درخواست مهریه از طریق اداره ثبت
درخواست مهریه از طریق اداره ثبت یکی از دو راه اصلی برای مطالبه این حق قانونی برای خانم هاست که بدون نیاز به پیچ وخم های دادگاه و خیلی سریع تر انجام میشه. اگه شما هم دنبال راهی هستید که مهریه تون رو بگیرید و نمی دونید از کجا شروع کنید، این مسیر می تونه یه گزینه عالی باشه.
مهریه، این حق مالی مهم که موقع عقد ازدواج برای زن مشخص میشه، چیزی نیست جز یه پشتوانه قوی برای زندگی مشترک. حتماً شنیده اید که می گن مهریه عندالمطالبه است، یعنی زن هر وقت اراده کنه، می تونه اون رو از مرد طلب کنه. خب حالا که صحبت از مطالبه مهریه است، باید بگم دو تا راه اصلی جلوی پای خانم ها هست: یا از طریق دادگاه خانواده اقدام کنن یا از طریق اداره ثبت اسناد و املاک. هر کدوم از این راه ها مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن، اما در سال های اخیر، مسیر اداره ثبت به خاطر سرعت و هزینه های کمتر، حسابی طرفدار پیدا کرده. مخصوصاً با تغییرات قانونی جدید و لغو اون بخشنامه معروف سال ۹۸، حالا دیگه دست شما برای انتخاب بازتره. تو این مقاله قراره یه سفر کامل داشته باشیم توی مسیر درخواست مهریه از طریق اداره ثبت. از مزایاش می گیم تا مراحلش و هر نکته ریز و درشتی که لازمه بدونید. پس اگه دوست دارید بدون دغدغه و با آگاهی کامل مهریه تون رو مطالبه کنید، تا آخر این مطلب با ما همراه باشید.
چرا برای گرفتن مهریه سراغ اداره ثبت بریم؟ (مزایای کلیدی این روش)
وقتی صحبت از مطالبه مهریه میشه، خیلی ها اول یاد دادگاه و پروسه های طولانیش میفتن. اما راستش رو بخواهید، مسیر اداره ثبت کلی مزایای جذاب داره که شاید خیلی ها ازش بی خبر باشن. بیاین با هم ببینیم چرا این راه می تونه انتخاب هوشمندانه تری باشه، خصوصاً اگه به دنبال سرعت و دردسر کمتری هستید.
سرعت عمل بیشتر: فرار از بوروکراسی طولانی دادگاه
یکی از بزرگ ترین مزایای درخواست مهریه از طریق اداره ثبت، همین سرعتشه. تو دادگاه، تازه باید منتظر نوبت باشی، بعد چند جلسه بری و بیای تا آخرش حکم صادر بشه. اما تو اداره ثبت، داستان فرق می کنه. کافیه درخواست رو بدی، کارها بلافاصله شروع میشه. خبری از دوندگی های طولانی و نوبت های وقت گیر دادگاه نیست. این یعنی اگه دلت می خواد سریع تر به حق و حقوقت برسی، این راه خیلی به دردت می خوره.
هزینه کمتر برای زوجه: جیبت رو کمتر خالی می کنی!
شاید براتون سوال باشه که هزینه گرفتن مهریه چقدر میشه؟ تو دادگاه، شما باید درصدی از مبلغ مهریه رو به عنوان هزینه دادرسی بپردازی که خب ممکنه کم هم نباشه. اما تو اداره ثبت، فقط یه چیزی به اسم «حق الاجرا» داریم که حدود ۵ درصد مبلغ مهریه است و جالب اینجاست که این هزینه رو هم زوج باید پرداخت کنه، نه شما! پس عملاً برای شما هزینه اولیه خاصی نداره، که خودش یه پوئن مثبت بزرگه.
امکان توقیف سریع اموال: نذار شوهرت اموال رو جابه جا کنه!
فرض کنید همسرتون اموالی داره که می خواهید از طریق اون مهریه تون رو بگیرید. تو مسیر ثبت، بلافاصله بعد از اینکه درخواست می دید و اموال رو معرفی می کنید، میشه اون ها رو توقیف کرد. این یعنی دیگه نگران این نیستید که همسرتون فرصت پیدا کنه اموال رو به اسم کس دیگه بزنه یا مخفیشون کنه. این سرعت توقیف، یه جورایی خیالتون رو راحت می کنه.
ممنوع الخروجی آسان تر: بدون حکم دادگاه هم میشه!
یکی دیگه از مزایای خوب این روش، امکان ممنوع الخروجی همسر بدون نیاز به حکم قطعی دادگاهه. اگه حس می کنید همسرتون قصد سفر به خارج از کشور رو داره و ممکنه برای پرداخت مهریه دچار مشکل بشید، از طریق اداره ثبت می تونید خیلی راحت تر درخواست ممنوع الخروجی بدید. این خودش یه اهرم فشار مهم برای وصول مهریه تون محسوب میشه.
عدم شمول مرور زمان: خیالت از بابت تاریخ راحت باشه!
اجرائیه های ثبتی مثل بعضی از احکام دادگاه، مشمول مرور زمان نمی شن. یعنی چی؟ یعنی لازم نیست نگران باشید که اگه تو یه بازه زمانی مشخص اقدام نکنید، حق تون از بین بره. این خودش یه آرامش خاطر بزرگه، خصوصاً برای کسایی که ممکنه به هر دلیلی نتونن سریع پیگیر کارهاشون باشن.
ملاک قرار گرفتن قیمت سکه در زمان درخواست: مهریه رو با ارزش روز می گیری!
اگه مهریه تون سکه است و از نوع عندالمطالبه، تو مسیر ثبت معمولاً قیمت سکه توی روزی که درخواست رو ثبت می کنید ملاک قرار می گیره. این یعنی با توجه به نوسانات بازار سکه، می تونید مطمئن باشید که ارزش مهریه تون محفوظ می مونه و با قیمت روز محاسبه میشه. این نکته به خصوص در شرایط اقتصادی کنونی اهمیت زیادی داره.
یکی از مزایای مهم درخواست مهریه از طریق اداره ثبت، سرعت بالای رسیدگی و امکان توقیف فوری اموال زوج است که می تواند از جابه جایی یا پنهان کردن دارایی ها جلوگیری کند و به زوجه کمک می کند تا حق خود را سریع تر و با دغدغه کمتری وصول نماید.
قانون جدید مهریه: چه خبر از بخشنامه ۹۸ تا ۱۴۰۳/۱۴۰۴؟
همیشه توی مسائل حقوقی، دونستن آخرین تغییرات قانونی حرف اول رو می زنه. قصه مهریه هم از این قاعده مستثنی نیست و توی سال های اخیر حسابی دستخوش تغییر و تحول شده. اگه یادتون باشه، یه زمانی بخشنامه سال ۹۸ حسابی سروصدا به پا کرد و مسیر مطالبه مهریه رو یه جورایی عوض کرد. اما حالا چی؟ بیاین ببینیم آخرین وضعیت چیه و این تغییرات چه معنی ای برای شما داره.
بخشنامه سال ۹۸ و لزوم مراجعه اولیه به ثبت
تا همین چند وقت پیش، طبق بخشنامه سال ۹۸، اگه خانمی می خواست مهریه اش رو مطالبه کنه، اول باید سر و کله اش تو اداره ثبت پیدا می شد. یعنی چی؟ یعنی نمی تونست مستقیم بره دادگاه و باید اول درخواستش رو به ثبت می داد. اگه اونجا نتونست به نتیجه برسه و مثلاً اموالی برای توقیف پیدا نشد، اون وقت می تونست با یه گواهی از اداره ثبت، بره دادگاه و اونجا پیگیر مهریه اش بشه. این بخشنامه یه جورایی بار دادگاه ها رو کم می کرد و می خواست رویه رو منظم تر کنه.
لغو بخشنامه در اردیبهشت ۱۴۰۳ و برگشتن قدرت انتخاب
اما داستان همیشه یه جور نمی مونه! توی اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، طبق «قانون برنامه هفتم توسعه»، اون بخشنامه معروف سال ۹۸ لغو شد. این یعنی چی؟ یعنی حالا دیگه مثل قدیم، خانم ها برای مطالبه مهریه، قدرت انتخاب کامل دارن. دیگه مجبور نیستید اول برید ثبت. می تونید از همون اول انتخاب کنید که می خواید مسیر اداره ثبت رو پیش بگیرید یا مستقیم برید دادگاه خانواده. این لغو بخشنامه، برای خیلی ها خبر خوبیه، چون بسته به شرایطشون، می تونن بهترین و کوتاه ترین راه رو انتخاب کنن. مثلاً اگه می دونید همسرتون اموالی نداره که بشه تو ثبت توقیف کرد، دیگه لازم نیست وقت و انرژی تون رو اونجا تلف کنید و مستقیم می تونید به دادگاه مراجعه کنید.
این تغییر قانونی خیلی مهمه، چون به شما این امکان رو میده که با آگاهی کامل و بر اساس شرایط پرونده خودتون، راه درست رو از همون اول انتخاب کنید و وقتتون رو هدر ندید. پس حسابی به این نکته توجه کنید.
قدم به قدم تا گرفتن مهریه از اداره ثبت (مراحل کامل)
تصمیم گرفتی که مهریه ات رو از طریق اداره ثبت مطالبه کنی؟ عالیه! حالا باید بدونی دقیقا چه کارهایی باید انجام بدی. این مسیر، مثل هر کار قانونی دیگه، یه سری مراحل مشخص داره که اگه قدم به قدم و درست بری جلو، به نتیجه دلخواهت می رسی. بیاین با هم این مراحل رو مرور کنیم.
گام اول: اول از همه، سامانه ثنا رو بچسب!
بدون سامانه ثنا، هیچ کاری توی سیستم قضایی و ثبتی پیش نمیره! پس اگه هنوز ثبت نام نکردی، اولین و مهم ترین قدمت همینه. باید توی این سامانه ثبت نام کنی تا یه کد کاربری بگیری. همه ابلاغیه ها و نامه های رسمی از این طریق به دستت می رسه.
- چطوری ثبت نام کنم؟ می تونی هم به صورت آنلاین از طریق سایت ثنا اقدام کنی، هم می تونی حضوری به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بری و اونجا ثبت نامت رو انجام بدی.
گام دوم: برو دفترخونه ای که عقد کردی
بعد از اینکه کار ثبت نام ثنا تموم شد، باید پاشی بری همون دفترخونه ای که عقد ازدواجتون رو ثبت کرده. این مرحله برای درخواست اولیه صدور اجراییه مهریه است.
مدارک لازم برای مهریه از ثبت
موقع رفتن به دفترخونه، این مدارک رو حتماً با خودت ببر:
- اصل سند ازدواج (خیلی مهمه، چون سند رسمیه)
- اصل شناسنامه و کارت ملی خودت (یا وکیلت)
- اگه وکیل داری، اصل وکالتنامه رسمی وکیلت
اونجا باید یه فرم مخصوص درخواست صدور اجراییه مهریه رو پر کنی و تحویل بدی.
اگه سند ازدواج گم شده یا سردفتر فوت کرده باشه، چیکار کنم؟
نگران نباش! اگه اصل سند ازدواجت گم شده، می تونی از همون دفترخونه رونوشتش رو بگیری. اگه هم سردفتر فوت کرده یا آدرس دفترخونه عوض شده، می تونی از کانون سردفتران و دفتریاران استعلام بگیری تا آدرس جدید یا جایگزین رو بهت بگن.
گام سوم: پرونده ات تو اداره اجرای ثبت اسناد تشکیل می شه
بعد از اینکه درخواستت رو تو دفترخونه دادی، سردفتر اون رو همراه با مدارک به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک مربوطه می فرسته. اونجا پرونده ات تشکیل میشه و یه اجراییه صادر میشه که به زوج ابلاغ میشه.
- مهلت ۱۰ روزه برای زوج: از زمانی که اجراییه به دست همسرت می رسه، اون ۱۰ روز وقت داره تا مهریه رو پرداخت کنه، یا مالی برای توقیف معرفی کنه، یا اگه واقعاً دستش خالیه، عدم تمکنش رو اعلام کنه.
گام چهارم: شناسایی و توقیف اموال همسرت
اینجا مرحله هیجان انگیز ماجراست! اگه زوج تو مهلت ۱۰ روزه مهریه رو پرداخت نکرد یا مال کافی معرفی نکرد، شما می تونید دست به کار بشید و اموالش رو توقیف کنید.
روش های شناسایی اموال
- از طریق خودت: اگه خودت از اموال همسرت خبر داری (مثلاً می دونی خونه یا ماشین به نامشه، یا حساب بانکی داره)، می تونی اون ها رو معرفی کنی.
- استعلام از مراجع سه گانه: اگه چیزی نمی دونی یا مطمئن نیستی، می تونی از اداره ثبت درخواست کنی تا از سه مرجع اصلی استعلام بگیرن:
- بانک مرکزی: برای پیدا کردن حساب های بانکی و موجودی اون ها.
- اداره راهور (پلیس راهنمایی و رانندگی): برای شناسایی خودروهای به نام همسر.
- اداره ثبت اسناد و املاک: برای پیدا کردن املاک و مستغلات به نام همسر.
اموال قابل توقیف
چه اموالی رو میشه توقیف کرد؟
- ملک (خونه، زمین، مغازه)
- خودرو
- حساب های بانکی و موجودی اون ها
- سهام و اوراق بهادار
توقیف حقوق و مزایای کارمندان
اگه همسرتون کارمند باشه، میشه بخشی از حقوق و مزایاش رو هم توقیف کرد. اگه زن و فرزند دیگه نداره، یک چهارم حقوقش توقیف میشه. اما اگه زن و فرزند دیگه داره، فقط یک سوم حقوقش قابل توقیفه. اداره ثبت این موضوع رو به محل کارش ابلاغ می کنه و اون ها موظفن هر ماه اون بخش از حقوق رو به حساب اداره ثبت واریز کنن.
مستثنیات دین: اموالی که قابل توقیف نیستن!
مستثنیات دین یعنی اون اموالی که قانون گفته حتی اگه بدهکار باشی، نمی تونن ازت بگیرن. این ها برای حفظ حداقل های زندگی آدمه. بعضی از این اموال شامل:
- منزل مسکونی: اگه در حد شأن و نیاز همسر باشه، قابل توقیف نیست. یعنی نباید خونه خیلی لوکس و چند میلیاردی باشه که بشه فروخت و یه خونه معمولی تر خرید.
- ابزار و وسایل کار: چیزایی که همسرت باهاشون کار می کنه و نون درمیاره.
- ودیعه اجاره (پول پیش): اگه همسرت مستاجر باشه، تا یه حدی از پول پیشش قابل توقیف نیست.
- مایحتاج زندگی: مثل لوازم ضروری خونه، لباس و خوراک.
این ها جزو خط قرمزهای قانون هستن و حتی برای مهریه هم نمیشه توقیفشون کرد.
گام پنجم: اگه پرداخت نکرد، نوبت ارزیابی و مزایده ست!
اگه با همه این کارها، باز هم همسرتون مهریه رو پرداخت نکرد و اموالی ازش توقیف شد، اون وقت نوبت اینه که اون اموال رو بفروشیم تا مهریه شما پرداخت بشه.
- ارزیابی: اموال توقیف شده رو به یه کارشناس رسمی دادگستری می سپرن تا قیمتش رو تعیین کنه.
- مزایده: بعد از قیمت گذاری، اموال به مزایده گذاشته میشه و هر کسی که بیشترین قیمت رو بده، مالک اون مال میشه.
- وصول مهریه: پول حاصل از فروش اموال، بعد از کسر هزینه های قانونی، به شما پرداخت میشه تا مهریه تون رو بگیرید.
گام ششم: ممنوع الخروجی هم یادت نره (اگه لازم شد!)
همونطور که گفتیم، اگه نگران هستید که همسرتون از کشور خارج بشه و دسترسی بهش سخت بشه، می تونید از اداره ثبت درخواست ممنوع الخروجی بدید. این درخواست رو میشه خیلی سریع تر و راحت تر از دادگاه، تو مراحل اولیه کار، انجام داد.
یه عالمه نکته حقوقی و کاربردی که باید بدونی!
مطالبه مهریه از اداره ثبت، فقط قدم به قدم پیش رفتن نیست؛ یه سری نکات ریز و درشت حقوقی هم داره که اگه حواست بهشون نباشه، ممکنه کار رو برات سخت کنه. بیا این نکته ها رو هم با هم مرور کنیم تا با چشم بازتری توی این مسیر قدم برداری.
فوت زوج: اگه شوهرت فوت کرده باشه چی؟
متاسفانه، گاهی اوقات ممکنه قبل از اینکه خانم بتونه مهریه اش رو بگیره، همسرش فوت کنه. در این حالت هم حق مهریه سرجاشه، اما باید از ورثه متوفی مطالبه بشه. یادت باشه، برای این کار اول باید «گواهی حصر وراثت» بگیری تا مشخص بشه ورثه کیان و چه سهمی دارن. بعدش می تونی مهریه ات رو از سهم الارث مرد متوفی مطالبه کنی.
جرم فرار از ادای دین: اگه همسرت اموال رو مخفی کنه!
اگه خدای نکرده، همسرت بعد از اینکه درخواست اجراییه مهریه دادی، اموالش رو به اسم کس دیگه بزنه یا پنهونشون کنه تا مهریه ات رو نده، این کار یه جرم محسوب میشه به اسم «فرار از ادای دین». تو این شرایط می تونی ازش شکایت کیفری کنی. پس حواست باشه، اگه دیدی داره همچین کارهایی می کنه، سریعاً اقدام کن.
مهریه عندالاستطاعه: آیا این مهریه رو هم میشه از ثبت گرفت؟
یادت هست گفتیم مهریه دو مدل داره: عندالمطالبه و عندالاستطاعه؟ اگه مهریه شما عندالاستطاعه باشه، یعنی پرداختش مشروط به توانایی مالی همسر باشه، مطالبه اش از طریق اداره ثبت یه کم فرق می کنه. معمولاً برای مهریه عندالاستطاعه، باید توانایی مالی مرد ثابت بشه که این کار بیشتر توی دادگاه انجام میشه. پس اگه مهریه تون اینجوریه، بهتره با یه وکیل متخصص مشورت کنید تا بهترین راه رو بهتون نشون بده.
نقش وکیل متخصص: کی به وکیل نیاز دارم؟
شاید فکر کنی که خودت می تونی تمام مراحل رو بری جلو. راستش رو بخوای، مطالبه مهریه از اداره ثبت نسبت به دادگاه ساده تره، اما باز هم یه سری ظرافت های حقوقی داره. اگه:
- از قوانین سر درنمیاری یا وقت کافی نداری.
- می دونی همسرت آدم زرنگیه و ممکنه اموالش رو جابه جا کنه.
- می خوای مطمئن بشی که از همه حقوق و مزایای قانونی ات استفاده می کنی.
توی این شرایط، حتماً از یه وکیل متخصص خانواده کمک بگیر. یه وکیل خوب می تونه راهنمایی ات کنه و پرونده ات رو با سرعت و دقت بیشتری پیش ببره.
ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم توسعه: مهلت های ثبت و امکان ارجاع به دادگاه
قبلاً تو این قانون یه بندی بود (بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم) که می گفت اگه اداره ثبت ظرف دو ماه نتونه اموالی از مرد شناسایی و توقیف کنه، یا ظرف شش ماه کلاً نتونه مفاد سند (یعنی مهریه) رو اجرا کنه، زن می تونست از ادامه کار تو ثبت انصراف بده و بره دادگاه. هرچند بخشنامه سال ۹۸ که الزام به مراجعه به ثبت رو داشت لغو شده، اما آشنایی با این مهلت ها خالی از لطف نیست. حالا اختیار انتخاب از ابتدا دست شماست.
قابلیت توقیف اسناد عادی: حواست باشه چی رو میبری ثبت!
خیلی مهمه بدونی که اداره ثبت فقط اسناد رسمی و لازم الاجرا رو قبول می کنه. سند ازدواج چون یه سند رسمی هست، از این طریق قابل پیگیریه. اما اگه مثلاً یه توافقنامه عادی برای پرداخت مهریه یا هر دین دیگه بین خودتون نوشته باشی، اون رو نمی تونی ببری اداره ثبت و انتظار داشته باشی برات اجراییه صادر کنن. برای اینجور اسناد، باید بری دادگاه. پس حواست باشه که فقط اسناد رسمی معتبر هستن.
مقایسه جامع: مطالبه مهریه از طریق ثبت در برابر دادگاه خانواده
تا اینجا حسابی در مورد مسیر مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت صحبت کردیم. حالا وقتشه که این دو تا مسیر اصلی، یعنی ثبت و دادگاه خانواده رو با هم مقایسه کنیم تا بتونی با دید بازتری تصمیم بگیری که کدوم راه به درد شرایط تو می خوره. همیشه یادت باشه، بهترین راه اونیه که با شرایط خاص پرونده خودت جور دربیاد.
| معیار | اجرای ثبت | دادگاه خانواده |
|---|---|---|
| سرعت رسیدگی | سریع تر (عملیات اجرایی فوری شروع می شود) | طولانی تر (نیاز به وقت دادرسی و صدور حکم قطعی) |
| هزینه اولیه زوجه | ناچیز (حق الاجرا 5% بر عهده زوج است) | 3.5% از مهریه (به عنوان هزینه دادرسی باید ابتدا توسط زوجه پرداخت شود) |
| نیاز به معرفی مال | بله، برای توقیف عملی و پیشرفت سریع پرونده | خیر، اما امکان درخواست اعسار و جلب زوج وجود دارد |
| درخواست ممنوع الخروجی | سریع تر و در مراحل اولیه درخواست | نیاز به صدور حکم قطعی یا اثبات عدم دسترسی به اموال |
| امکان جلب زوج | ندارد (فقط توقیف اموال) | بله (در صورت عدم اعسار یا عدم پرداخت اقساط) |
| قیمت سکه ملاک | معمولاً قیمت روز درخواست (برای مهریه عندالمطالبه) | قیمت روز پرداخت یا اجرای حکم (با توجه به رویه قضایی) |
| مرور زمان | اجرائیه ثبت مشمول مرور زمان نمی شود | اجرائیه دادگاه پس از 5 سال بی اثر می شود (نیاز به تجدید) |
همونطور که تو جدول دیدی، هر کدوم مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن. اگه از اموال همسرت باخبر هستی و می تونی اون ها رو معرفی کنی، مسیر ثبت می تونه برات خیلی بهتر باشه چون سریع تر و کم هزینه تر به نتیجه می رسی. اما اگه همسرت اموالی به نامش نداره و یا از دارایی هاش بی خبری، شاید مجبور بشی از طریق دادگاه اقدام کنی تا بتونی از گزینه هایی مثل جلب یا درخواست اعسار استفاده کنی. پس قبل از هر اقدامی، شرایط مالی همسرت رو خوب بسنج و اگه لازم شد، حتماً با یه وکیل مشورت کن.
مدارک لازم برای درخواست مهریه از اداره ثبت
برای شروع هر کار قانونی، آماده بودن مدارک و اسناد لازمه. وقتی تصمیم می گیری مهریه ات رو از طریق اداره ثبت مطالبه کنی، باید یه سری مدارک رو حتماً با خودت ببری. این مدارک به سردفتر کمک می کنه تا درخواستت رو ثبت و اجراییه رو صادر کنه. لیست مدارک ضروری رو اینجا برات آوردم:
- اصل سند ازدواج: این مهم ترین مدرکه، چون سند ازدواج یک سند رسمی و لازم الاجراست که مبنای درخواست شماست.
- اصل شناسنامه: برای احراز هویت شما (و در صورت وجود، وکیل شما).
- اصل کارت ملی: مانند شناسنامه، برای احراز هویت لازمه.
- وکالتنامه رسمی (در صورت داشتن وکیل): اگه کارها رو به وکیل سپردی، باید وکالتنامه رسمی وکیل هم همراهت باشه.
یه نکته مهم: اگه اصل سند ازدواجت رو گم کردی یا به هر دلیلی بهش دسترسی نداری، نگران نباش. می تونی به همون دفترخونه ای که عقد ازدواجتون رو ثبت کرده، مراجعه کنی و ازشون بخوای یه رونوشت (کپی برابر اصل) از سند ازدواجت بهت بدن. با همین رونوشت هم می تونی مراحل رو طی کنی.
قبل از اینکه پات رو بذاری توی دفترخونه یا هر جای دیگه، حتماً مطمئن شو که همه این مدارک رو آماده و مرتب داری. همچنین، برای مطالبه مهریه از طریق مراجع ثبتی، مثل مطالبه از دادگاه، لازمه که حتماً در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشی. بدون ثبت نام در این سامانه، امکان دریافت ابلاغیه ها و پیگیری های بعدی وجود نداره.
سوالات متداول (FAQ)
آیا می توان همزمان بخشی از مهریه را از ثبت و بخشی را از دادگاه مطالبه کرد؟
بله، این امکان وجود دارد. شما نمی توانید برای تمام مهریه خود، همزمان هم از ثبت و هم از دادگاه درخواست اجراییه بدهید، چرا که این یک دین واحد است. اما می توانید مثلاً برای بخشی از مهریه (مثلاً نیمی از سکه ها) از طریق اداره ثبت اقدام کنید و برای باقی مانده آن، از طریق دادگاه خانواده پیگیر شوید. این کار در مواردی که زوج اموال محدودی دارد یا شما قصد دارید همزمان از مزایای هر دو روش بهره مند شوید، کاربردی است.
در صورت عدم معرفی مال توسط زوجه در ثبت، چه گزینه هایی وجود دارد؟
اگر در اداره ثبت، بعد از استعلام ها یا معرفی شما، مالی از همسرتان پیدا نشد یا اموال معرفی شده جزو مستثنیات دین بود، شما چند گزینه دارید. می توانید از اداره ثبت تقاضای صدور گواهی عدم شناسایی مال را بکنید و با در دست داشتن این گواهی، برای مطالبه مهریه به دادگاه خانواده مراجعه کنید. در دادگاه می توانید درخواست شناسایی اموال (از طریق استعلام های گسترده تر) یا درخواست اعسار (نقصان دارایی) و تقسیط مهریه را مطرح کنید.
آیا بعد از انصراف از مطالبه مهریه در ثبت، هزینه ای باید پرداخت کرد؟
خیر، اگر شما از مطالبه مهریه در اداره ثبت انصراف دهید، معمولاً نیازی به پرداخت هزینه اضافی نیست. البته، اگر پرونده به مرحله ای رسیده باشد که مثلاً اموالی توقیف شده و اقدامات اجرایی به مزایده منجر شده باشد و شما در آن مرحله انصراف دهید، ممکن است هزینه های اجرایی (مثلاً نیم درصد مبلغ) به عهده شما قرار گیرد. اما در مراحل اولیه و قبل از اقدامات اجرایی جدی، انصراف معمولاً بدون هزینه است.
آیا تمام اموال زوج، از جمله خانه و ماشین، قابل توقیف هستند؟
خیر، همه اموال زوج قابل توقیف نیستند و قانون به آن ها «مستثنیات دین» می گوید. این اموال برای حفظ حداقل های زندگی ضروری هستند و شامل منزل مسکونی در حد شأن، وسایل ضروری زندگی، ابزار و وسایل کار، مقداری از حقوق و دستمزد (مثلاً یک چهارم یا یک سوم) و ودیعه اجاره (پول پیش) می شوند. البته، تعیین اینکه خانه یا ماشینی جزو مستثنیات دین است یا خیر، به تشخیص مقام قضایی و با توجه به شأن و وضعیت مالی زوج خواهد بود.
اگر زوج در مهلت ۱۰ روزه مهریه را نپردازد، چه اتفاقی می افتد؟
اگر زوج در مهلت ۱۰ روزه پس از ابلاغ اجراییه، مهریه را پرداخت نکند یا مالی برای پرداخت آن معرفی نکند، اداره ثبت وارد مرحله توقیف اموال می شود. در این مرحله، شما یا از طریق استعلام های اداره ثبت می توانید اموال همسرتان را شناسایی و برای توقیف معرفی کنید. پس از توقیف، اموال توسط کارشناس رسمی دادگستری ارزیابی شده و در صورت عدم پرداخت مهریه، به مزایده گذاشته می شود تا از محل فروش آن، مهریه شما پرداخت گردد.
آیا برای درخواست مهریه از ثبت نیاز به وکیل هست؟
از نظر قانونی، شما می توانید شخصاً مراحل درخواست مهریه از اداره ثبت را پیگیری کنید و اجباری برای گرفتن وکیل وجود ندارد. اما از آنجایی که مسائل حقوقی دارای پیچیدگی های خاص خود هستند و هر اشتباهی می تواند روند کار را طولانی تر یا حتی متوقف کند، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص خانواده بسیار توصیه می شود. وکیل می تواند شما را در شناسایی سریع تر اموال، رعایت دقیق مراحل قانونی، مواجهه با مستثنیات دین و پیشگیری از هرگونه مشکل احتمالی یاری کند.
نتیجه گیری
خب، رسیدیم به آخر این راهنمای جامع درباره درخواست مهریه از طریق اداره ثبت. امیدوارم حسابی با صفر تا صد این روش آشنا شده باشی و حالا بدونی که چه مسیری در پیش داری. همونطور که دیدیم، مهریه یه حق قانونی و شرعی برای هر زنیه و برای مطالبه اش، راه اداره ثبت می تونه یه گزینه خیلی خوب و کارآمد باشه، خصوصاً اگه به دنبال سرعت، هزینه کمتر و دردسر پایین تری. یادت باشه، با لغو شدن اون بخشنامه معروف، حالا دیگه دستت برای انتخاب بین ثبت و دادگاه بازه و می تونی بر اساس شرایط خاص خودت بهترین تصمیم رو بگیری.
درسته که مسیر اداره ثبت مزایای زیادی داره و می تونه سریع تر به نتیجه برسه، اما فراموش نکن که دونستن نکات حقوقی و به روز بودن اطلاعات خیلی مهمه. مسائلی مثل مستثنیات دین، یا شرایط خاص مهریه عندالاستطاعه، همگی نیاز به دقت و آگاهی دارن. پس اگه کوچک ترین ابهامی داری یا احساس می کنی پرونده ات پیچیدگی های خاص خودش رو داره، هیچ وقت از مشورت با یه وکیل متخصص خانواده غافل نشو. یه وکیل کاربلد می تونه با تجربه اش، بهترین راه رو نشونت بده و کمکت کنه تا بدون استرس و با خیال راحت، به حق و حقوقت برسی. بالاخره، هیچ چیز مثل داشتن یه پشتوانه حقوقی قوی، خیال آدم رو راحت نمی کنه.
