعادی از موتور (به ویژه صدای تیک تیک یا تق تق) و افت فشار روغن در گیج فشار روغن (در صورت وجود) می باشد.

آیا رانندگی با خودرویی که احتمال می دهم اویل پمپ آن خراب شده ایمن است؟

خیر رانندگی با خودرویی که احتمال می دهید اویل پمپ آن خراب شده به هیچ وجه ایمن نیست. ادامه رانندگی در این شرایط می تواند منجر به آسیب های جدی و جبران ناپذیر به موتور از جمله گریپاژ موتور شود. در صورت مشاهده نشانه های خرابی اویل پمپ فوراً خودرو را متوقف کرده و از رانندگی با آن خودداری کنید و در اسرع وقت به یک تعمیرکار متخصص مراجعه نمایید.